ৱিকিপিডিয়া

মেইতেই জনগোষ্ঠী

মেইতেই জনগোষ্ঠী (ইংৰাজী: Meitei People) নতুবা মীতেই জনগোষ্ঠী (ইংৰাজী: Meetei people) হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মণিপুৰ ৰাজ্যৰ সৰ্ববৃহৎ আৰু প্ৰধান জনগোষ্ঠী।[11] তেওঁলোকে ভাৰতীয় গণৰাজ্যৰ ২২টা চৰকাৰী ভাষাৰ ভিতৰত অন্যতম আৰু মণিপুৰৰ একমাত্ৰ চৰকাৰী ভাষা মেইতেই ভাষা (আনুষ্ঠানিকভাৱে মণিপুৰী বুলি কোৱা হয়) কয়।[12][13] মেইতেইসকলে মূলতঃ আধুনিক মণিপুৰৰ ইম্ফল উপত্যকা অঞ্চলত বসতি স্থাপন কৰিছিল যদিও ভাৰতৰ অন্যান্য ৰাজ্য অসম, ত্ৰিপুৰা, নাগালেণ্ড, মেঘালয়, মিজোৰামত যথেষ্ট জনসংখ্যাই সম্প্ৰতি বসতি স্থাপন কৰিছে।[10][14] চুবুৰীয়া দেশ ম্যানমাৰ আৰু বাংলাদেশতো মেইতেইসকলৰ উল্লেখযোগ্য উপস্থিতি আছে।[10][15] মেইতেই জনগোষ্ঠীয়ে মণিপুৰৰ প্ৰায় ৫৩% জনসংখ্যাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।[16]

মেইতেই জনগোষ্ঠী
উল্লেখযোগ্য জন-অধ্যুষিত অঞ্চলসমূহ
 ভাৰত ১৭,৬০,৯১৩[1]
           মণিপুৰ ১৫,২২,১৩২[2]
           অসম ১,৬৮,১২৭[3]
           ত্ৰিপুৰা ২৩,৭৭৯[4]
           নাগালেণ্ড ৯,৫১১[5]
           মেঘালয় ৪,৪৫১[6]
           অৰুণাচল প্ৰদেশ ২,৮৩৫[7]
           মিজোৰাম ২,২৪২[8]
 ম্যানমাৰ ২৫,০০০[9]
 বাংলাদেশ ১৫,০০০[10]
ভাষাসমূহ

মেইতেই ভাষা
(আনুষ্ঠানিকভাৱে মণিপুৰী ভাষা)

ধৰ্ম
সংখ্যাগৰিষ্ট:
হিন্দু ধৰ্ম
সংখ্যালঘূ:
সংশ্লিষ্ট নৃতাত্ত্বিক গোষ্ঠী

মেইতেই পাংগালছ, নগা জনগোষ্ঠী, কুকি জনগোষ্ঠী, জোমিছ, বামৰ, শ্বান

উৎস আৰু ইতিহাস

সম্পাদনা কৰক

মেইতেই বুৰঞ্জী চেইথাৰল কুম্বাবাৰ প্ৰথম খণ্ডবোৰত মেইতেইৰ ক্ৰমান্বয়ে সমগ্ৰ মণিপুৰত বিয়পি পৰা আৰু অন্যান্য বংশক এক সংঘবদ্ধ ৰূপত একেলগ কৰাৰ কথা লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।[17][18]

উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ লৌহ যুগ আৰু প্ৰথম সহস্ৰাব্দৰ মাজৰ পৰিসৰ সম্পৰ্কে মণিপুৰী ইতিহাসৰ বিষয়ে লিখিত তথ্য-পাতি অতি কম। তদুপৰি, ইতিহাসৰ লগতে বাসিন্দাসকলৰ নৃতাত্ত্বিক-ভাষিক পটভূমিও বহুলাংশে অজ্ঞাত। [19][20][21]

ভাষা

সম্পাদনা কৰক
 
মেইতেই লিপিত লিখা "মেইতেই লন" (অৰ্থাৎ "মেইতেই ভাষা") শব্দটো

মেইতেই লোকসকলে মেইতেই ভাষা (মণিপুৰী ভাষা বুলিও জনা যায়) কয়, যিটো তিব্বতীয়-বাৰ্মীজ ভাষা। মেইতেই ভাষা ভাৰতৰ আনুষ্ঠানিকভাৱে স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ভাষাসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম, আৰু ১৯৯২ চনত ইয়াক ভাৰতৰ সংবিধানৰ অষ্টম অনুসূচীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল।

