মনোহৰ সিং গীল (ইংৰাজী: Manohar Singh Gill; ১৪ জুন ১৯৩৬ – ১৫ অক্টোবৰ ২০২৩) এজন ভাৰতীয় আমোলা, ৰাজনীতিবিদ আৰু সাহিত্যিক। ১৯৫৮ চনৰ পৰা ২০০১ চনলৈ ভাৰতৰ একাদশ মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্ত হিচাপে অৱসৰ লোৱালৈকে ভাৰতীয় প্ৰশাসনিক সেৱাৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। অৱসৰৰ লগে লগে তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছত যোগদান কৰে আৰু ২০০৪ চনত পাঞ্জাৱৰ পৰা ৰাজ্যসভালৈ নিৰ্বাচিত হয় আৰু ২০১৬ চনত অৱসৰ লোৱালৈকে উচ্চ সদনৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। ২০০৮ চনৰ পৰা ২০১১ চনলৈকে তেওঁ যুৱ পৰিক্ৰমা আৰু ক্ৰীড়া মন্ত্ৰী[1] হিচাপে আৰু ২০১১ চনত পৰিসংখ্যা আৰু কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণৰ মন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।

এম. এছ. গীল

২০০৮ চনত গীল
পৰিসংখ্যা আৰু কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ মন্ত্ৰী
কাৰ্যকাল
১৯ জানুৱাৰী ২০১১ – ১২ জুলাই ২০১১
ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰতিভা পাটিল
প্ৰধানমন্ত্ৰী মনমোহন সিং
পূৰ্বসূৰী শ্ৰী প্ৰকাশ জয়ছৱাল[a]
উত্তৰসূৰী শ্ৰীকান্ত কুমাৰ জেনা[a]
ক্ৰীড়া আৰু যুৱ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়
কাৰ্যকাল
২৮ মে’ ২০০৯ – ১৯ জানুৱাৰী ২০১১
ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰতিভা পাটিল
প্ৰধানমন্ত্ৰী মনমোহন সিং
উত্তৰসূৰী অজয় মাকেন[a]
কাৰ্যকাল
৬ এপ্ৰিল ২০০৮ – ২২ মে’ ২০০৯[a]
পূৰ্বসূৰী মণি শংকৰ আয়াৰ
সাংসদ, ৰাজ্যসভা
কাৰ্যকাল
১০ এপ্ৰিল ২০০৪ – ৯ এপ্ৰিল ২০১৬
উত্তৰসূৰী প্ৰতাপ সিং বাজৱা
সমষ্টি পাঞ্জাৱ
ভাৰতৰ মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্ত
কাৰ্যকাল
১২ ডিচেম্বৰ ১৯৯৬ – ১৩ জুন ২০০১
ৰাষ্ট্ৰপতি
প্ৰধানমন্ত্ৰী
পূৰ্বসূৰী T. N. Seshan
উত্তৰসূৰী J. M. Lyngdoh
ব্যক্তিগত তথ্য
জন্ম
এম. এছ. গীল

১৪ জুন, ১৯৩৬
মৃত্যু ১৫ অক্টোবৰ, ২০২৩ (৮৭ বছৰ)
Delhi, India
ৰাষ্ট্ৰীয়তা Indian
ৰাজনৈতিক দল Indian National Congress
দাম্পত্যসঙ্গী Vinnie Gill (বি. ১৯৬৫)
সন্তান 3
জীৱিকা Civil servant
পুৰস্কাৰ Padma Vibhushan (2000)
a. ^ as Minister of State (Independent Charge)

