সুৰিন্দৰ কৌৰ

সুৰিন্দৰ কৌৰ
সুৰিন্দৰ কৌৰ
জন্মৰ নাম	সুৰিন্দৰ কৌৰ
আন নাম	পঞ্জাবৰ নাইটিঙ্গেল
জন্ম	২৫ নৱেম্বৰ, ১৯২৯; লাহোৰ, পঞ্জাব, ব্ৰিটিছ ভাৰত
মৃত্যু	১৪ জুন, ২০০৬ (৭৬ বছৰ); নিউ জাৰ্চি, আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ
সংগীতৰ প্ৰকাৰ	লোকসংগীত; ফিল্মী সংগীত;
পেচা	গায়ক; গীতিকাৰ; প্লেবেক আৰ্টিষ্ট;
কাৰ্যকাল	১৯৪৩–২০০৬
সহযোগী	প্ৰকাশ কৌৰ (ভগ্নী), ডলী গুলেৰীয়া (কন্যা)

সুৰিন্দৰ কৌৰ (পঞ্জাবী: ਸੁਰਿੰਦਰ ਕੌਰ; ২৫ নৱেম্বৰ ১৯২৯ - ১৪ জুন ২০০৬) এগৰাকী ভাৰতীয় কণ্ঠশিল্পী তথা গীতিকাৰ আছিল। তেওঁ মুলত পঞ্জাবী লোকসংগীত গাইছিল, য'ত তেওঁৰ সোঁতক অগ্ৰগামী আৰু জনপ্ৰিয় কৰিবলৈ কৃতিত্ব দিয়া হৈছিল, কৌৰ ১৯৪৮-ৰ পৰা ১৯৫২ চনৰ মাজৰ সময়চোৱাত হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ নেপথ্য কণ্ঠশিল্পী হিচাপে গীত ৰিকোৰ্ড কৰিছিল। পঞ্জাবী সংগীতত তেওঁৰ অবদানৰ বাবে, তেওঁ 'পঞ্জাবৰ নাইটিঙ্গেল' উপাধি অৰ্জন কৰিছিল, ১৯৮৪ চনত সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা আৰু ২০০৬ চনত পদ্মশ্ৰী বটাঁ লাভ কৰিছিল।^[1]^[2]^[3]^[4]

প্ৰায় ছয় দহক লৈকে এটা কেৰিয়াৰত তেওঁৰ গ্ৰন্থখনত 'বুলিহ শাহৰ' পঞ্জাবী 'চুফি কাফিছ' আৰু 'নন্দলাল নূৰপুৰী', 'অমৃতা প্ৰীতম', 'মোহন সিং' আৰু 'শিৱ কুমাৰ বাতলভীৰ' নিচিনা সমসাময়িক কবিসকলোৰ কবিতা, "'মাৱান' 'তে ধীয়ান'", "'জুট্টিৰ' নিচিনা স্মৰণীয় গীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছিল। 'কাসুৰি","মাধনিয়াণ","এহনা আখিয়ান 'চ পাভান কিভেন কাজৰা" আৰু "ঘমন দি ৰাত"'। কালক্ৰমত তেওঁৰ বিবাহৰ গীতসমূহ, উল্লেখযোগ্যভাবে "'লেথে দি চাদৰ'", "'সুহে ভেৰি চিলে ৱালিয়া'" আৰু "'কালা দোৰিয়া'" পঞ্জাবী সংস্কৃতিৰ এটা অনিবাৰ্য অঙ্গ হৈ পৰিছে।^[5]

কৌৰৰ বিবাহ হৈছিল দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধ্যাপক জোগিন্দাৰ সিং সোধিৰৰ লগত। এই দম্পতীৰ তিনিগৰাকী জীয়েক আছিল, যাৰ মাজত ডাঙৰজন এগৰাকী পঞ্জাবী লোক গায়িকা।

দীৰ্ঘ এখন অসুস্থতাৰ পিছত ২০০৬ চনত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ নিউ জাৰ্চিত সুৰিন্দৰ কৌৰৰ মৃত্যু হয়।

