ছুন্নাহ

ইছলামিক সম্প্ৰদায়ৰ পৰম্পৰাগত সামাজিক,আইনী ৰীতি-নীতি,আচাৰ-ব্যৱহাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰা, প্ৰায়ে হজৰত ম
(ছুন্নতৰ পৰা পুনঃনিৰ্দেশিত)


ছুন্নাহ (ছুন্নত বুলিও কোৱা হয়) (আৰবী: سنة) হৈছে, ইছলামহজৰত মুহাম্মদৰ পৰম্পৰা আৰু আচাৰ-ব্যৱহাৰক বুজায়। যিয়ে মুছলমানসকলে অনুসৰণ কৰিব পৰাকৈ এক আৰ্হি গঠন কৰে। মুহাম্মদৰ সময়ৰ সকলো মুছলমানে স্পষ্টভাৱে দেখিছিল আৰু অনুসৰণ কৰিছিল আৰু পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মলৈও আগবঢ়াইছিল।[1] পৌৰানিক ইছলামিক তত্ত্ব অনুসৰি[2] ছুন্নত হাদিছৰ দ্বাৰা নথিভুক্ত কৰা হৈছে (মুহাম্মদশিক্ষা, কৰ্ম আৰু বাক্যৰ মৌখিকভাৱে প্ৰেৰণ কৰা ৰেকৰ্ড, মৌন অনুমতি বা অসন্মতি), আৰু কোৰআনৰ (ইছলামৰ কিতাপ)ৰ কাষত ঐশ্বৰিক অৱতীৰ্ণ (ওহী) আছে। ইছলামিক আইন আৰু বিশ্বাস/ধৰ্মততত্ত্বৰ[2] প্ৰাথমিক উৎস গঠন কৰা মুহাম্মদৰ জৰিয়তে প্ৰদান কৰা।[3][4] ছুন্নী পৌৰাণিক ইছলামিক তত্ত্বৰ পৰা ছিয়া মুছলমানসকলৰ তত্ত্ব পৃথক, যিসকলে দ্বাদশ ইমাম ছুন্নাহৰ ব্যাখ্যা কৰে আৰু চুফীসকলে কয় যে মুহাম্মদে ছুন্নাহৰ মূল্যবোধসমূহ "চুফী শিক্ষকৰ শৃংখলাৰ জৰিয়তে" প্ৰেৰণ কৰিছিল।[5]

মুছলমান বিশ্বাস অনুসৰি মুছলমানসকলৰ বাবে মুহাম্মদ আছিল সৰ্বোত্তম আদৰ্শ,[6] আৰু কোৰআনৰ কেইবাটাও আয়াতত তেওঁৰ আচৰণক আদৰ্শগত বুলি ঘোষণা কৰা হৈছে, আৰু তেওঁৰ অনুগামীসকলক তেওঁৰ আজ্ঞা পালন কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।[7][8][9] ছুন্নাহত কেৱল ইছলামৰ ডাঙৰ ডাঙৰ আইন আৰু আচাৰ-অনুষ্ঠান যেনে ছালাত (নামাজ) কেনেকৈ কৰিব লাগে তাৰ বাবেই নহয়, "আনকি অতি সাধাৰণ কাম"ৰ বাবেও ভিত্তি প্ৰদান কৰা হয়, যেনে আঙুলিৰ নখ কাটিব পৰা ক্ৰম বা দাড়িৰ সঠিক দৈৰ্ঘ্য।[10]

প্ৰাক-ইছলাম যুগত ছুন্নাহৰ অৰ্থ "কাৰ্য্যৰ ধৰণ" বুলি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, সেয়া ভাল হওক বা বেয়া হওক।[11] ইছলামিক যুগৰ আৰম্ভণিতে এই শব্দটোৱে মুহাম্মদ[11] আৰু তেওঁৰ সংগী দুয়োকে ধৰি অতীতৰ মানুহে স্থাপন কৰা যিকোনো ভাল নজিৰক বুজাইছিল।[3][12] ইয়াৰ উপৰিও মুহাম্মদৰ ছুন্নাহ হাদিছৰ লগত জড়িত হোৱাটো বাধ্যতামূলক নাছিল।[13]

