কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয়
কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয় (ইংৰাজী: Kasturba Gandhi Balika Vidyalaya) ভাৰতৰ পিছপৰা শ্ৰেণীৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে স্থাপন আৰু পৰিচালনা কৰা আৱাসিক ছোৱালী মাধ্যমিক বিদ্যালয়। উপেক্ষিত কন্যা সন্তানৰ প্ৰতি শিক্ষাক অধিক সংবেদনশীল কৰি গঢ়ি তোলাৰ বাবে বিদ্যালয়ত এনে শিশুৰ নামভৰ্তি তথা নিয়মীয়া উপস্থিতিৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্যৰে ভাৰত চৰকাৰে ২০০৪ চনৰ জুলাই মাহত কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয় আঁচনিৰ শুভাৰম্ভ কৰিছিল। এই আঁচনিৰ অধীনত দেশৰ শৈক্ষিকভাৱে পিছপৰা অঞ্চল, চহৰ আৰু সংখ্যালঘু অধ্যুষিত এলেকাসমূহত এলানি আৱাসিক উচ্চ প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ত কেৱল ছাত্ৰীৰ বাবে স্থাপন কৰা হৈছিল। ১০ৰ পৰা ১৪ বছৰ বয়স-সীমাৰ অন্তৰ্গত অনুসূচীত জাতি আৰু অনুসূচীত জনজাতি, অন্যান্য পিছপৰা সম্প্ৰদায়, সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায় তথা দাৰিদ্ৰ সীমাৰেখাৰ তলত বসবাস কৰা পৰিয়ালৰ ছাত্ৰীসকলক এইসমূহ বিদ্যালয়ত উচ্চ প্ৰাথমিক শ্ৰেণীৰ পাঠদানৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়।[1]
| কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয় | |
| |
| বিহাৰৰ নয়াগাঁৱত অৱস্থিত এখন কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয় | |
| অৱস্থান | |
|---|---|
| ভাৰতৰ আটাইকেইখন ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল | |
| প্ৰাথমিক তথ্যসমূহ | |
| প্ৰকাৰ | ৰাজহুৱা |
| প্ৰতিষ্ঠাকাল | ২০০৪[1] |
| প্ৰতিষ্ঠাপক | ভাৰত চৰকাৰ |
| শ্ৰেণী | ষষ্ঠ - দ্বাদশ শ্ৰেণী |
| ৱেবছাইট | কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয় |
ইতিহাস
সম্পাদনা কৰককস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয়ৰ পৰিকল্পনা ভাৰত চৰকাৰে ২০০৪ চনৰ আগষ্টত প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ইয়াক শিক্ষাগতভাৱে পিছ পৰা খণ্ডত দৰিদ্ৰতা ৰেখাৰ তলৰ অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণী, সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায় আৰু পৰিয়ালৰ বাবে শিক্ষাগত সুবিধা প্ৰদান কৰাৰ বাবে সৰ্বশিক্ষা অভিযান কাৰ্যসূচীত একত্ৰিত কৰা হৈছিল।[2] জাতিৰ পিতা মহাত্মা গান্ধীৰ পত্নী কস্তুৰবা গান্ধীৰ নামেৰে এই আঁচনিৰ নামকৰণ কৰা হৈছে।
উদ্দেশ্য
সম্পাদনা কৰকগ্ৰামাঞ্চল আৰু পিছপৰা সম্প্ৰদায়ৰ মাজত এতিয়াও লিংগ বৈষম্য অব্যাহত আছে। বিদ্যালয়ত নামভৰ্তিৰ প্ৰৱণতা বোৰ লক্ষ্য কৰিলে ল'ৰাৰ তুলনাত, বিশেষকৈ উচ্চ প্ৰাথমিক স্তৰত প্ৰাথমিক স্তৰত ছোৱালীৰ নামভৰ্তিত গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যৱধান থাকে। কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয়ৰ উদ্দেশ্য হৈছে সমাজৰ পিছপৰা সম্প্ৰদায়ৰ ছোৱালীসকলৰ বাবে সঠিক মানদণ্ডৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰা।[2]
যোগ্যতা
সম্পাদনা কৰকএই আঁচনি ২০০৪ চনত আৰম্ভহোৱাৰে পৰা শিক্ষাগতভাৱে পিছ পৰা খণ্ডত প্ৰযোজ্য আছিল। ২০০১ চনৰ লোকপিয়ল মতে যিবোৰ গ্ৰাম্য মহিলা সাক্ষৰতা ৰাষ্ট্ৰীয় গড় ৪৬.১৩% আৰু সাক্ষৰতাৰ লিংগ ব্যৱধান ৰাষ্ট্ৰীয় গড়ত ২১.৫৯% কৈ অধিক সেই অঞ্চলক পিছপৰা খণ্ড বোলে। এই খণ্ড সমূহৰ ভিতৰত কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয়সমূহ স্থাপন কৰা হয় যদিহে