প্ৰাথমিক জীৱন

সু্ৰিন্দৰ কৌৰ ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ পঞ্জাবৰ ৰাজধানী লাহোৰত এখন পঞ্জাবী শিখ পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁ উভয়ত প্ৰখ্যাত পঞ্জাবী গায়িকা 'প্ৰকাশ কৌৰৰ' ভনী আৰু 'ডলি গুলেৰিয়াৰ' মাক আছিল। তেওঁৰ তিনি গৰাকী জীয়েক আছিল যাৰ ভিতৰত ডলি আটাইতকৈ ডাঙৰ।^[6]

পেচা

সুৰিন্দৰ কৌৰ ১৯৪৩ চনৰ আগভাগত লাহোৰ ৰেডিঅ'ত লাইভ পাৰফৰ্মেঞ্চৰ মাধ্যমেত তেওঁৰ পেচাগত আত্মপ্ৰকাশ পায় আৰু পিছত সেই বছৰৰ ৩১ আগষ্টত তেওঁ আৰু তেওঁৰ ডাঙৰ ভনী, 'প্ৰকাশ কৌৰ' তেওঁৰ প্ৰথম দ্বৈতসংগীত "'মাওয়ান তে ধীণ ৰাল ৱাইথিয়ান'" গাইছিল। এইচএমভি (HMV) লেবেল, গোটেই ভাৰত উপমহাদেশ জুৰি চুপাৰষ্টাৰ হিচাপে হৈ উঠিছিল।^[2]^[5]

১৯৪৭ চনত ভাৰত বিভাজনৰ পিছত, কৌৰ আৰু তেওঁৰ আই-পিতা সকলো গাজিয়াবাদ, দিল্লীলৈ গুচি আহে। ১৯৪৮ চনত তেওঁ দিল্লী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পঞ্জাবী সাহিত্যৰ উপদেষ্টা অধ্যাপক 'জোগিন্দাৰ সিং সোধিক' বিবাহ কৰিছিল।^[6] তেওঁৰ প্ৰতিভা স্বীকৃতি হিচাপে, কৌৰৰ স্বামী তেওঁৰ সমৰ্থন হৈ উঠে, আৰু অতি সোনকালে তেওঁ মুম্বাইৰ হিন্দী চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্লেব্যাক গায়ক হিচাপে কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল, সংগীত পৰিচালক 'গোলাম হায়দাৰৰ' দ্বাৰা প্ৰবৰ্তিত। তেওঁৰ অধীনত তেওঁ ১৯৮৮ চনত '‘শ্বহীদ'’ ছবিত তিনিটা গীত গাইছিল, যিবিলাকৰ মাজত ‘'বাদাম ন হো যায়ে মহাব্বত কা ফাসানা', 'আনা হ্যা তো আজাঔ' আৰু 'তকদীৰ কি আঁধি… হম কহাঁন আঔৰ থম কাহাঁ। ' তেওঁৰ প্ৰকৃত আগ্ৰহ কিন্তু মঞ্চত অভিনয় আৰু পঞ্জাবী লোক সংগীতক পুনৰুদ্ধাৰৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছিল আৰু শেষ লৈকে ১৯৫২ চনত তেওঁ দিল্লীত উভতি আহে।^[5]

