হোজাগিৰি নৃত্য
হোজাগিৰি নৃত্য (ইংৰাজী: Hojagiri) ভাৰতৰ ত্ৰিপুৰা ৰাজ্যত প্ৰচলিত একপ্ৰকাৰৰ পাৰম্পৰিক লোকনৃত্য।[1] ত্ৰিপুৰী সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত ব্ৰু বা ৰিয়াং সকলে এই নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰে।[2] মহিলাসকলৰ ৪ৰ পৰা ৬ গৰাকী সদস্যৰ দলে গীত গাই, মাটিৰ কলহৰ ওপৰত ভাৰসাম্য ৰখা আৰু আন সামগ্ৰী যেনে মূৰত বটল আৰু হাতত মাটিৰ চাকিলৈ হোজাগিৰি নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰে।[3] এই নৃত্যত শৰীৰৰ কেৱল তলৰ আধা অংশৰ সঞ্চালন কৰা হয়।
| হোজাগিৰি নৃত্য | |
|---|---|
 হোজাগিৰি নৃত্যশিল্পী | |
| শৈলী | লোকনৃত্য |
| উৎপত্তিমূল | ত্ৰিপুৰা, ভাৰত |
দুৰ্গা পূজাৰ পৰৱৰ্তী পূৰ্ণিমা নিশা অনুষ্ঠিত হোজাগিৰি উৎসৱ বা লক্ষ্মী পূজা উপলক্ষে এই নৃত্য কৰা হয়। সাধাৰণতে বিজয়া দশমী তৃতীয় দিনৰ পিছত এই উৎসৱ উদযাপন আৰম্ভ হয়। এই দিনটোত দেৱী মাইলুমাক (লক্ষ্মী) উপাসনা কৰা হয়। ই এবিধ ঐশ্বৰিক ত্ৰিপুৰী নৃত্যৰ অন্যতম ৰূপ।
পুৰুষ সদস্যসকলে খাম আৰু ক্ষুমু (পেঁপাজাতীয় বাদ্য) বজাই গীত গোৱাত অংশগ্ৰহণ কৰে। গীতবোৰৰ কথা অতি সৰল। এই নৃত্যৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় বস্তুসমূহ হৈছে: এটা বেইলিং বা বেতেৰে তৈয়াৰ কৰা এক বিস্তৃত বৃত্তাকাৰ চাউল পৰিষ্কাৰ কৰা সঁজুলি, এটা কলচী বা কুলা, বোডো বা বটল, চাটি/কুপি বা এটা ঘৰুৱা পৰম্পৰাগত চাকি, মাইৰাং বা এটা সাধাৰণ ব্যঞ্জন আৰু প্ৰতিজন প্ৰদৰ্শকৰ বাবে ৰুমাল।[3]
ধীৰ নিতম্ব আৰু কঁকালৰ সঞ্চালনাৰ বাবে এক বিস্তৃত প্ৰশিক্ষণ আৰু অনুশীলনৰ প্ৰয়োজন। ক্ৰমটো শেষ কৰিবলৈ প্ৰায় ৩০ মিনিট সময় লাগে। এই নৃত্যৰ জৰিয়তে গোটেই ঝুম বা হুক খেতি প্ৰক্ৰিয়া প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। কিছুপৰিমাণলৈকে এই নৃত্য হকনি নৃত্যৰ দৰে একে। কিন্তু ছন্দ আৰু ক্ৰম সম্পূৰ্ণৰূপে বেলেগ।[3]
সত্যৰাম ৰিয়াঙে হোজাগিৰি নৃত্যৰ এখন বিদ্যালয় স্থাপন কৰিছিল। ইয়াত তেওঁ যুৱচামক নৃত্য শিকিবলৈ শিকাই আছে। তেওঁক ভাৰত আৰু বিদেশত হোজাগিৰি নৃত্য সংৰক্ষণ আৰু প্ৰচাৰৰ বাবে তেওঁৰ নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে সংগীত নাটক একাডেমী বঁটাৰে পুৰস্কৃত কৰিছিল। ২০২১ চনত তেওঁ পদ্মশ্ৰী সন্মানো লাভ কৰে।[4]
বৰ্ণনা
সম্পাদনা কৰকহোজাগিৰি নৃত্যশিল্পীসকলে ডাৱৰৰ দৰে দৃশ্যত প্ৰৱেশ কৰাটো ঢৌৰ দৰে উদ্ভৱ হয়। মাটিৰ সামগ্ৰী, চাকি, কলচি, তেওঁলোকৰ মূৰত বটল আৰু তেওঁলোকৰ হাতত মাইৰাং লৈ ধীৰ গতিত কঁকাল সঞ্চালন কৰি নাচে। খাম, ক্ষুমু আদিৰ তালে তালে বিভিন্ন ভংগীমাত শিল্পী সকলে সামগ্ৰী সমূহ সন্তুলন কৰি নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰে। লক্ষ্মী পূজা উপলক্ষে কৰা এই নৃত্যত বহু সময়ত সমতা এহাল দম্পতীয়ে ভাঙে আৰু সাৱধান যোগৰ আসন সমূহ দেখুৱায়। তেওঁলোকে সাধাৰণতে ধনুৰ জ্যামিতি নকল কৰি মাটি স্পৰ্শ কৰে আৰু আনগৰাকীৰ ওপৰত উঠে। ওপৰৰ ব্যক্তিজনে আগৰফালে যাত্ৰা কৰে আৰু নিজকে পূৰ্বৰ গৰ্ভত সম্পূৰ্ণৰূপে নিমজ্জিত কৰাৰ দৰে ভংগী দেখুৱায়।[5]
তথ্য উৎস
সম্পাদনা কৰক- ↑ "Tripura, the land of fourteen gods and million statues". www.tripura.org.in. http://www.tripura.org.in/hojagiri.htm.
- ↑ "Hojagiri". Tripura.org.in. http://www.tripura.org.in/goriamwsa.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 24 January 2012.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "The folk dance and music of Tripura" (PDF). Tripura Tribal Areas Autonomous District Council. Archived from the original on 2 April 2013. https://web.archive.org/web/20130402002735/http://www.ttaadc.nic.in/folkCultureofTripura.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 July 2012.
- ↑ "ত্ৰিপুৰাৰ হোজাগিৰি নৃত্যশিল্পী সত্যৰাম ৰিয়াঙলৈ পদ্মশ্ৰী বঁটা". etvbharat.com. Archived from the original on 27 January 2021. https://web.archive.org/web/20210127172227/https://react.etvbharat.com/assamese/assam/bharat/bharat-news/padma-awardee-satyram-reang-gives-hojagiri-a-new-height/assam20210127173203939। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 February 2021.
- ↑ "Hojagiri Folk Dance, Tripura". gosahin.com. https://www.gosahin.com/places-to-visit/hojagiri/। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 February 2021.