শামা ভাটে

ভাৰতীয় কথক নৃত্যশিল্পী

শামা ভাটে (মাৰাঠী: शमा भाटे; জন্ম: ৬ অক্টোবৰ ১৯৫০) হৈছে এগৰাকী ভাৰতীয় কথক নৃত্যশিল্পী। শামা তাই নামেৰেও পৰিচিত তেখেতৰ কেৰিয়াৰ ৪০ বছৰতকৈ বেছি সময় ধৰি বিস্তৃত হৈ আছে। তেখেতে ৪ বছৰ বয়সৰ পৰা কথক শিকিছিল আৰু পৰিবেশন কৰিছে। লগতে তেখেত এগৰাকী শিক্ষকো আছিল আৰু ক'ৰিয়'গ্ৰাফীৰ লগত আৰু ভালেমান প্ৰশিক্ষণৰ লগত জড়িত আছিল। তেখেত পুনেত তেওঁৰ নৃত্য একাডেমীৰ নাদৰূপৰ শৈল্পিক পৰিচালকো আছিল।[1][2]

শামা ভাটে

বেঙ্গালুৰুত শামা ভাটে এখন কথক কৰ্মশালৰ পৰিচালনা কৰিছে।
জন্ম ৬ অক্টোবৰ, ১৯৫০ (৭৪ বছৰ)
ৰাষ্ট্ৰীয়তা ভাৰত
নাগৰিকত্ব ভাৰতীয়
পেচা কথক নৃত্যশিল্পী
অংশীদাৰ সনাত ভাটে
সন্তান অংগত ভাটে

ব্যক্তিগত জীৱন

সম্পাদনা কৰক

গুৰু শামা ভাটে ১৯৫০ চনৰ ৬ অক্টোবৰত বেলগাঁৱত (বৰ্তমান বেলাগাভি)-ত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। তেখেত গোলাব বৈশা নায়ক আৰু গণগধৰ জি নায়কৰ জীয়েক। তেখেতে ১৯৭৪ চনত গুৰু ৰোহিনী ভাটেৰ পুতেক সনাত ভাটেৰ লগত বিবাহপাশত আবদ্ধ হয় আৰু তেওঁলোকৰ এজন পুত্ৰ সন্তান অংগত ভাটে আছে।

প্ৰশিক্ষণ

সম্পাদনা কৰক

গুৰু শামা ভাটে গুৰু ৰোহিনী ভাটেৰ প্ৰধান শিষ্য তথা বোৱাৰী।[3][4] তেখেত কথক সম্ৰাট পণ্ডিত বিৰজু মহাৰাজ আৰু পণ্ডিত মোহনৰাৱ কল্যাণপুৰকৰ পৰাও তেওঁ প্ৰশিক্ষণ লৈছিল। তেওঁৰ কথক নৃত্যৰ ৰূপটো যি উপৰোক্ত গুৰুৰ পৰা আৰু স্ব-শিক্ষাৰ মাধ্যমত বহু বছৰ ধৰি বিকাশ লাভ কৰিছে, তবলা তালৰ পৰা 'তাল' আৰু 'লয়'ত বিশেষ সংযোজন আছে, যিটো মিশ্ৰিত কৰিছে উস্তাদ আৰু পৰিদৰ্শক পণ্ডিত সুৰেশ তালৱালকাৰ।[5]

বছৰৰ পিছত বছৰ ধৰি, গুৰু শমা ভাটে অসংখ্য পেচাদাৰ কথক নৃত্যশিল্পীসকলক প্ৰশিক্ষণ দিছে যিসকল ভাৰত তথা বিদেশত স্বাধীনভাবে পাৰফৰ্ম কৰে আৰু শিকায়। তেখেত পুনে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ললিত কলা কেন্দ্ৰ, মুম্বাই বিশ্ববিদ্যালয়ৰ নালন্দা কলেজ, নাগপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ভাৰত কলেজ, পুনেত ভাৰতী বিদ্যাপীঠৰ ছিনিওৰ গুৰুসকলৰ অন্যতম হিচাপে বহু বিশ্ববিদ্যালয় আৰু কাৰ্যক্ৰমত নাম আছে। তেওঁৰ নিৰ্দেশনাত, ত্ৰিশতকৈ অধিক শিক্ষাৰ্থী বিভিন্ন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী অৰ্জন কৰিছ আৰু প্ৰায় ১২ গৰাকী ছাত্ৰ এইচআৰডিচি ৰাষ্ট্ৰীয় বৃত্তি (ছিনিওৰ শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে) আৰু চিচিইআৰটি বৃত্তি (জুনিওৰ শিক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে) লাভ কৰিছে।[6]