পিছৰ দহকবিলাকত, ১৯৪৮ চনত পুৰণি ব্ৰিটিছ পঞ্জাব বিভক্ত হোৱাৰ পিছত, তেওঁ বিয়া কৰাইছিল।^[6] তেওঁৰ স্বামী তেওঁৰ সংগীতৰ কেৰিয়াৰক গাইড কৰি চলিছিল। "তেওঁ মোক তাৰকা বনাইছিল," তেওঁ পিছত স্মৰণ কৰিছিল। "যিবোৰ গীত মই গাইছোঁ সেইবোৰ সি বাছি লৈছিল আৰু আমি দুয়োজনে ৰচনাত সহযোগিতা কৰিছোঁ। " কৌৰ আৰু সোধি একেলগে তেওঁৰ বাবে বিচাৰিছিল “'চান কিথে গুজাৰি আই ৰত, লেথে দি চাদৰ, শোঙ্কন মেলা দি, আৰু গৰি দিয়ান ঝাঁজৰান আৰু চাৰ্কে-চাৰ্কে জানতিয়ে মুতিয়াৰৰ' নিচিনা পঞ্জাবী লোকশাস্ত্ৰ গোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। এই গীতবিলাক বিভিন্ন প্ৰসিদ্ধ পঞ্জাবী কবি লিখিছিল কিন্তু গায়ক সুৰিন্দৰ কৌৰ জনপ্ৰিয় কৰিছিল। এই দম্পতী পূৱ পঞ্জাবৰ প্ৰত্যন্ত প্ৰত্যন্ত গাঁৱসমূহঁত শান্তি তথা প্ৰেমৰ বাৰ্তা বিয়োপাই দিয়াৰ বাবে পঞ্জাবৰ ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টীৰ এটা বাহিনী ইণ্ডিয়ান পিপলচ থিয়েটাৰ এচচিয়েচনেৰ (আইপিটিএ) IPTA জনসাধাৰণৰ মুখ হিচাপেও কাম কৰিছিল। তেওঁ পঞ্জাবী লোকসংগীত পৰিৱেশন কৰি বিশ্বৰ বিভিন্ন ঠাইত ভ্ৰমণ কৰিছিল, দ্ৰুত জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰিছিল।

সকলোবোৰ মিলি কৌৰে 'আসা সিং মাস্তানা', 'কৰ্ণাইল গিল', 'হৰচৰণ গ্ৰেৱাল', 'ৰঙ্গিলা জট' আৰু 'দিদাৰ সন্ধু'ৰ লগত সংগীত সহ হেজাৰতকৈ বেছি গীত ৰিকোৰ্ড কৰিছে। যদিও ১৯৭৬ চনত শিক্ষিকাৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁৰ জীৱনৰ তথা সহযোগীৰ লগত সম্পৰ্ক বিছিন্ন কৰা হৈছিল, তথাপি তেওঁ সিহঁতৰ জীয়েক আৰু অন্যান্য শিষ্যসকলোৰ লগত দ্বৈতৰ মাধ্যমত পৰিয়ালৰ সৃজনশীল ঐতিহ্যক জীয়াই ৰাখিছিল। তেওঁৰ জীয়েক 'ৰুপিন্দৰ কৌৰ গুলেৰিয়া', 'ডলী গুলেৰিয়া' আৰু নাতনী 'সুনাইনি' নামত সুপৰিচিত, ১৯৯৫ চনত এলপিত 'সুৰিন্দৰ কৌৰ - 'দ্য থ্ৰি জেনাৰেচনচ-ৰ সমাপ্তি ঘটে।^[7]

বটাঁ আৰু মান্যতা

ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীত, নৃত্য তথা থিয়েটাৰ, সংগীত নাটক একাদেমী, ১৯৮৪ চনত তেওঁক পঞ্জাবী লোক সংগীতৰ বাবে সংগীত নাটক আকাদেমী পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰা হৈছিল,^[8] 'মিলেনিয়াম পঞ্জাবী চিঙ্গাৰ পুৰস্কাৰ',^[9] আৰ্টচ (Arts)-ত তেওঁৰ অৱদানৰ বাবে ২০০৬ চনত পদ্মশ্ৰী বটাঁ।^[10] গুৰু নানক দেৱ বিশ্ববিদ্যালয় ২০০২ চনত তেওঁক ডক্টৰেট ডিগ্ৰী প্ৰদান কৰে।^[5]