- জনজাতীয় জনসংখ্যাৰ ঘনত্বৰ তুলনাত নিম্ন মহিলা সাক্ষৰতা হাৰ আৰু বহুতো ছোৱালী বিদ্যালয়ত নামভৰ্তি নকৰে
- উচ্চ অনুসূচীত জাতি, অনুসূচীত জনজাতি, অন্যান্য পিছপৰা শ্ৰেণী আৰু সংখ্যালঘু জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব কিন্তু নিম্ন মহিলা সাক্ষৰতা হাৰ বা বহুতো ছোৱালী বিদ্যালয়ত নামভৰ্তি নকৰে
- নিম্ন মহিলা সাক্ষৰতা হাৰ থকা অঞ্চলসমূহ
- বহুতো সৰু, বিচ্ছুৰিত বাসস্থান থকা অঞ্চল যি বিদ্যালয় স্থাপনৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন নকৰে
নিম্নলিখিতবোৰ চৰ্তসমূহ ১ এপ্ৰিল ২০০৮ চনৰ পৰা কাৰ্যকৰী হোৱাকৈ সংশোধন কৰা হৈছে:
- ৩০% তকৈ কম গ্ৰাম্য মহিলা সাক্ষৰতাৰ হাৰৰ সৈতে অতিৰিক্ত ৩১৩খন শিক্ষাগতভাৱে পিছ পৰা খণ্ড।
- সংখ্যালঘু ঘনত্ব থকা ৰাষ্ট্ৰীয় গড়ৰ তলত মহিলা সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৫৩.৬৭% তকৈ কম ৯৪খন চহৰ (সংখ্যালঘু পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে চিনাক্ত কৰা তালিকা অনুসৰি)[2]
ৰূপায়ণ
সম্পাদনা কৰকআঁচনিখন ২৮খন ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত ৰূপায়ণ কৰা হৈছে: অসম, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, তেলেংগানা, অৰুণাচল প্ৰদেশ, বিহাৰ, ছত্তীছগঢ়, দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলী আৰু দমন আৰু দিউ, দিল্লী, গুজৰাট, হাৰিয়ানা, হিমাচল প্ৰদেশ, জম্মু আৰু কাশ্মীৰ, ঝাৰখণ্ড, কৰ্ণাটক, মধ্য প্ৰদেশ, মহাৰাষ্ট্ৰ, মণিপুৰ, মেঘালয়, মিজোৰাম, নাগালেণ্ড, ওড়িশা, পঞ্জাব, ৰাজস্থান, তামিলনাডু, ত্ৰিপুৰা, উত্তৰ প্ৰদেশ, উত্তৰাখণ্ড আৰু পশ্চিম বংগ।[3]
ভাৰত চৰকাৰে ২,৫৭৮টা কেজিবিভি অনুমোদন কৰিছিল।[4] ইয়াৰে মুছলমান ঘনত্ব খণ্ডত ৪২৭ টা, অনুসূচীত জনজাতি ব্লকত ৬১২, অনুসূচীত জাতি ব্লকত ৬৮৮টা কেজিবিভি অনুমোদন কৰা হৈছে। শিক্ষাগত পিছপৰা খণ্ডত মুঠ ৭৫০খন আৱাসিক বিদ্যালয় খোলা হৈছে। ৭৫% নামভৰ্তি এচচি, এছটি, অবিচি আৰু সংখ্যালঘু সম্প্ৰদায়ৰ ছোৱালীৰ বাবে আৰু আন ২৫% দৰিদ্ৰতা ৰেখাৰ তলৰ পৰিয়ালৰ ছোৱালীৰ বাবে সংৰক্ষিত।
অসমত ২০০৭-০৮ বৰ্ষত কে.জি.বি.ভি আঁচনিৰ শুভাৰম্ভ কৰা হৈছিল। ২০১৬-১৭ বৰ্ষ পৰ্যন্ত ৰাজ্যখনত মুঠ ৫৭খন কে.জি.বি.ভি স্থাপন কৰা হৈছে। অসমৰ ২৭খন জিলাৰ ৫৬টা শৈক্ষিকভাৱে পিছপৰা অঞ্চলৰ বিপৰীতে এখন চহৰত এইসমূহ কে.জি.বি.ভি স্থাপন কৰা হৈছে। এইসমূহত মুঠ ৩০০০ ছাত্ৰীয়ে শিক্ষা গ্ৰহণৰ সুযোগ লাভ কৰিছে।[1]
তথ্য উৎস
সম্পাদনা কৰক- ↑ 1.0 1.1 1.2 "কস্তুৰবা গান্ধী বালিকা বিদ্যালয়". ssa.assam.gov.in. https://ssa.assam.gov.in/as/portlets/%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE-%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%80-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%9F। আহৰণ কৰা হৈছে: ১৬ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২১.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Revised Guidelines for Implementation of Kasturba Gandhi Balika Vidyalaya (KGBVs) Archived 2012-04-19 at the Wayback Machine
- ↑ Kasturba Gandhi Balika Vidhayalaya (KGBV) Scheme detail
- ↑ 2013