বৰ্তমান যি পৌৰাণিক অৰ্থ প্ৰচলিত সেয়া ইছলামৰ দ্বিতীয় শতিকাৰ শেষৰ ফালে পিছলৈ প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল, যেতিয়া পণ্ডিত আল-শ্বাফীৰ প্ৰভাৱত হাদিছত লিপিবদ্ধ মুহাম্মদৰ উদাহৰণক অন্য কৰ্তৃপক্ষই স্থাপন কৰা আন সকলো নজিৰতকৈ অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হৈছিল। তাৰ পিছত আল-ছুন্নাহ শব্দটোক অৱশেষত হাদিছৰ প্ৰতিবেদনৰ ভিত্তিত মুহাম্মদৰ[11] ছুন্নাহৰ সমাৰ্থক হিচাপে গণ্য কৰা হ’ল।[14] ছুন্নত লিপিবদ্ধ কৰাটোও আৰবীয় পৰম্পৰা আছিল আৰু এবাৰ ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত আৰবসকলে এই প্ৰথা নিজৰ ধৰ্মলৈ লৈ আহিছিল।[15]

হাদিছৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি মুহাম্মদৰ ছুন্নতত তেওঁৰ নিৰ্দিষ্ট শব্দ (ছুন্নাহ কাউলিয়াহ), অভ্যাস, আচাৰ-ব্যৱহাৰ (ছুন্নাহ ফিইলিয়াহ), আৰু মৌন অনুমোদন (ছুন্নাহ তকৰিয়্যাহ) অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[16] ইছলামত "ছুন্নাহ" শব্দটো ঐচ্ছিক ধৰ্মীয় কৰ্তব্য যেনে ছুন্নাহ ছালাতক বুজাবলৈও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[17]

সংজ্ঞা আৰু ব্যৱহাৰ

সম্পাদনা কৰক

ছুন্নাহ (سنة [ˈsunna], বহুবচন سنن ছুনান [ˈsunan]) হৈছে এটা আৰবী শব্দ, যাৰ অৰ্থ-

  • "অভ্যাস" বা "সাধাৰণ অভ্যাস" (USC শব্দকোষ);[18] লগতে
  • "অভ্যাস, প্ৰথাগত পদ্ধতি বা কাৰ্য্য, নীতি, পৰম্পৰাৰ দ্বাৰা অনুমোদিত ব্যৱহাৰ" (Wehr Dictionary);[19]
  • "এটা পৰম্পৰা গঠন কৰা প্ৰতিষ্ঠিত ৰীতি-নীতি আৰু বিশ্বাসৰ এটা শৰীৰ" (অক্সফৰ্ড ইছলামিক ষ্টাডিজ অনলাইন);[20]
  • "এটা পথ, এটা বাট, এটা জীৱন-ধাৰণৰ পদ্ধতি"। (M.A.Qazi).[21]
  • "নজিৰ" বা "জীৱন পদ্ধতি" (প্ৰাক-ইছলামিক সংজ্ঞা, জোচেফ শ্বাচ্ট আৰু ইগনাক গোল্ডজিহাৰ)।[22]

ইয়াৰ ধৰ্মীয় সংজ্ঞা এনেধৰণৰ:

  • "নবীৰ ছুন্নাহ, অৰ্থাৎ তেওঁৰ বক্তব্য আৰু কৰ্ম, পিছলৈ আইনগতভাৱে বাধ্যতামূলক নজিৰ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰা" (আইনৰ সৈতে কোৰআনে প্ৰতিষ্ঠা কৰা) (হান্স ৱেহৰ);[19]
  • ইছলামৰ "নবীৰ সকলো পৰম্পৰা আৰু আচাৰ-ব্যৱহাৰ", "যিবোৰ মুছলমানসকলে অনুসৰণ কৰিবলগীয়া আৰ্হিত পৰিণত হৈছে" (এম.এ.কাজী);[21]
  • "ইছলামিক সম্প্ৰদায়ৰ পৰম্পৰাগত সামাজিক আৰু আইনী প্ৰথা আৰু অনুশীলনৰ শৰীৰ" (Encyclopædia Britannica);[23]
  • "নবী মুহাম্মদৰ কাৰ্য্য আৰু বক্তব্য" (অক্সফৰ্ড ইছলামিক ষ্টাডিজ অনলাইন)।[20]

ইছলাম ৱেবে দুটা অলপ বেলেগ সংজ্ঞা দিছে:

