ফৰজ

"ৱাজিব" নামৰ পৃষ্ঠাই ইয়ালৈ পুনৰ্নিদেশ কৰিছে। একে নামৰ ২০১৭ চনৰ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে, ৱাজিব (চলচ্চিত্ৰ) চাওক।

পাম ডেট কাল্টিভাৰৰ বাবে, ফাৰ্ড (তাৰিখ) চাওক।

ফৰজ (আৰবী: فرض) বা farīḍah (فريضة) বা ফৰ্দ ইছলামত আল্লাহৰ দ্বাৰা আদেশ দিয়া এক ধৰ্মীয় কৰ্তব্য। শব্দটো উৰ্দু, পাৰ্চী, পশতু, তুৰ্কী (বানানযুক্ত ফাৰ্জ), আৰু মালয় (বানান যুক্ত ফাৰ্ডু বা ফাৰধু)ত একে অৰ্থত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এনে আদেশ বা কৰ্তব্য পালন কৰা মুছলমানসকলে প্ৰতিবাৰেই প্ৰতিটো ভাল কামৰ বাবে হাছানাত (حسنة), অজৰ (أجر) বা থাৱাব (ثواب) প্ৰাপ্ত কৰে বুলি কোৱা হয়।

ফৰজ বা ইয়াৰ সমাৰ্থক ৱাজিব (واجب) পাঁচ প্ৰকাৰৰ আহকামৰ এটা (أحكام‎) য'ত ফিকাহ প্ৰতিজন মুছলমানৰ কামক শ্ৰেণীবদ্ধ কৰে। অৱশ্যে, হানাফি ফিকাহ দুয়োটা শব্দক সমাৰ্থক বুলি বিবেচনা নকৰে, আৰু ৱাজিব আৰু ফৰজৰ মাজত পাৰ্থক্য কৰে, পিছৰটো বাধ্যতামূলক আৰু পূৰ্বৰটো বাধ্যতামূলক হোৱাতকৈ অলপ কম ডিগ্ৰী।

ব্যক্তিগত কৰ্তব্য আৰু পৰ্যাপ্ততা

ফিকহ দুটা প্ৰকাৰৰ কৰ্তব্য পৃথক কৰে:

• ব্যক্তিগত কৰ্তব্য বা ফৰজ-আল-আইন (فرض العين) ৰ সম্পৰ্ক আছে, যেনে দৈনিক প্ৰাৰ্থনা (ছালাত), আৰু যদি ব্যক্তিজনে যাত্ৰা (হজ্জ) বহন কৰিব পাৰে তেন্তে জীৱনত কমেও এবাৰ মক্কালৈ তীৰ্থযাত্ৰা কৰা প্ৰয়োজন। এনে নকৰা ব্যক্তি এজনক পৰৱৰ্তী জীৱনত শাস্তি দিয়া হ'ব (কিন্তু অক্ষমতাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি ক্ষমা কৰিব পাৰি), কিন্তু যদি তেওঁ ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰে তেন্তে পুৰস্কৃত হ'ব।
• পৰ্যাপ্ততা কৰ্তব্য বা ফৰজ-আল-কিফায়া (فرض الكفاية) হৈছে এক কৰ্তব্য যি বিশ্বাসী সকলৰ সমগ্ৰ সম্প্ৰদায়ৰ (উম্মাহ) ওপৰত আৰোপ কৰা হয়। ইয়াৰ উৎকৃষ্ট উদাহৰণ হৈছে জনাজা (অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াৰ প্ৰাৰ্থনা): পৰ্যাপ্ত সংখ্যক সম্প্ৰদায়ৰ সদস্যই ইয়াক পূৰণ কৰালৈকে ব্যক্তিজনে ইয়াক সম্পাদন কৰাৰ প্ৰয়োজন নাই।

চাওক

• দুআ
• মাক্ৰুহ
• মুস্তাহাব
• ৱালেচ ফৰজ মুহাম্মাদ

আহকাম

• আহকাম, আজ্ঞা, যাৰ ফৰ্ছ এক প্ৰকাৰ
• মুস্তাহাব, পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে কিন্তু প্ৰয়োজন নাই

অন্যান্য ধৰ্মসমূহ

• মিট্জৱাহ (কিছু পৰিমাণে একে ধৰণৰ ইহুদী ধাৰণা)
• ধৰ্ম (কিছু পৰিমাণে একে ধৰণৰ হিন্দু/বৌদ্ধ/শিখ ধাৰণা)