শ্বৰীফা হামিদ আলী
শ্বৰীফা হামিদ আলী (ইংৰাজী: Shareefa Hamid Ali, প্ৰায় ১৮৮৩ – ১৯৭১),[1] বেগম হামিদ আলী নামেৰেও পৰিচিত৷ তেওঁ এগৰাকী ভাৰতীয় নাৰীবাদী, জাতীয়তাবাদী, অধিবক্তা আৰু ৰাজনৈতিক ব্যক্তি আছিল। ১৯৩৫ চনত তেওঁ সৰ্বভাৰতীয় মহিলা সন্মিলনৰ[1]সভানেত্ৰী আছিল, আৰু ১৯৪৭ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহিলাৰ অৱস্থা সম্পৰ্কীয় আয়োগৰ অন্যতম প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য আছিল। [2]
| শ্বৰীফা হামিদ আলী Shareefa Hamid Ali | |
|---|---|
 | |
| জন্ম | ১৮৮৩ বৰোডা, গুজৰাট |
| মৃত্যু | ১৯৭১ (৮৭-৮৮) |
| ৰাষ্ট্ৰীয়তা | ভাৰতীয় |
| অন্য নাম | শ্বৰিফা হামিদ আলী, বেগম হামিদ আলী |
| পেচা | ৰাজনৈতিক কৰ্মী আৰু অধিবক্তা |
| সংস্থা | সৰ্বভাৰতীয় মহিলা সন্মিলন |
| দাম্পত্যসঙ্গী | হামিদ আলী |
ব্যক্তিগত জীৱন সম্পাদনা কৰক
১৮৮৩ চনৰ ১২ ডিচেম্বৰত ঔপনিৱেশিক ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰশাসনিক কেন্দ্ৰ গুজৰাটৰ বৰোদা (বৰ্তমান বদোদৰা নামেৰে পৰিচিত)ত এটা প্ৰগতিশীল মুছলমান পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল তেওঁ ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক কৰ্মী বদৰুদ্দিন ত্যবজীৰ ভতিজা আমিনা ত্যবজী আৰু আব্বাছ জে ত্যবজীৰ কন্যা।[3] তেওঁৰ পিতৃ আব্বাছ জে ত্যবজী বৰোদা ৰাজ্যৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ আৰু মহাত্মা গান্ধীৰ অনুগামী আছিল।[1] তেওঁৰ মাতৃ আমিনা আছিল পূৰদাহ অস্বীকাৰ কৰা প্ৰথম বিশিষ্ট মুছলমান মহিলাসকলৰ ভিতৰত অন্যতম।[1] আলীয়ে মাকৰ আদৰ্শ অনুসৰণ কৰিছিল আৰু এই নিষেধাজ্ঞামূলক আইনখনৰ বিৰুদ্ধে আন্দোলনক সমৰ্থন কৰিছিল, কাৰণ তেওঁ ইয়াক সামাজিক বিভাজন আৰু লিংগগত অত্যাচাৰৰ প্ৰতীক হিচাপে বিবেচনা কৰিছিল।[4] আচলতে তাইৰ মাক-দেউতাকে তাই আৰু তাইৰ ভনীয়েকহঁতক পূৰদাহৰ বাধাৰ মাজতো স্কুললৈ পঠিয়াই পঢ়া-শুনাত সহায় কৰিছিল। বেগম হামিদ আলীয়ে ছটা ভাষা ক’বলৈ শিকিছিল৷ উৰ্দু, গুজৰাটী, পাৰ্চী, মাৰাঠী, ইংৰাজী আৰু ফৰাচী। তেখেতে চিত্ৰকলা, অংকন আৰু সংগীতৰ বাবেও সময় উচৰ্গা কৰিছিল।[5]পঁচিশ বছৰ বয়সত তেওঁৰ খুলশালীয়েক আৰু ভাৰতীয় অসামৰিক সেৱাৰ বিষয়া হামিদ আলীক বিয়া কৰায়। বিবাহৰ পিছত তেওঁলোক ভাৰতৰ বম্বে প্ৰেচিডেন্সিৰ প্ৰদেশলৈ গুচি যায়। পাছলৈ তেওঁ সমাজসেৱাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিল আৰু মনে বিচৰা শস্যৰ খেতি কৰি থাকিল।[3]
ৰাজনৈতিক জীৱন সম্পাদনা কৰক