ঐতিহাসিকভাৱে আৰু বহুতো ব্যৱধানৰ পিছত বৰ্তমান মেইতেই ভাষাটো থলুৱা মেইতেই মায়েক লিপিৰে লিখা হয়।[22] এই লিপিৰ ঠাইত ১৮ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে বাংলা লিপিৰ আধাৰত বৰ্ণমালা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[23] যোৱা দশকবোৰত মেইতেই মায়েক লিপিৰ পুনৰুজ্জীৱন ঘটিছে, আৰু এতিয়া ৰাস্তাৰ চিন, বাতৰি কাকত, সাহিত্য আৰু বিধানসভাৰ কাৰ্য্যবিধিতো ইয়াৰ ব্যৱহাৰ হোৱা পৰিলক্ষিত হয়।[24]

ইতিহাসবিদ আৰু সাহিত্যসকলে লিখা মেইতেই ভাষাৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য ঐতিহাসিক সাহিত্যিক গ্ৰন্থৰ ভিতৰত আছে:

পঞ্জিকা

সম্পাদনা কৰক

পঞ্জিকাসকলে মালিয়াফাম পালচা কুমছিং নামৰ পৰম্পৰাগত পঞ্জিকা অনুসৰণ কৰে, য’ত ১২ মাহ আৰু ৭ দিনীয়া সপ্তাহ থাকে।[25]

প্ৰব্ৰজনকাৰী

সম্পাদনা কৰক

ম্যানমাৰ (বাৰ্মা)

সম্পাদনা কৰক
 
বাৰ্মিজ ৰাজসেৱাত কাথে অশ্বাৰোহীৰ ১৮৫৫ চনৰ এটা চিত্ৰ

ম্যানমাৰত মেইতেইৰ এটা বৃহৎ সম্প্ৰদায় আছে, যাক বাৰ্মিজ ভাষাত কাথে বুলি কোৱা হয়।[26] ম্যানমাৰৰ অন্যান্য হিন্দু সম্প্ৰদায়ৰ দৰে ইহঁত নহয়। মেইতেইসকল শাৰীৰিক ৰূপৰ ক্ষেত্ৰত অন্যান্য বাৰ্মিজ জনগোষ্ঠীৰ সৈতে মিল খায়, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ বাৰ্মিজ সমাজত একত্ৰীকৰণ ত্বৰান্বিত হৈছে।[26] ১৯৫০ চনৰ আৰম্ভণিতে বাৰ্মিজ মেইটেইসকলৰ সংখ্যা আছিল প্ৰায় ৪০,০০০ আৰু ইয়াৰে এক তৃতীয়াংশই মাণ্ডেলেত বাস কৰিছিল।[27] বৰ্তমানৰ অনুমান প্ৰায় ২৫,০০০[9] উত্তৰে মিইটকিনা, দেশৰ মাজমজিয়াত থকা হোমালিন, কালেৱা, প্যায় আৰু দক্ষিণে ইয়াংগনৰ ওচৰৰ গাঁওসমূহকে ধৰি মেইটেইসকলে সমগ্ৰ দেশতে পুনৰ সংস্থাপন কৰিছে।[27] ম্যানমাৰত তেওঁলোকে হিন্দু ধৰ্ম পালন কৰিয়েই আছে।[28]