ক'ৰিয়'গ্ৰাফী

সম্পাদনা কৰক

গুৰু শামা ভাটেৰ ক'ৰিয়'গ্ৰাফীকৰ কাম বিশাল।[7][8] তেখেত কথকৰ প্ৰচলিতৰ লগতে সমসাময়িক বিন্যাস উভয় লৈ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিছিল। তেখেত তেওঁৰ নিজস্ব দৃষ্টিভঙ্গি লৈ ঐতিহ্যবাহী আৰু শাস্ত্ৰীয় ৰচনাবোৰৰ তালিকাবোৰ যেনেঃ তাৰানস, থুমৰিচ ইত্যাদি তৈয়াৰ কৰিছে। উদাহৰণস্বৰূপ, ত্ৰিশুল (৯, ১০ আৰু ১১ বীটৰ তাল চক্ৰৰ মিশ্ৰণ); সংবাদ (ডোমুহি ৰচনা), লয়সোপন (পাঁচ জাতিৰ মাধ্যমত উপস্থাপিত ঔতিহাসিক কথক অনুক্ৰম)। ২০১৫ চনৰ আৰু এটা সাম্প্ৰতিক প্ৰযোজনাত তেখেত ভাৰতীয় মহাকাব্য মহাভাৰতৰ পৰা তেওঁৰ চিত্ৰ অনুপ্ৰেৰণা দেখেছিলেন আৰু নৃত্যশিল্পীসকলে ভিন্ন ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় আৰু ভাৰতীয় লোকনৃত্যৰ ৰূপ উপস্থাপন কৰি "মহাভাৰত চাগা সম্পৰ্কত প্ৰতিচ্ছবি" তৈয়াৰ কৰিছিল।[9][10] কণ্ঠশিল্পী লতা মংগেশকৰৰ ৮৫ তম জন্মবাৰ্ষিক উপলক্ষত নাদৰূপৰ পৰা তেওঁৰ শিক্ষাৰ্থীসকলে যি আন এটা ক'ৰিয়'গ্ৰাফী কৰিছিল, সেয়া আছিল নৃত্যৰ দল 'চালা ৱাহী দেস' । ২০১৮ চনত তেওঁৰ আটাইতকৈ শেহতীয়া প্ৰযোজনাৰ কিছুমান:

  • চতুৰঙ কি চৌপাল - এই প্ৰযোজনা চাৰিখন ৰাগৰ মাজত চতুৰঙ-সাহিত্য, চাৰগাম, নাচে কে বল আৰু তাৰানাৰ চাৰিখন উপাদানক এই গীতৰ লগত মিলি এই প্ৰযোজনাৰ ঐশ্বৰ্য প্ৰদৰ্শনৰ সংগীতৰ লগত পৰিচয় কৰি দিয়ে।[11]
  • প্ৰতিধ্বনি - শামা তাইৰ সৰ্বশেষ ক'ৰিয়'গ্ৰাফী ইনাৰ ভয়েচৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছে আৰু পাঁচখন গল্পৰ মাজেৰে ভাভ তথা অভিনয় মনোনিৱেশ কৰিছে। গুৰু শামা ভাটে মেডাম মেনাকা ক'ৰিয়'গ্ৰাফী মুভমেণ্টৰো আয়োজন কৰে আৰু কুৰেট কৰে, যিটো বাৰ্ষিক ভিত্তিত পুনেত হৈ আছে। [12] [13]

তথ্য উৎস্য

সম্পাদনা কৰক
  1. "আৰ্কাইভ কপি". Archived from the original on 2018-09-26. https://web.archive.org/web/20180926125459/http://www.nadroop.org/shama-bhate/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-03-28. 
  2. https://indianexpress.com/article/lifestyle/art-and-culture/expanding-the-boundaries-kathak-dancer-shama-bhate-indian-classical-dance-5334543/
  3. Iyengar, Rishi (25 June 2009). "A legend remembered". The Indian Express. http://archive.indianexpress.com/news/a-legend-remembered/481101/। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 January 2019. 
  4. Kothari, Sunil (1989). Kathak, Indian Classical Dance Art. ISBN 9788170172239. https://books.google.com/?id=ZAbMS6ynGJ8C&pg=PA214&dq=shama+bhate#v=onepage&q=shama%20bhate&f=false. 
  5. https://www.thehindu.com/entertainment/dance/shama-bhate-on-her-artistic-journey/article17475803.ece
  6. "আৰ্কাইভ কপি". Archived from the original on 2019-07-02. https://web.archive.org/web/20190702193436/http://www.nadroop.org/shama-bhate/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-03-28. 
  7. "আৰ্কাইভ কপি". Archived from the original on 2019-06-12. https://web.archive.org/web/20190612110514/http://www.nadroop.org/innovative-choreographies/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-03-28. 
  8. http://www.sakaaltimes.com/NewsDetails.aspx?NewsId=5289607667452540483&SectionId=5131376722999570563&SectionName=Features&NewsDate=20150804&NewsTitle=Blending Archived 2017-02-15 at the Wayback Machine the traditional with the modern
  9. http://www.asianage.com/delhi/7-dance-forms-meld-together-retell-mahabharata-430
  10. "আৰ্কাইভ কপি". Archived from the original on 2016-09-10. https://web.archive.org/web/20160910172729/http://www.newindianexpress.com/cities/hyderabad/Paramaparaas-Ancient-Temple-Dance-Fest-From-Jan-30/2016/01/28/article3248042.ece। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-03-28. 
  11. https://m.dailyhunt.in/news/india/marathi/dainik+prabhat-epaper-dailypra/prekshakanni+anubhavala+chaturang+ki+chaupal+cha+apratim+nrityavishkar-newsid-72725166
  12. https://indianexpress.com/article/lifestyle/art-and-culture/expanding-the-boundaries-kathak-dancer-shama-bhate-indian-classical-dance-5334543/
  13. https://timesofindia.indiatimes.com/city/pune/choreography-festival-concludes-on-a-high-note-at-jyotsana-bhole-sabhagruha/articleshow/69858099.cms