১৯০৭ চনত আলীয়ে ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ এক অধিৱেশনত অংশগ্ৰহণ কৰে, যিয়ে স্বাধীন আন্দোলনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আগ্ৰহ আৰু হৰিজনসকলৰ সমাজত সমৰ্থন আৰু উত্থান ঘটায়। মহিলাসকলৰ বাবে নাৰ্চিং চেণ্টাৰ আৰু ক্লাছ আৰম্ভ কৰিবলৈও তেওঁ গাঁৱে-ভূঞে কাম কৰিছিল৷ একে সময়তে তেওঁক সহায় আৰু পথ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।[5] তেওঁৰ অন্যতম বিখ্যাত কৃতিত্ব আছিল ১৯২৯ চনৰ ২৮ ছেপ্টেম্বৰত গৃহীত হোৱা ছাৰ্দা আইন, যাক বাল্য বিবাহ নিয়ন্ত্ৰণ আইন বুলিও কোৱা হয়৷ [6]তেওঁ সিন্ধৰ মুছলমান মহিলাসকলক সম্বোধন কৰি নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ আদৰ্শ ব্যৱহাৰ কৰি তেওঁলোকৰ সমৰ্থন লাভ কৰে। সাতগৰাকী কন্যাৰ মাতৃ হিচাপে আলীয়ে দাবী কৰিছিল যে তেওঁলোকৰ দুগৰাকী ''এই প্ৰথাৰ বলি হৈছিল।''[6] ইয়াৰ বাবেই তেওঁ সেই আইনী বয়সক বিশ্বাস কৰিছিল৷ সেইবাবে তেওঁলোক শিক্ষিত আৰু পৰিপক্ক নোহোৱালৈকে তেওঁলোকৰ বিবাহ পিছুৱাই দিয়াৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল কাৰণ বিবাহৰ বাবে আঠাইশ বছৰ হ'ব লাগে।[6]
১৯৩৪ চনত তেওঁ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহিলা মিত্ৰতাৰ ইস্তানবুল কংগ্ৰেছত সৰ্বভাৰতীয় মহিলা সন্মিলনত প্ৰতিনিধিত্ব কৰে আৰু ১৯৩৭ চনত চেকোস্লোভাকিয়াৰ লোহাকোভিচত মহিলা আন্তৰ্জাতিক শান্তি আৰু স্বাধীনতা লীগৰ কংগ্ৰেছত অংশগ্ৰহণ কৰে।[7]
বাল্য বিবাহ নিয়ন্ত্ৰণ আইন (Sarda Act) সম্পাদনা কৰক
আলীয়ে হৰ বিলাস চৰ্দাৰ শিশু বিবাহ নিয়ন্ত্ৰণ আইন, যাক চৰ্দা আইন (বা শৰ্দা আইন) বুলিও কোৱা হয়৷ যাৰ লক্ষ্য আছিল পোন্ধৰ বছৰৰ তলৰ মহিলাৰ বিবাহৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰা।[8] আলীয়ে সিন্ধত এক অভিযানৰ আয়োজন কৰিছিল য'ত তেওঁ মুছলমান মহিলাসকলক একত্ৰিত কৰি সাংসদসকলক হেঁচা প্ৰয়োগ কৰি বিধেয়কখনৰ সমৰ্থন কৰিছিল।[6] তেওঁ যুক্তি দিছিল যে মহিলাসকলে অধিক পৰিপক্ক আৰু শিক্ষিত নোহোৱালৈকে বিবাহত বিলম্ব কৰিব লাগে আৰু বয়সটো আঠাইশ বছৰ কৰিব লাগে৷[6]
সৰ্বভাৰতীয় মহিলা সন্মিলন সম্পাদনা কৰক
সৰ্বভাৰতীয় মহিলা সন্মিলন (AIWC)ৰ এগৰাকী বিশিষ্ট নেত্ৰী আছিল হামিদ আলী। তেওঁ যথাক্ৰমে এআইডব্লিউচিৰ সন্মানীয় কোষাধ্যক্ষ, অধ্যক্ষ, উপ-সভানেত্ৰী আৰু সভানেত্ৰী আছিল আৰু সমগ্ৰ ভাৰততে ইয়াৰ কেইবাটাও শাখা আৰম্ভ কৰিছিল।[5]আলীক সৰ্বভাৰতীয় মহিলা শিক্ষা সংস্থাৰ শাসকীয় সংস্থাৰ অধ্যক্ষ হিচাপেও নিযুক্তি দিয়া হয়।[5]পূৰ্বৰ সভানেত্ৰী ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ বাবে যুঁজ দিয়া ৰাজনৈতিক কৰ্মী তথা কবি সৰোজিনী নাইডু কাৰাগাৰত থকাৰ সময়তে তেওঁ এ আই ডব্লিউ চিৰ অংশ হৈ পৰিছিল। ফলত প্ৰতিটো অধিবেশনৰ বাবে তেওঁ সভাপতি আছিল আৰু এই ভূমিকা গ্ৰহণ কৰা দুগৰাকী ভাৰতীয় মহিলাৰ ভিতৰত তেওঁ এগৰাকী হৈ পৰিছিল।[9]