বাংলাদেশ

সম্পাদনা কৰক

উত্তৰ-পূব বাংলাদেশৰ চিলেট সংমণ্ডলত বহুতো মণিপুৰী বা মেইতেই লোকে বসবাস কৰে।

লগতে চাওক

সম্পাদনা কৰক

তথ্য সংগ্ৰহ

সম্পাদনা কৰক
  1. ↑ "Languages Specified in the Eight Schedule (Scheduled Languages)". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011Census/Language-2011/Statement-1.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. "Listed as Manipuri in the 2011 Indian census" 
  2. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Manipur". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1400.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  3. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Assam". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1800.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  4. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Tripura". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1600.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  5. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Nagaland". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1300.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  6. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Meghalaya". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1700.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  7. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Arunachal Pradesh". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1200.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 January 2021. 
  8. ↑ "C-16 Population By Mother Tongue - Mizoram". census.gov.in. https://censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-1500.XLSX। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  9. ↑ 9.0 9.1 Sunil, Oinam (14 July 2015). "Manipuris in Mandalay see ray of hope in Modi" (en ভাষাত). The Times of India. https://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/Manipuris-in-Mandalay-see-ray-of-hope-in-Modi/articleshow/48059811.cms। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 May 2020. 
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 "Meitei" (en ভাষাত). Ethnologue. https://www.ethnologue.com/language/mni। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 September 2020. 
  11. ↑ Samson, Kamei (2019). "Theorising Social Fear in the Context of Collective Actions in Manipur". Journal of Northeast Indian Cultures খণ্ড 4 (2): 12–43. http://journals.dbuniversity.ac.in/ojs/index.php/jneic/article/view/606/578। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 October 2020. 
    P.20: "historically, academically and conventionally Manipuri prominently refers to the Meetei people."
    P.24: "For the Meeteis, Manipuris comprise Meeteis, Lois, Kukis, Nagas and Pangal."
  12. ↑ "Meitei | people | Britannica" (en ভাষাত). www.britannica.com. https://www.britannica.com/topic/Meitei। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 November 2022. 
  13. ↑ "Manipuri language | Britannica" (en ভাষাত). www.britannica.com. https://www.britannica.com/topic/Manipuri-language। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 November 2022. 
  14. ↑ "Festivals in Meghalaya, Fairs and Festivals of Meghalaya". Travelhot.in. http://www.travelhot.in/TravelExperience/Meghalaya/Festivals_Of_Meghalaya.shtml। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 November 2018. 
  15. ↑ Thokchom, Khelen (19 May 2008). "Myanmar Meiteis in search of roots". The Telegraph. https://www.telegraphindia.com/north-east/myanmar-meiteis-in-search-of-roots/cid/586856. 
  16. ↑ Khomdan Singh Lisam, Encyclopaedia Of Manipur, আই.এচ.বি.এন. 978-8178358642, pp. 322–347
  17. ↑ Parratt (2005), পৃষ্ঠা. 4.
  18. ↑ Sebastian (2019), পৃষ্ঠা. 57-58.
  19. ↑ Parratt (2005), পৃষ্ঠা. 2,13.
  20. ↑ Brandt (2017), পৃষ্ঠা. 122.
  21. ↑ Sebastian (2019), পৃষ্ঠা. 55.
  22. ↑ "History of Meetei Mayek". Tabish.freeshell.org. http://tabish.freeshell.org/eeyek/history.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 September 2017. 
  23. ↑ "Manipuri language and alphabets". Omniglot.com. http://www.omniglot.com/writing/manipuri.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 September 2017. 
  24. ↑ Laithangbam, Iboyaima (23 September 2017). "Banished Manipuri script stages a comeback" (en-IN ভাষাত). The Hindu. https://www.thehindu.com/news/national/other-states/banished-manipuri-script-stages-a-comeback/article19743482.ece. 
  25. ↑ "Names of 12 months of Kangleipak concepts and significances". e-pao.net. http://e-pao.net/epSubPageExtractor.asp?src=manipur.History_of_Manipur.Discovery_of_Kangleipak.Names_of_12_months_of_Kangleipak_concepts_and_significances। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 May 2020. 
  26. ↑ 26.0 26.1 Nongthombam, Jiten (1 July 2011). "The Meitei Diaspora in Myanmar". Diaspora Studies খণ্ড 4 (2): 155–167. doi:10.1080/09739572.2011.10597359. ISSN 0973-9572. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09739572.2011.10597359. 
  27. ↑ 27.0 27.1 Sanajaoba, Naorem (1988) (en ভাষাত). Manipur, Past and Present: The Heritage and Ordeals of a Civilization. Mittal Publications. ISBN 978-81-7099-853-2. 
  28. ↑ "စစ်ကိုင်းမြို့တွင် ကသည်းမယ်တော်ကြီးချိုးရေတော်သုံးပွဲကျင်းပ". Eleven Broadcasting. 13 June 2019. https://www.youtube.com/watch?v=vHz1Rwro6Yo. 

বাহ্যিক সংযোগ

সম্পাদনা কৰক
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=মেইতেই_জনগোষ্ঠী&oldid=438409"ৰ পৰা অনা হৈছে