মেৰী এন ইভান্স বা জনপ্ৰিয়ভাবে ফিয়েৰলেচ নাদিয়া (ইংৰাজী: Mary Ann Evans বা Fearless Nadia; ৮ জানুৱাৰী ১৯০৮ - ৯ জানুৱাৰী ১৯৯৬) এগৰাকী অষ্ট্ৰেলিয়ান-ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী তথা ষ্টাণ্ট ৱমেন। তেওঁৰ মঞ্চ নাম 'ফিয়েৰলেচ নাদিয়া' বা 'নিৰ্ভীক নাদিয়া'ৰ দ্বাৰা জনাজাত আছিল। অষ্ট্ৰেলিয়ানমূলৰ এজন ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী আৰু ষ্টাণ্টমহিলা নাদিয়ায়ে ১৯৩৫ চনত মুক্তি লাভ কৰা 'হাণ্টাৰৱালী'ৰ মাধ্যমেৰে সাহসী অভিনেত্ৰী চৰিত্ৰ ৰূপায়ণ কৰিছিল। 'হাণ্টাৰৱালী' হিচাপে তেওঁক আটাইতকৈ বেছি স্মৰণ কৰা হয়।[1][2][3] এই ছবি প্ৰাৰম্ভিক কালৰ মহিলাপ্ৰধান ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ ভিতৰত অন্যতম আছিল। তেওঁক প্ৰায়ে যৌনতাৰ প্ৰতীক বুলি অভিহিত কৰা হয়।[4][5]

ফিয়েৰলেচ নাদিয়া

'১১ অ' ক্লক' (১৯৪৮) ছবিত ফিয়েৰলেচ নাদিয়া
জন্ম মেৰী এন ইভান্স
৮ জানুৱাৰী, ১৯০৮
পাৰ্থ, পশ্চিম অষ্ট্ৰেলিয়া
মৃত্যু ৯ জানুৱাৰী, ১৯৯৬ (৮৮ বছৰ)
মুম্বাই, ভাৰত
অন্য নাম মেৰী ইভান্স ৱাদিয়া
নাদিয়া ৱাদিয়া
পেচা অভিনেত্ৰী, ষ্টাণ্ট ৱমেন
সক্ৰিয় হৈ থকা সময় ১৯৩৩-১৯৭৭
দাম্পত্যসঙ্গী হমী ৱাদিয়া (বি. ১৯৬১; তেওঁৰ মৃত্যু ১৯৯৬)
আত্মীয়-স্বজন ৱাদিয়া পৰিয়াল

জীৱনী সম্পাদনা কৰক

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন সম্পাদনা কৰক

১৯০৮ চনৰ ৮ জানুৱাৰী তাৰিখে পশ্চিম অষ্ট্ৰেলিয়াৰ পাৰ্থত মেৰী এন ইভান্স হিচাপে নাদিয়াৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ ব্ৰিটিছ সেনাৰ স্বেচ্ছাসেৱক আৰু মাৰ্গ্ৰেটৰ স্কছমেণ্ট হৰ্বাৰ্ট ইভান্সৰ কন্যা আছিল। তেওঁলোকে ভাৰতলৈ অহাৰ আগতে অষ্ট্ৰেলিয়াত বাস কৰিছিল। মেৰী এবছৰীয়া আছিল যেতিয়া হাৰ্বাৰ্টৰ ৰেজিমেণ্ট বোম্বেত আছিল। মেৰী ১৯১৩ চনত তেওঁৰ দেউতাকৰ সৈতে পাঁচ বছৰ বয়সত বোম্বলৈ আহিছিল।

১৯১৫ চনত প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত জাৰ্মানসকলৰ হাতত তেওঁৰ দেউতাকৰ অকাল মৃত্যুয়ে পৰিয়ালটোক পেছোৱাৰলৈ (এতিয়া পাকিস্তানত) স্থানান্তৰিত কৰিছিল।[6] তেওঁ উত্তৰ-পশ্চিম ফ্ৰণ্টিয়াৰ প্ৰদেশত থকাৰ সময়ত (বৰ্তমান খাইবাৰ পাখতুনখোৱা) ঘোঁৰা চলোৱা, চিকাৰ, মাছ ধৰা আৰু শ্বুটিং শিকিছিল। ১৯২৮ চনত তেওঁ তেওঁৰ মাক আৰু এজন ল'ৰা ৰবাৰ্ট জোন্সৰ সৈতে বোম্বাই (মুম্বাই) লৈ উভতি আহিছিল। তাৰ পিছত মেডাম এষ্ট্ৰোভাৰ অধীনত বেলে শিকিবলৈ লয়।[1]

