দোল পূৰ্ণিমা

ভাৰতীয় হোলী উৎসৱ

দোল পূৰ্ণিমা, জনপ্ৰিয়ভাৱে দোল যাত্ৰা, দৌল উৎসৱ বা দেউল বুলিও জনা যায়, ব্ৰজ অঞ্চল, ৰাজস্থান, গুজৰাট,[1] ওড়িশা, অসম, ত্ৰিপুৰা আৰু বংগ অঞ্চলৰ হোলী উৎসৱৰ সময়ত পালন কৰা হিন্দু দোল উৎসৱ।[2][3] এই উৎসৱ ৰাধা আৰু কৃষ্ণৰ ঐশ্বৰিক দম্পতীক উৎসৰ্গা কৰা হৈছে ৷ সাধাৰণতে ফাগুন মাহৰ পূৰ্ণিমা ৰাতি বা পোন্ধৰ তাৰিখে প্ৰধানকৈ গোপাল জনগোষ্ঠীয়ে পালন কৰে।[4]

দোল পূৰ্ণিমা
দোল পূৰ্ণিমা
এই উৎসৱটো হিন্দু দেৱতা কৃষ্ণ আৰু দেৱী ৰাধাক উৎসৰ্গা কৰা হয়
অন্য নাম দোল যাত্ৰা
পালন কৰে ভাৰতীয় ৰাজ্য/অঞ্চলৰ ব্ৰজ, ৰাজস্থান, গুজৰাট, পশ্চিম বংগ, ওড়িশা, অসম আৰু বাংলাদেশৰ হিন্দু
প্ৰকাৰ ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক, বসন্ত উৎসৱ
তাৰিখ সাঁচ:Hindu festival date
উদযাপন ৰঙীন ৰং স্প্ৰে কৰা, ৰঙীন পাউদাৰেৰে খেলা, নাচ কৰা, শুভেচ্ছা জনোৱা, উৎসৱৰ সুস্বাদু খাদ্য
সম্পৰ্কিত ফাকুৱা
সংঘটন বাৰ্ষিক

ব্যুৎপত্তি আৰু সাহিত্যত উল্লেখ

সম্পাদনা কৰক

হিন্দু সাহিত্যত দোলোৎসৱ আৰু দোলযাত্ৰা আদি শব্দৰ উল্লেখেৰে ভৰপূৰ। শ্ৰী গৰ্গ সংহিতা, বৈষ্ণৱ গ্ৰন্থত চৈত্ৰ মাহত শ্ৰী কৃষ্ণৰ দোলোৎসৱৰ উল্লেখ আছে।[5]

সংস্কৃত দোল শব্দৰ অৰ্থ দোলনা,[6] আনহাতে উৎসৱৰ অৰ্থ হৈছে উৎসৱ বা ভোজ। সেয়েহে দোলোৎসৱৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে দোলনা উৎসৱ বা দোলনা ভোজ আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা দোলনাত কোনো দেৱতাৰ মূৰ্তি দোলন দিয়াৰ ধৰ্মীয় সেৱাক বুজোৱা হয়।[7]

একেদৰে দোল যাত্ৰা শব্দ দুটা সংস্কৃত শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: দোল আৰু যাত্ৰাযাত্ৰাই শোভাযাত্ৰাক বুজায় আৰু এইদৰে দোল যাত্ৰাই দোলনা শোভাযাত্ৰাক বুজায়।[8]

তাৎপৰ্য্য

সম্পাদনা কৰক

ৰাধা বল্লভ সম্প্ৰদায়

সম্পাদনা কৰক

ৰাধা বল্লভ সম্প্ৰদায় আৰু হৰিদাসী সম্প্ৰদায়তো এই উৎসৱ অতি উত্তেজনা আৰু উৎসাহেৰে পালন কৰা হয় য'ত ৰাধা কৃষ্ণৰ মূৰ্তিক পূজা কৰা হয় আৰু উৎসৱৰ আৰম্ভণিৰ বাবে ৰং-ফুল আগবঢ়োৱা হয়।[9]

গৌড়ীয় বৈষ্ণৱবাদ

সম্পাদনা কৰক

গৌড়ীয় বৈষ্ণৱবাদত এই উৎসৱ আৰু অধিক তাৎপৰ্যপূৰ্ণ কাৰণ সেইদিনা চৈতন্য মহাপ্ৰভুৰ জন্ম হৈছিল যিজনক ৰাধা আৰু কৃষ্ণৰ সংযুক্ত অৱতাৰ হিচাপেও পূজা কৰা হৈছিল। ভাৰতৰ ভক্তি আন্দোলনক ফুলি উঠাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰা এজন মহান সাধু আৰু দাৰ্শনিক আছিল। তেওঁ গৌড়ীয় বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ পৰম্পৰাৰো প্ৰতিষ্ঠাপক আছিল।

এই শুভ দিনটোত কৃষ্ণ আৰু তেওঁৰ প্ৰিয় ৰাধাৰ মূৰ্তি, ৰঙীন গুড়িৰে সমৃদ্ধিশালী আৰু লেতেৰা। ব্ৰজ, ৰাজস্থান, গুজৰাট, বংগ, ওড়িশা আৰু অসমত ফুল, পাত, ৰঙীন কাপোৰ আৰু কাগজেৰে সজোৱা ৰাধা কৃষ্ণৰ মূৰ্তিবোৰ দোলনীয় পালকিত শোভাযাত্ৰা কৰি উলিয়াই অনা হয়।[10] শংখৰ খোলাৰ গুঞ্জন, শিঙাৰ শিং আৰু আনন্দ বা বিজয়ৰ চিঞৰ আৰু ‘হৰি বোলা’ৰ সংগীতৰ সংগীতত শোভাযাত্ৰাটো আগবাঢ়ি যায়।