অসুস্থতা আৰু মৃত্যু

তেওঁৰ জীৱনৰ শেষ সময়চোৱাত, তেওঁৰ মিট্টি (তেওঁৰ ভূমি)ৰ ওচৰত যাব বিচাৰিলে সুৰিন্দৰ কৌৰ ২০০৪ চনত 'পাঁচকুলাত' স্থায়ী হয়, চণ্ডীগড়ৰ ওচৰত জিৰাকপুৰত এখন বাস-ভৱন নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনা কৰে। ইয়াৰ পিছত, ২০০২ চনৰ ২২ ডিচেম্বৰ তেওঁ হাৰ্ট এটাক (Heart Attract) চিকাৰ হয় আৰু তেওঁক পাঁচকুলাৰ জেনাৰেল চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰা হয়।^[5] পাছপাকত, তেওঁ সুস্থ হৈ উঠে আৰু ব্যক্তিগতভাবে ২০০৬ চনৰ জানুৱাৰীত লালিত পদ্মশ্ৰী বটাঁ পোৱাৰ বাবে দিল্লীলৈ গৈছিল। এখন বেলেগ এটা বিষয় যে পঞ্জাবী সংগীতত অতুলনীয় অৱদান থকা সত্ত্বেও তেওঁ ইমান দিন যি সম্মানটো বিলম্ব কৰিছিল, সেই সম্পৰ্কত তেওঁ বেদনাত আছিলেন। আনকি তেওঁ যেতিয়া এই বটাঁটো লাভ কৰিছিল তেতিয়াও তেওঁ অনুতাপ কৰিছিল যে একেই বাবে মনোনয়নৰ আবেদন হাৰিয়ানাৰ পৰা আহিছিল, পঞ্জাব, ভাৰত নহয়, যিটোৰ বাবে তেওঁ পাঁচ দহকৰো বেছি সময় ধৰি দেহে-কেহে খাটিছিল কৰিছিল।^[9]

২০০৬ চনত, দীৰ্ঘ দিনৰ অসুস্থতাৰ বাবে তেওঁক আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত চিকিৎসা কৰিবলৈ লৈ গৈছিল। তেওঁ ১৪ জুন ২০০৬ ত ৭৭ বছৰ বয়সত নিউ জাৰ্চিৰ এখন চিকিৎসালয়ত মৃত্যু বৰণ কৰে। ইয়াৰ পিছত তিনিগৰাকী জীয়েক, ইয়াৰ মাজত আটাইতকৈ ডাঙৰ, গায়ক 'ডলী গুলেৰিয়া', যিয়ে পাঁচকুলাত থাকে, ইয়াৰ পিছত 'নন্দিনী সিংহ' আৰু 'প্ৰমোদিনী জাগি', দুয়োজনে নিউ জাৰ্চিত স্থায়ী বাসিন্দা হৈছিল।^[2] তেওঁৰ মৃত্যুৰ পিছত, ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ড. মনমোহন সিং তেওঁক "পঞ্জাবৰ নাইটইঙ্গেল" আৰু "পঞ্জাবী লোক সংগীত তথা জনপ্ৰিয় সংগীতৰ কিংবদন্তি আৰু পঞ্জাবী সুৰত এটা ধাৰাবাহিক" হিচাপে বৰ্ণনা কৰিছিল। আৰু যোগ দিছিল, "মই আশা কৰোঁ তেওঁৰ অমৰ কণ্ঠ অন্যান্য শিল্পীসকলোৰ সঠিক পঞ্জাবী লোক সংগীতৰ ঐতিহ্য অনুশীলন কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিব।"

উত্তৰাধিকাৰী

সুৰিন্দৰ কৌৰৰ জীৱন তথা কৰ্ম লৈ পঞ্জাব দি কোয়েল (পঞ্জাবৰ নাইটইঙ্গেল) নামত এখন দূৰদৰ্শন ডকুমেণ্টাৰি ২০০৬ চনত প্ৰকাশিত হৈছিল। পিছত এটা দূৰদৰ্শন ৰাষ্ট্ৰীয় বটাঁ লাভ কৰে।^[11]