তেওঁ আগতে বোম্বাইৰ সেনা আৰু নৌবাহিনী দোকানত চেলছগাৰ্ল হিচাপে কাম কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল আৰু এসময়ত এটা উন্নত চাকৰি পাবলৈ শ্বৰ্টহেণ্ড আৰু টাইপিং শিকিব বিচাৰিছিল। আষ্ট্ৰোভাৰ দলে ভাৰতীয় ৰয়েলটিৰ বাবে ব্ৰিটিছ সৈন্যৰ সামৰিক ঘাটিত আৰু সৰু চহৰ আৰু গাঁৱত অন্যান্য সকলৰ বাবে নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তাই কাৰ্টহুইল আৰু স্প্লিট কলা আয়ত্ত কৰিছিল। এই কলায়ে পিছত তেওঁৰ ছবিৰ ষ্টাণ্টৰ সময়ত কামলৈ আহিছিল। এগৰাকী আৰ্মেনীয় ভাগ্যকথকে কৈছিল যে এটা সফল কেৰিয়াৰ গঢ়িবলৈ তেওঁ 'এন' আখৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি এটা নাম বাছনি কৰিব লাগিব। তাই নাদিয়া নামটো বাছনি কৰিছিল কাৰণ এইটো "আচহুৱা শব্দ" আছিল।[6]

কৰ্মজীৱন সম্পাদনা কৰক

 
'হাণ্টাৰৱালী'ৰ (১৯৩৫) পোষ্টাৰত ফিয়েৰলেচ নাদিয়া

তেওঁ এগৰাকী থিয়েটাৰ শিল্পী হিচাপে ভাৰত ভ্ৰমণ কৰিছিল আৰু ১৯৩০ চনত জাৰকো চাৰ্কাচৰ বাবে কাম কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁক জামছেদ "জে.বি.এইচ. ৱাদিয়ায়ে হিন্দী ছবিৰ জগতলৈ চিনাকি কৰাই দিছিল। তেওঁ ৱাদিয়া মুভিটোনৰ প্ৰতিষ্ঠাতা আছিল। এয়া ১৯৩০ৰ দশকৰ বোম্বাইত ষ্টাণ্ট আৰু কাৰ্যৰ বেহেমথ আছিল। প্ৰথমে, জে.বি.এইচ. ৱাদিয়াৰ ছবিখনৰ বাবে চেষ্টা কৰাৰ বাবে মেৰিৰ জেদত আচৰিত হৈছিল। তেওঁ নাদিয়াক দেশ দীপক ছবিখনত দাস ছোৱালী হিচাপে (হাতৰ ৰঙৰ ক্ৰমত যি তেওঁৰ সোণালী বৰণীয়া চুলি আৰু উজ্জ্বল নীলা চকুক বৃদ্ধি কৰিছিল) আৰু তাৰ পিছত নূৰ-ই-য়মনত ৰাজকুমাৰী পাৰিজাদ হিচাপে এটা কেমিঅ' চৰিত্ৰ দি এটা জুৱা খেলাৰ দৰে লৈছিল। নাদিয়াই দৰ্শকৰ আগত এক বৃহৎ হিট প্ৰমাণ কৰিছিল আনহাতে চাৰ্কাচ আৰু অন্যান্য ষ্টাণ্ট প্ৰদৰ্শন কৰাৰ দক্ষতা বিবেচনা কৰি জে.বি.এইচ. ৱাদিয়া আৰু তেওঁৰ সৰু ভাতৃ হোমীয়ে নাদিয়াক তাৰকা হিচাপে বিকশিত কৰিবলৈ বাছনি কৰিছিল।[6] ১৯৬৭-৬৮ চনত যেতিয়া তেওঁ ৫০ বছৰৰ শেষৰ ফালে আছিল তেওঁক খিলাড়ি (দি প্লেয়াৰ) নামৰ জেমছ বণ্ড স্পুফত দেখা গৈছিল।[7]

ব্যক্তিগত জীৱন সম্পাদনা কৰক

নাদিয়াই ১৯৬১ চনত হোমী ৱাদিয়াৰ বিয়া কৰিছিল আৰু এনেদৰে নাদিয়া ৱাদিয়া হৈছিল।[8][9]

মৃত্যু সম্পাদনা কৰক

বয়স সম্পৰ্কীয় ৰোগৰ বাবে তেওঁৰ ৮৮ তম জন্মদিনৰ এটা দিন পিছত ৯ জানুৱাৰী ১৯৯৬ চনত নাদিয়াৰ মৃত্যু হৈছিল।

