কুমুদিনী লাখিয়া
কুমুদিনী লাখিয়া (ইংৰাজী: Kumudini Lakhia, জন্ম: ১৭ মে' ১৯৩০) এগৰাকী ভাৰতীয় নৃত্যশিল্পী আৰু নৃত্য নিৰ্দেশক। ভাৰতীয় কথক নৃত্য আৰু চলচ্চিত্ৰসমূহত কোৰিঅগ্ৰাফীৰ বাবে তেওঁ বিশেষভাৱে জনাজাত। ১৯৬৭ চনত তেওঁ গুজৰাটৰ আহমেদাবাদত ভাৰতীয় নৃত্য আৰু সংগীত প্ৰতিষ্ঠান কাদম্ব নৃত্য আৰু সংগীত বিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।[1] সমসাময়িক কথক নৃত্যৰ এগৰাকী পথিকৃৎ কুমুদিনীক ১৯৬০ৰ দশকৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা কথকৰ একক ৰূপৰ পৰা আঁতৰি যোৱাৰ কৃতিত্ব দিয়া হয়। একে সময়তে তেওঁ ইয়াক এটা দলীয় নৃত্যলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছিল। পৰম্পৰাগত কাহিনী বোৰ আঁতৰাই লৈ যোৱা আৰু সমসাময়িক কাহিনীক কথকত যোগ কৰাৰ দৰে উদ্ভাৱনৰ কৃতিত্বও তেওঁক প্ৰদান কৰা হয়।[2][3][4]
| কুমুদিনী লাখিয়া | |
|---|---|
| জন্ম | ১৭ মে', ১৯৩০ (৯৩ বছৰ) ভাৰত |
| পেচা | কথক নৃত্যশিল্পী আৰু নৃত্য নিৰ্দেশক |
| জনা যায় | কদম্ব নৃত্য আৰু সংগীত বিদ্যালয়ৰ প্ৰতিষ্ঠাপক-সঞ্চালক |
কৰ্মজীৱন সম্পাদনা কৰক
তেওঁ পশ্চিমীয়া দেশসমূহ ভ্ৰমণ কৰা ৰাম গোপালৰ সৈতে ভ্ৰমণ কৰি তেওঁৰ নৃত্য কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিদেশী লোকৰ চকুত ভাৰতীয় নৃত্যৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ নিজৰ যোগ্যতাৰ ওপৰত জনপ্ৰিয় নৃত্যশিল্পী আৰু নৃত্য নিৰ্দেশক হৈছিল। তেওঁ প্ৰথমে জয়পুৰ ঘৰাণাৰ বিভিন্ন গুৰু আৰু পিছত শম্ভূ মহাৰাজৰ পৰা নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ গ্ৰহণ কৰিছিল।
তেওঁ বিশেষকৈ তেওঁৰ দলীয় নৃত্য পৰিকল্পনাৰ বাবে জনাজাত। তেওঁৰ আটাইতকৈ বিখ্যাত নৃত্য পৰিকল্পনাৰ ভিতৰত 'ধাবকাৰ' (পালচ), 'যুগল' (দুয়েট), আৰু 'আতাহ কিম' (ক'ত এতিয়া?) উল্লেখযোগ্য। তেওঁ ১৯৮০ চনত দিল্লীৰ বাৰ্ষিক কথক মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তেওঁ হিন্দী ছবি 'উমৰাও জান' (১৯৮১) 'গোপী কৃষ্ণ'ৰ নৃত্য নিৰ্দেশনা কৰিছিল।[5][6]
তেওঁ বহুতো শিষ্যৰ গুৰু। তেওঁৰ বিখ্যাত শিষ্যসকলৰ ভিতৰত আছে কথক নৃত্যশিল্পী আদিতি মঙ্গলদাস, বৈশালী ত্ৰিবেদী, সন্ধ্যা দেশাই, দক্ষ শেঠ, মলিক শ্বাহ, ইশ্বিৰা পাৰিখ, প্ৰশান্ত শ্বাহ, উৰ্জা ঠাকুৰ আৰু পাৰুল শ্বাহ ইত্যাদি।
ব্যক্তিগত জীৱন সম্পাদনা কৰক
তেওঁ ৰাম গোপাল কোম্পানীৰ বেহেলা বাদক ৰজনীকান্ত লাখিয়াৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। তেওঁ লিংকনছ ইনত আইন অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু ১৯৬০ চনত আহমেদাবাদলৈ গৈছিল। তেওঁৰ এজন পুত্ৰ সন্তান শ্ৰীৰাজ আৰু এগৰাকী কন্যা মৈত্ৰেয়ী আছে।
তেওঁ স্বাৰ্থমোৰে মহাবিদ্যালয়ৰ ২০১২-১৩ শিক্ষা বৰ্ষৰ 'কৰ্ণেল ভ্ৰাম্যমাণ অধ্যাপক' আছিল।
কোৰিঅ’গ্ৰাফীসমূহ সম্পাদনা কৰক
- "থুমৰিৰ তাৰতম্য" (১৯৬৯)