এ আই ডব্লিউ চিৰ অংশ হিচাপে ১৯৩৩ চনত লণ্ডনত ভাৰতীয় সাংবিধানিক সংস্কাৰৰ যুটীয়া নিৰ্বাচিত সমিতিৰ সন্মুখত তেওঁ সাক্ষ্য দিছিল।[9]ধৰ্মভিত্তিক দলসমূহৰ বাবে ভাৰসাম্যহীন ক্ষমতা কঢ়িয়াই অনা পৃথক ভোটাৰ গঠনৰ বিৰোধিতা কৰি তেওঁ যুক্তি দিছিল যে ইয়াৰ ফলত উত্তৰাধিকাৰ আইন সংস্কাৰত বাধা আহিব। ৰাজনীতিবিদ আৰু মুছলিম লীগৰ কৰ্মী বেগম শ্বাহ নৱাজে তেওঁৰ এই প্ৰচেষ্টাক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিছিল৷[10] তেওঁ যুক্তি দিছিল যে যদিহে মুছলমান পুৰুষে তেওঁৰ নিৰ্বাচনী প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ নকৰে তেন্তে মুছলমান মহিলাসকলে আলীৰ প্ৰস্তাৱৰ সৈতে একমত নহ'ব।[11]
তথ্যউৎস সম্পাদনা কৰক
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Wayne, Tiffany K. (2011). Feminist Writings from Ancient Times to the Modern World: A Global Sourcebook and HIstory. Greenwood. পৃষ্ঠা. 514.
- ↑ Wayne, Tiffany K. (2011). Feminist Writings from Ancient Times to the Modern World: A Global Sourcebook and History. Greenwood. পৃষ্ঠা. 516.
- ↑ 3.0 3.1 Forbes, Geraldine (1996). Women in Modern India. প্ৰকাশক State University of New York: Cambridge University Press. পৃষ্ঠা. 199.
- ↑ Woodsmall, Ruth Frances (1936). Women in the Changing Islamic System. BIMLA Publishing House.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Srivastava, Gouri (2003). The Legend Makers: Some Eminent Women of India. New Delhi: Concept Pub. Co.. পৃষ্ঠা. 100.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 Forbes, Geraldine (1996). Women of Modern India. প্ৰকাশক State University of New York: Cambridge University Press. পৃষ্ঠা. 87.
- ↑ Srivastava, Gouri (2003). The Legend Makers: Some Eminent Women of India. New Delhi: Concept Pub. Co.. পৃষ্ঠা. 101.
- ↑ Sinha, Mrinalini (2000). "Refashioning Mother India: Feminism and Nationalism in Late-Colonial India". Feminist Studies খণ্ড 26 (3): 635. doi:10.2307/3178643.
- ↑ 9.0 9.1 Sumita, Mukherjee (2017). "The All-Asian Women's Conference 1931: Indian women and their leadership of a pan-Asian feminist organization". Women's History Review খণ্ড 26 (3).
- ↑ Shamsie, Muneeza (2015). And the World Changed: Contemporary Stories by Pakistani Women. প্ৰকাশক The City University of New York: Feminist Press. পৃষ্ঠা. 5. ISBN 978-1-55861-931-9.
- ↑ Everett, Jana Matson (2001). ""All the Women Were Hindu and All the Muslims Were Men": State, Identity Politics and Gender, 1917-1951". Economic and Political Weekly খণ্ড 36 (23): 2073.