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু কৰ্ম

সম্পাদনা কৰক

গীলে ভাৰতৰ মুচৌৰীৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজত পঢ়িছিল।[2] ১৯৫৮ চনত ভাৰতীয় প্ৰশাসনিক সেৱাত যোগদান কৰি অবিভক্ত পঞ্জাৱত বিভিন্ন স্থানত বিভিন্ন প্ৰশাসনীয় পদবীত দায়িত্ব পালন কৰি ১৯৬৬ চনত পঞ্জাৱক তিনি ভাগত বিভাজিত কৰি পৃথক পৃথক ৰাজ্য হিমাচল প্ৰদেশ আৰু হাৰিয়ানা গঠন কৰা হয়। তেওঁৰ বিভিন্ন পদবীৰ ভিতৰত আছিল বৰ্তমান হাৰিয়ানাত থকা মহেন্দ্ৰগড়ৰ মহকুমাধিপতি আৰু বৰ্তমান হিমাচল প্ৰদেশত থকা তেতিয়াৰ লাহাউল-স্পিটি জিলাৰ উপাযুক্ত। ১৯৮৫ চনৰ পৰা ১৯৮৭ চনলৈকে তেওঁ তেতিয়াৰ পঞ্জাৱৰ কৃষি মন্ত্ৰী অমৰিন্দৰ সিঙৰ অধীনত পঞ্জাৱৰ কৃষি সচিব হিচাপেও কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।[3]

গীলে ১৯৯৬ চনৰ পৰা ২০০১ চনলৈ টি. এন. শেষনৰ পিছত ভাৰতৰ মুখ্য নিৰ্বাচন আয়ুক্ত হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰধান কৃতিত্ব আছিল ইলেক্ট্ৰনিক ভোটিং মেচিনৰ প্ৰৱৰ্তন। এই পদত কৰা কামৰ বাবে তেওঁক পদ্ম বিভূষণ বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল।[4] খালছাৰ ৩০০ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে তেওঁক নিশান-ই-খালছা বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।[5]

নিৰ্বাচন আয়োগৰ পৰা অৱসৰ লোৱাৰ পিছত তেওঁ ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ সৈতে ৰাজনীতিত যোগদান কৰে। ২০০৪ চনত দলে তেওঁক পঞ্জাৱৰ পৰা ৰাজ্য সভালৈ নিৰ্বাচনৰ বাবে মনোনীত কৰে।[6][7] ২০১০ চনত পুনৰ নিৰ্বাচিত হয় আৰু ২০১৬ চনৰ ৯ এপ্ৰিলত কাৰ্যকাল সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত অৱসৰ লোৱালৈকে ইয়াৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি থাকে। ২০০৮ চনৰ ৬ এপ্ৰিলত অনুষ্ঠিত মন্ত্ৰীসভাৰ সালসলনিত তেওঁক কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী পৰিষদত যুৱ পৰিক্ৰমা আৰু ক্ৰীড়া মন্ত্ৰালয়ত ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী (স্বতন্ত্ৰ) হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।[8][9]

২০০৯ চনৰ ভাৰতীয় নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছ দলৰ বিজয়ৰ পিছত পুনৰ মন্ত্ৰী পৰিষদত অন্তৰ্ভুক্ত হৈ দ্বিতীয় কাৰ্যকালত মন্ত্ৰীসভাৰ পদবী লাভ কৰে। তেওঁ যুৱ পৰিক্ৰমা আৰু ক্ৰীড়া মন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰি থাকিল। এই কাৰ্যকালতে ভাৰতে ২০১০ চনত নতুন দিল্লীত কমনৱেলথ গেমছৰ আয়োজন কৰিছিল যিয়ে উদ্বেগ আৰু বিতৰ্কৰ সৃষ্টি কৰিছিল, য'ত দুৰ্নীতি আৰু অপব্যৱস্থাপনাৰ কেইবাটাও অভিযোগ আছিল যাৰ ফলত পিছলৈ ২০১১ চনৰ জানুৱাৰী মাহত মন্ত্ৰীসভাৰ পৰিৱৰ্তনত তেওঁক মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা অপসাৰণ কৰা হৈছিল।[10][8][11][12]

তাৰ পিছত ২০১১ চনৰ ১৯ ​​জানুৱাৰীত গীলক পৰিসংখ্যা আৰু কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণৰ মন্ত্ৰী হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয় আৰু ২০১১ চনৰ ১২ জুলাইত পদত্যাগ নকৰালৈকে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।[13][14]