- "বেণু নাদ" (১৯৭০)
- "ভজন" (১৯৮৫)
- "হৰি" (১৯৭০)
- "কোলাহাল" (১৯৭১)
- "দুবিধা" (১৯৭১)
- "ধাবকাৰ" (১৯৭৩)
- "যুগল" (১৯৭৬)
- "উমৰাও জন" (১৯৮১)
- "আতাহ কিম" (১৯৮২)
- "ওখ হৰণ" (১৯৯০)
- "হন-নাৰী" (১৯৯৩)
- "গোল্ডেন চেইন" (নীনা গুপ্ত, লণ্ডনৰ বাবে)
- "চাম সম্বেদন" (১৯৯৩)
- "চামনৱয়" (২০০৩)
- "ভৱ ক্ৰিডা" (১৯৯৯)
- "ফেডাৰড ক্লথ – হেগোৰোমো" (২০০৬)
- "মুশতী" (২০০৫)[4]
বঁটা আৰু সন্মান সম্পাদনা কৰক
ভাৰতীয় কথক নৃত্যৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ তেওঁ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে বহুতো বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে। ১৯৮২ চনত তেওঁ সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা লাভ কৰিছিল। ১৯৮৭ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক দেশৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মশ্ৰী প্ৰদান কৰে। তেওঁ ২০০২-০৩ বৰ্ষৰ বাবে মধ্য প্ৰদেশ চৰকাৰে প্ৰদান কৰা কালিদাস সন্মান লাভ কৰিছিল। ২০১০ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক দেশৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মভূষণ আগবঢ়ায়। ২০১১ চনত তেওঁ সংগীত নাটক একাডেমীৰ ঠাকুৰ একাডেমীৰ ঠাকুৰ ৰত্ন বঁটা লাভ কৰিছিল।
অধিক পঢ়ক সম্পাদনা কৰক
- Movement in Stills: The Dance And Life of Kumudini Lakhia (আই.এচ.বি.এন. 81-88204-42-0) by Reena Shah
- কুমুদিনি লাখিয়াৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় প্ৰসংগত কোৰিঅগ্ৰাফী, (মুখ্য ভাষণ ফেব্ৰুৱাৰী ২০০২)
তথ্য উৎস সম্পাদনা কৰক
- ↑ Pathak, Rujul (17 July 2002). "A dancers opinion". The Times of India. TNN. https://timesofindia.indiatimes.com/ahmedabad-events/Dancing-your-way-to-health/articleshow/14861355.cms.
- ↑ Rachel Howard (24 September 2006). "When Many Feet Make Loud Work". The New York Times (The New York Times Company). https://www.nytimes.com/2006/09/24/arts/dance/24howa.html?ref=dance.
- ↑ "Dance of the masters". The Hindu (Chennai, India). 21 November 2004. https://www.hindu.com/mag/2004/11/21/stories/2004112100460500.htm.
- ↑ 4.0 4.1 Leela Venkatraman (25 May 2008). "New vocabulary for Kathak". প্ৰকাশক Chennai, India: The Hindu. https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-sundaymagazine/New-vocabulary-for-Kathak/article15401691.ece.
- ↑ কুমুদিনী লাখিয়া সম্পৰ্কে ইণ্টাৰনেট মুভি ডাটাবেছত থকা তথ্য।
- ↑ "Bollywood's new dancing queen". Rediff Movies. 2 August 2006. http://inhome.rediff.com/movies/2006/aug/02merchant.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 October 2018.