অসমৰ অঞ্চলত বিশেষকৈ বৰপেটা সত্ৰত ষোড়শ শতিকাৰ অসমীয়া কবি মাধৱদেৱৰ "ফাকু খেলে কৰুণাময়ী"ৰ দৰে গীত গাই উদযাপন কৰা হয়।[11] অসমৰ নগাঁৱৰ বৰদোৱাত পঞ্চদশ শতিকাৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰক, শিল্পী, সমাজ সংস্কাৰক শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে দৌল উদযাপন কৰে।[12] এই উৎসৱত পৰম্পৰাগতভাৱে সাধাৰণতে ফুলৰ পৰা তৈয়াৰী ৰঙৰ সৈতে খেলা-ধূলাও কৰা হয়।

দক্ষিণ ভাৰতত পঞ্চদশ শতিকাৰ কবি অন্নমাচাৰ্য আৰু ত্যাগৰাজৰ কীৰ্ত্তন ৰচনা সন্ধিয়া গোৱা হয়।[13] অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ আৰাছাৱল্লীৰ সূৰ্য্যনাৰায়ণ স্বামী মন্দিৰত হোলিকা পূৰ্ণিমাৰ দিনা দোলোৎসৱ পালন কৰা হয়।[14]

লগতে চাওক

সম্পাদনা কৰক

গ্ৰন্থ তালিকা

সম্পাদনা কৰক
  • Verma, Vanish (2002). Fasts and Festivals of India. New Delhi: Diamond Pocket Books.
  1. Irshad (2023-03-06). "Special arrangements were made by the temple for the darshan of Ranchodraiji in Dakor Pipa News - PiPa News" (en-US ভাষাত). https://pipanews.com/special-arrangements-were-made-by-the-temple-for-the-darshan-of-ranchodraiji-in-dakor-pipa-news/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-10-25. 
  2. Das (8 March 2012). "Borpetar Mormadhor Deul". 
  3. "Holi | Definition, Holiday, Story, & Facts | Britannica" (en ভাষাত). www.britannica.com. https://www.britannica.com/topic/Holi। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-04-26. 
  4. "www.gopabandhuacademy.gov.in". http://www.gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Angul_Gazetteer.pdf. 
  5. Goswami, Danavir. "Garga Samhita (English)". wisdomlib.org. https://www.wisdomlib.org/hinduism/book/garga-samhita-english/d/doc1124994.html. 
  6. www.wisdomlib.org (2009-04-11). "Dola, Dolā, Ḍola: 23 definitions" (en ভাষাত). www.wisdomlib.org. https://www.wisdomlib.org/definition/dola। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-10-26. 
  7. www.wisdomlib.org (2020-04-10). "Dolotsava: 4 definitions" (en ভাষাত). www.wisdomlib.org. https://www.wisdomlib.org/definition/dolotsava। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-10-26. 
  8. www.wisdomlib.org (2020-02-04). "Dola-yatra, Dola-yātrā, Dolayatra: 5 definitions" (en ভাষাত). www.wisdomlib.org. https://www.wisdomlib.org/definition/dola-yatra। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-10-26. 
  9. "Dolotsav of Shri Radhavallabh Lal" (en ভাষাত). Braj Ras - Bliss of Braj Vrindavan.. https://www.brajrasik.org/photo/5e6f379c6715bf00626ed484/dolotsav-of-shri-radhavallabh-lal। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-10-26. 
  10. "Holi (Phalguna-purnima or Dol-purnima)". Archived from the original on 2013-03-21. https://web.archive.org/web/20130321021419/http://ramakrishnamission.org/dol_purnima.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-05-07. 
  11. Karmakar, Rahul (21 March 2019). "Where Holi is 'sung,' not merely played". The Hindu. https://www.thehindu.com/news/national/other-states/where-holi-is-sung-not-merely-played/article26601339.ece. 
  12. Huzuri, Dhaneswar. "Doul Utsow Aru Iyar Tatporzyo". Vikaspedia. https://as.vikaspedia.in/education/9859b89ae9f0-9b89829b89cd9959c39a49bf/9a69b2-9899ce9b89f1-9869f09c1-9879be9f0-9a49be9ce9aa9f09cd9af। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 May 2021. 
  13. Wicks, Yasmina (2018-11-26) (en ভাষাত). Profiling Death. Neo-Elamite Mortuary Practices, Afterlife Beliefs, and Entanglements with Ancestors. BRILL. পৃষ্ঠা. 40. ISBN 978-90-04-39177-2. https://books.google.com/books?id=TaWODwAAQBAJ&dq=hindola+swing+festival&pg=PA40. 
  14. "dolostavams festival in arasavalli,Utasavams in arasavalli,Dolotsavam". www.arasavallisungod.org. http://www.arasavallisungod.org/dolostavams.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-10-26. "Dolostavams Festival in Arasavalli This Ritual is otherwise known as Holika Pournima or Holi. This comes in the month of March" 

বাহ্যিক সংযোগ

সম্পাদনা কৰক