উত্তৰাধিকাৰ সম্পাদনা কৰক

১৯৯৩ চনত নাদিয়াৰ আজু নাতিভতিজা ৰিয়াদ বিঞ্চি ৱাদিয়াই তেওঁৰ জীৱন আৰু চলচ্চিত্ৰৰ আধাৰত এখন তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰে। ইয়াক 'ফিয়েৰলেচ: হণ্টাৰৱালি ষ্টৰী' নামকৰণ কৰা হয়। ১৯৯৩ চনৰ বাৰ্লিন আন্তৰ্জাতিক চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত তথ্যচিত্ৰখন চোৱাৰ পিছত ডৰোথি ৱেনাৰ নামৰ এজন জাৰ্মান লেখকে 'ফিয়েৰলেচ নাদিয়া - দা ত্ৰু ষ্টৰী অফ অৰিজিনেল ষ্টাণ্ট কুইন অফ বলিউড' লিখিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত ২০০৫ চনত এই গ্ৰন্থখন ইংৰাজীলৈ অনুবাদ কৰা হৈছিল।[10] বিশাল ভৰদ্বাজৰ হিন্দী ছবি ৰঙ্গুনত কংগনা ৰাণাউতৰ ভূমিকাটো নাদিয়াৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল।[11]

২০১৮ চনৰ ৮ জানুৱাৰী তাৰিখে গুগলে ফিয়েৰলেচ নাদিয়াৰ ১১০তম জন্মদিনক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটা ডুডুল প্ৰদৰ্শন কৰে। ডুডলটোৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা শিল্পীজন আছিল ভাৰতীয় কমিক শিল্পী দেৱকী নেয়গি।[12][13]

উল্লেখযোগ্য চলচ্চিত্ৰ সমূহ সম্পাদনা কৰক

চন নাম চৰিত্ৰ নোট
১৯৩৫ 'হাণ্টাৰৱালী' ৰাজকুমাৰী মধুৰী বা হাণ্টাৰৱালী
১৯৩৬ 'মিছ ফ্ৰণ্টিয়াৰ মেইল' সবিতা বা মিছ ফ্ৰণ্টিয়াৰ মেইল
১৯৩৮ 'লুটাৰু লালনা' ইন্দিৰা
১৯৩৯ 'পঞ্জাব মেইল'
১৯৪০ 'ডাইমণ্ড কুইন' মাধুৰীকা
১৯৪১ 'বোম্বাইৱালী'
১৯৪২ 'জংঘল প্ৰিন্সেছ'
১৯৪২ 'মুকাৱালা' মাধুৰী
১৯৪৩ 'হাণ্টাৰৱালী কি বেটি' ৰাজকুমাৰী মধুৰী বা হাণ্টাৰৱালী
১৯৪৩ 'মৌজ'
১৯৪৮ '১১ অ' ক্লক' লক্ষ্মী
১৯৪৯ 'ধূমকেতু'
১৯৫৩ 'জংঘল কা জৱাহৰ' মালা
১৯৫৬ 'জংঘল কুইন'
১৯৬৮ 'খিলাড়ী'

তথ্য উৎস সম্পাদনা কৰক

  1. 1.0 1.1 Mary Evans Wadia, aka Fearless Nadia Biography, tifr.res.in; accessed 22 November 2015.
  2. Hunterwali Ki Beti(1935) Archived 6 October 2013 at the Wayback Machine NFAI.
  3. Profile and images, memsaabstory.wordpress.com, feb 19 2008; accessed 22 November 2015.
  4. Dr. Piyush Roy (2019). Bollywood FAQ: All That's Left to Know About the Greatest Film Story Never Told. Rowman & Littlefield. p. 7.
  5. "Cinema: Female Interest". Outlook. 24 November 2003. http://www.outlookindia.com/article.aspx?222111। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 March 2010. 
  6. 6.0 6.1 6.2 Shaikh Ayaz. "The woman with a Whip". OPEN. http://www.openthemagazine.com/article/cinema/the-woman-with-a-whip। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 November 2015. 
  7. Wenner, D.; Morrison, R. (2005). Fearless Nadia: the true story of Bollywood's original stunt queen. Penguin Books. ISBN 9780143032700. https://books.google.com/books?id=QCdlAAAAMAAJ। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 November 2015. 
  8. "International focus on 'Fearless Nadia'". The Hindu. March 16, 2008. http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200803160923.htm. 
  9. Mary Evans Wadia, aka Fearless Nadia rsTIFR.
  10. "Wat a stunt!". The Hindu. 28 March 2005. http://www.hindu.com/mp/2005/03/28/stories/2005032801480100.htm. 
  11. "Rangoon—The story of the fiery 'Hunterwali'!". Newsx.com. 22 October 2016. Archived from the original on 2 February 2017. https://web.archive.org/web/20170202082611/http://www.newsx.com/entertainment/44307-rangoon-the-story-of-the-fiery-hunterwali. 
  12. "Fearless Nadia's 110th Birthday". Google. 2018-01-08. https://www.google.com/doodles/fearless-nadias-110th-birthday। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-01-09. 
  13. Krishna, Navmi (2018-01-08). "Google Doodle celebrates Bollywood's Fearless Nadia". The Hindu. http://www.thehindu.com/entertainment/movies/google-doodle-celebrates-bollywoods-fearless-nadia/article22394881.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-01-09. 

বাহ্যিক সংযোগ সম্পাদনা কৰক