২০২৩ চনৰ ১৫ অক্টোবৰত ৮৭ বছৰ বয়সতগীলৰ মৃত্যু হয়।[15][16]

তথ্য সূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. "Council of Ministers – Who's Who – Government: National Portal of India". india.gov.in. Government of India. http://india.gov.in/govt/cabinet.php। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 August 2010. 
  2. "Manohar Singh Gill Birthday: Must-Know Facts About India's Former Election Commissioner". Free Press Journal. 13 June 2023. https://www.freepressjournal.in/india/manohar-singh-gill-birthday-must-know-facts-about-indias-former-election-commissioner। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 October 2023. 
  3. "MS Gill, the man who introduced EVMs, passes away". Hindustan Times. 16 October 2023. https://www.hindustantimes.com/india-news/ms-gill-the-man-who-introduced-evms-passes-away-101697396155051.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 October 2023. 
  4. "Padma Awards Directory (1954–2007)". Ministry of Home Affairs. http://www.mha.nic.in/pdfs/PadmaAwards1954-2007.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 December 2010. 
  5. Singh, Ranjit (2008). "Manohar Singh Gill" (en ভাষাত). Sikh Achievers. প্ৰকাশক New Delhi: Hemkunt Press. পৃষ্ঠা. 122-123. ISBN 978-81-7010-365-3. https://books.google.com/books?id=qfuDnpVlmlcC&dq=Nishan-e-Khalsa&pg=PA122. 
  6. "Former chief election commissioner and Congress leader MS Gill passes away" (en ভাষাত). The Indian Express. 15 October 2023. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/former-chief-election-commissioner-and-congress-leader-ms-gill-passes-away-8984394/। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 October 2023. 
  7. "Former Chief Election Commissioner M.S. Gill Passes Away". The Wire. https://thewire.in/government/former-chief-election-commissioner-m-s-gill-passes-away। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 October 2023. 
  8. 8.0 8.1 "2010 CWG preparation is on schedule: MS Gill". The Times of India. 24 November 2008. ISSN 0971-8257. https://timesofindia.indiatimes.com/sports/more-sports/others/2010-CWG-preparation-is-on-schedule-MS-Gill/articleshow/3752350.cms. 
  9. Sharma, Aman Dhall & Shantanu Nandan (4 October 2009). "I am the last batsman in: MS Gill". The Economic Times. ISSN 0013-0389. https://economictimes.indiatimes.com/special-report/i-am-the-last-batsman-in-ms-gill/articleshow/5085270.cms?from=mdr. 
  10. "Dr MS Gill: A man of many parts" (en ভাষাত). The Indian Express. 15 October 2023. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/dr-ms-gill-a-man-of-many-parts-8984483/। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 October 2023. 
  11. "FACTBOX-India PM tweaks cabinet amid graft, inflation" (en ভাষাত). Reuters. 19 January 2011. https://www.reuters.com/article/india-cabinet-idINSGE70I07A20110119. 
  12. "Indian PM reshuffles cabinet amid rising food prices" (en-GB ভাষাত). BBC News. 19 January 2011. https://www.bbc.com/news/world-south-asia-12225071. 
  13. "Former Chief Election Commissioner M.S. Gill Passes Away". The Wire. 15 October 2023. https://thewire.in/government/former-chief-election-commissioner-m-s-gill-passes-away। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 October 2023. 
  14. "Dr MS Gill: A man of many parts". The Indian Express. 15 October 2023. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/dr-ms-gill-a-man-of-many-parts-8984483/। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 October 2023. 
  15. "Former chief election commissioner and Congress leader MS Gill passes away". The Indian Express. 15 October 2023. https://indianexpress.com/article/india/former-chief-election-commissioner-and-congress-leader-ms-gill-passes-away-8984394/. 
  16. "Manohar Singh Gill Death News: Former chief election commissioner MS Gill passes away at 87 — India News". The Times of India. 16 October 2023. https://timesofindia.indiatimes.com/india/former-chief-election-commissioner-ms-gill-passes-away-at-87/articleshow/104451398.cms?from=mdr। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 October 2023.