তথ্যউৎস্য

↑ Surinder Kaur
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 "Punjab's Nightingale is no more". The Tribune newspaper. 16 June 2006. http://www.tribuneindia.com/2006/20060616/main2.htm. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ "Surinder Kaur's profile". LastFM. http://www.last.fm/music/Surinder+Kaur. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ "Tributes paid to melody queen". The Tribune newspaper. 26 June 2006. http://www.tribuneindia.com/2006/20060626/cth1.htm#2. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 ^5.4 "Surinder Kaur leaves Delhi to settle in Punjab". The Tribune newspaper. 24 April 2004. http://www.tribuneindia.com/2004/20040424/edit.htm#7. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 "The Sunday Tribune– Books". The Tribune newspaper. 12 June 2011. http://www.tribuneindia.com/2011/20110612/spectrum/book5.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 Aug 2016.
↑ "Her mother's daughter". The Tribune. 31 July 1998. http://www.tribuneindia.com/1998/98jul31/art-trib.htm#1. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ http://www.sangeetnatak.gov.in/sna/SNA-Awards.php, Sangeet Natak Academy website, Retrieved 18 Aug 2016
↑ ^9.0 ^9.1 "Surinder Kaur gets Padma Shri". The Tribunenewspaper. 28 January 2006. Archived from the original on 20 March 2022. https://web.archive.org/web/20220320203501/https://www.tribuneindia.com/2006/20060128/cth1.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 February 2020. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ "Padma Shri Official listings". Govt. of India Portal. http://india.gov.in/myindia/padmashri_awards_list1.php?start=190. , Retrieved 18 Aug 2016
↑ "DD's honourable men". The Tribune. 22 November 2006. http://www.tribuneindia.com/2006/20061122/jplus1.htm. , Retrieved 18 Aug 2016

বহিঃ সংযোগ

সুৰিন্দৰ কৌৰৰ প্ৰ’ফাইল at LastFM, Retrieved 18 Aug 2016
ডাউনলোড গীত @ FolkPunjab.com, Retrieved 18 Aug 2016

[1] Surinder Kaur

[to-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 "Punjab's Nightingale is no more". The Tribune newspaper. 16 June 2006. http://www.tribuneindia.com/2006/20060616/main2.htm. , Retrieved 18 Aug 2016

[la-3] "Surinder Kaur's profile". LastFM. http://www.last.fm/music/Surinder+Kaur. , Retrieved 18 Aug 2016

[4] "Tributes paid to melody queen". The Tribune newspaper. 26 June 2006. http://www.tribuneindia.com/2006/20060626/cth1.htm#2. , Retrieved 18 Aug 2016

[pu-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 ^5.4 "Surinder Kaur leaves Delhi to settle in Punjab". The Tribune newspaper. 24 April 2004. http://www.tribuneindia.com/2004/20040424/edit.htm#7. , Retrieved 18 Aug 2016

[Spectrum-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 "The Sunday Tribune– Books". The Tribune newspaper. 12 June 2011. http://www.tribuneindia.com/2011/20110612/spectrum/book5.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 Aug 2016.

[7] "Her mother's daughter". The Tribune. 31 July 1998. http://www.tribuneindia.com/1998/98jul31/art-trib.htm#1. , Retrieved 18 Aug 2016

[8] ttp://www.sangeetnatak.gov.in/sna/SNA-Awards.php, Sangeet Natak Academy website, Retrieved 18 Aug 2016

[tr-9] 9.0 ^9.1 "Surinder Kaur gets Padma Shri". The Tribunenewspaper. 28 January 2006. Archived from the original on 20 March 2022. https://web.archive.org/web/20220320203501/https://www.tribuneindia.com/2006/20060128/cth1.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 February 2020. , Retrieved 18 Aug 2016

[10] "Padma Shri Official listings". Govt. of India Portal. http://india.gov.in/myindia/padmashri_awards_list1.php?start=190. , Retrieved 18 Aug 2016

[11] "DD's honourable men". The Tribune. 22 November 2006. http://www.tribuneindia.com/2006/20061122/jplus1.htm. , Retrieved 18 Aug 2016

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]