চীনা-তিব্বতীয় ভাষা
চীনা-তিব্বতীয় ভাষা(ইংৰাজী: Sino-Tibetan language) এটা ভাষা পৰিয়াল; ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰায় ৪০০টা ভাষা অন্তৰ্ভুক্ত। পূব এছিয়া, দক্ষিণ-পূব এছিয়া আৰু দক্ষিণ এছিয়াৰ কিছু অংশত এই ভাষাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জনসংখ্যাৰ ক্ষেত্ৰত ই ভাৰত-ইউৰোপীয় ভাষা পৰিয়ালৰ পিছতে দ্বিতীয় স্থানত আছে। চীন-তিব্বতী ভাষাৰ ভিতৰত চীনা ভাষাৰ ১২ বিলিয়ন, মান ভাষাৰ ৩.৩ কোটি আৰু তিব্বতী ভাষাৰ ৮০ লাখ ব্যৱহাৰকাৰী আছে।
| চীনা-তিব্বতীয় | |
|---|---|
| জাতি: | চীনা,মান,অসমৰ চীনা- তিব্বতীয় আৰু টাই জনগোষ্ঠী |
| ভৌগোলিক বিস্তৃতি: |
চীন, মানদেশ, ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকা |
| ভাষাৰ শ্ৰেণীবিভাজন: | Sino-Tibetan
|
| উপশ্ৰেণীসমূহ: |
প্ৰায় ৪০ জনীয়া এটা প্ৰতিষ্ঠিত নিম্নস্তৰৰ গোট
বিভিন্ন প্ৰস্তাৱিত শীৰ্ষ-স্তৰৰ গোট
পৰম্পৰাগত বিভাজন:
|
| ISO 639-2 and 639-5: | sit |
 চীনা-তিব্বতীয় ভাষাৰ বিভিন্ন শাখাৰ সম্প্ৰসাৰণ | |
চীনা গৱেষণা
সম্পাদনা কৰকলি (১৯৩৭)
সম্পাদনা কৰক১৯৩৭ চনৰ চাইনিজ ইয়েৰবুকত লি ফাং-কুৱেইয়ে কৰা এক সমীক্ষাত এই পৰিয়ালটোক চাৰিটা শাখাৰে গঠিত বুলি বৰ্ণনা কৰিছে:[1]
- চীনা ভাৰতীয় (চীনা-তিব্বতীয়)
- চীনা
- টাই (পাছলৈ কাম-টাই)
- মিয়াও-য়াও (হমং-মিয়েন)
- মান তিব্বতীয়
১.চীনা ভাষা
সম্পাদনা কৰকএই শাখাত চীনা ভাষা অন্তৰ্গত কৰা হৈছে।
২.টাই ভাষা
সম্পাদনা কৰকপশ্চিমীয়া গৱেষকে টাই সকলক এটা স্বাধীন ভাষা পৰিয়াল (ক্ৰা-ডাই ভাষা পৰিয়াল) হিচাপে স্বীকৃতি দিছে। কিন্তু চীনা গৱেষক সকলে টাই সকলক চীনা-তিব্বতীয় ভাষাৰ চাৰিটা শাখাৰ এটা শাখা বুলি ভাগ কৰিছে।[2][1]
৩.মান-তিব্বতীয়
সম্পাদনা কৰকঅসমৰ মান-তিব্বতীয় জনগোষ্ঠী সমূহ হৈছে:
- চিংফৌ
- বড়ো
- চুতীয়া
- দেউৰী
- ডিমাছা
- গাৰো
- হাজং
- হমাৰ (চিন-কুকি-মিজো)
- কাৰ্বি
- কুকি (চিন-কুকি-মিজো)
- কোচ
- মেক
- মিছিং
- মৰাণ
- ৰাভা
- শৰণীয়া কছাৰী
- সোণোৱাল কছাৰী
- ঠেঙাল কছাৰী
- তিৱা (লালুং)[1]
৪.মিয়াও-য়াও (হমং-মিয়েন)
সম্পাদনা কৰকপশ্চিমীয় গৱেষণা
সম্পাদনা কৰকবেনেডিক্ট (১৯৪২)
সম্পাদনা কৰকবেনেডিক্টে ভিয়েটনামীসকলক প্ৰকাশ্যভাৱে বাদ দিছিল আৰু মন-খ্মেৰত ৰাখিছিল লগতে হমং-মিয়েন আৰু ক্ৰা-ডাইক অষ্ট্ৰ'-টাইত ৰাখিছিল।[3]
- চীনা
- টিবেটো-কেৰেন
- কেৰেন
- তিব্বত-বাৰ্মান
ইতিহাস
সম্পাদনা কৰক১৯ শতিকাত প্ৰথমে প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছিল যে কায় অঞ্চলৰ চীনা, তিব্বতী, বাৰ্মিজ আৰু অন্যান্য ভাষাসমূহ জিনগতভাৱে সম্পৰ্কিত; যিটো এতিয়া সকলোৰে পৰিচিত।[4]
তথ্যসূত্ৰ
সম্পাদনা কৰক- ↑ 1.0 1.1 1.2 Li, Fang-Kuei (1937), "Languages and Dialects", in Shih, Ch'ao-ying; Chang, Ch'i-hsien (eds.), The Chinese Year Book, Commercial Press, pp. 59–65, reprinted as Li, Fang-Kuei (1973), "Languages and Dialects of China", Journal of Chinese Linguistics, 1 (1): 1–13, JSTOR 23749774.
- ↑ Luo, Yongxian. 2008. Sino-Tai and Tai-Kadai: Another look. In Anthony V. N. Diller and Jerold A. Edmondson and Yongxian Luo (eds.), The Tai-Kadai Languages, 9-28. London & New York: Routledge.
- ↑ Benedict, Paul K. (1942), "Thai, Kadai, and Indonesian: A New Alignment in Southeastern Asia", American Anthropologist, 44 (4): 576–601, doi:10.1525/aa.1942.44.4.02a00040, JSTOR 663309.
- ↑ Handel (2008), পৃষ্ঠা. 422, 434–436.