  • "হজৰত মুহাম্মদৰ বক্তব্য, কাৰ্য্য আৰু অনুমোদন (বা অসন্মতি)", ("আইনী তত্ত্ববিদসকলে" ব্যৱহাৰ কৰা সংজ্ঞা);
  • "নবীৰ পৰা বা তেওঁৰ বিষয়ে বৰ্ণিত যিকোনো কথা... তেওঁ নবী হোৱাৰ আগতে বা পিছত, তেওঁৰ বক্তব্য, কৰ্ম, নিশ্চিতকৰণ, জীৱনী, আৰু তেওঁৰ শাৰীৰিক চৰিত্ৰ আৰু বৈশিষ্ট্যৰ বিষয়ে," (হাদিছৰ পণ্ডিতসকলে ব্যৱহাৰ কৰা)।[24]

ইছলামিক ন্যায়বিজ্ঞানত ইয়াৰ বহুল ব্যৱহাৰ হোৱাৰ আগতে ইয়াক প্ৰথমে চিৰ'-ৰোমান আইন পুথিত "আইন"ৰ অৰ্থৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।[25]

ছুন্নাহ আৰু হাদিছ

সম্পাদনা কৰক

মুহাম্মদৰ জীৱনীমূলক ৰেকৰ্ডৰ প্ৰসংগত ছুন্নাহ প্ৰায়ে হাদিছৰ সমাৰ্থক হিচাপে থিয় দিছে কাৰণ মুহাম্মদৰ ব্যক্তিত্বৰ বেছিভাগ বৈশিষ্ট্যই তেওঁৰ বৰ্ণনা, তেওঁৰ কথা আৰু তেওঁৰ কাম হাদিছৰ পৰা জনা যায়।[26] ছেইয়দ নাছৰৰ মতে হাদিছত মুহাম্মদৰ বাণী আছে, আনহাতে ছুন্নাতত তেওঁৰ কথা আৰু কামৰ লগতে ইছলামৰ পূৰ্বৰ আচাৰ-ব্যৱহাৰ আছে যিবোৰ তেওঁ অনুমোদন জনাইছিল।[27] শ্বৰীয়তৰ প্ৰসংগত মালিক ইবনে আনাছ আৰু হানাফী পণ্ডিতসকলে দুয়োটাৰ মাজত পাৰ্থক্য ৰাখিছে বুলি ধৰা হয়: উদাহৰণস্বৰূপে মালিকে তেওঁৰ ওচৰলৈ যোৱা কিছুমান পৰম্পৰাক নাকচ কৰা বুলি কোৱা হয় কাৰণ তেওঁৰ মতে মদিনাৰ লোকসকল "প্ৰতিষ্ঠিত প্ৰথাৰ" বিৰোধী আছিল ".[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]

ছুন্নত নামাজ

সম্পাদনা কৰক

ইছলামৰ "পথ" বা ইছলামিক সম্প্ৰদায়ৰ পৰম্পৰাগত সামাজিক আৰু আইনী প্ৰথা হোৱাৰ উপৰিও ছুন্নাহক প্ৰায়ে ৱাজিব/ফৰজ (বাধ্যতামূলক)ৰ পৰিৱৰ্তে মুস্তাহাব (উদ্দীপিত)ৰ প্ৰতিশব্দ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, কিছুমান প্ৰশংসনীয় কাৰ্য্যৰ সন্দৰ্ভত ( সাধাৰণতে প্ৰাৰ্থনাৰ কথা)।

আহালে ছুন্নাহ

সম্পাদনা কৰক

চুন্নী মুছলমানসকলক আহলে ছুন্নাহ ৱাল জামাআহ ("পৰম্পৰা আৰু সম্প্ৰদায়ৰ লোক (মহাম্মাদ)") বা চমুকৈ আহালে ছুন্নাহ বুলিও কোৱা হয়। কিছুমান প্ৰাচীন চুন্নী মুছলমান পণ্ডিতে (যেনে আবু হানিফা, আল-হুমাইদি, ইবনে আবি ছিম, আবু দাউদ, আৰু আবু নাছৰ আল-মাৰৱাজী) ছিয়া আৰু অন্যান্য অচুন্নী ইছলামিক সম্প্ৰদায় চুন্নী মতবাদক সংকীৰ্ণভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিছিল বুলি কোৱা হয়।[28] ছুন্নাতৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে মুখ, প্ৰকৃতি, জীৱনশৈলী ইত্যাদি।[29] মুহাম্মদৰ সংগীৰ সময়ত নতুনকৈ ধৰ্মান্তৰিত মুছলমানসকলে যুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি কিছুমান ধৰ্ম মত গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু নাকচ কৰিছিল। গতিকে বহুতো আদিম মুছলমান পণ্ডিতে ‘ছুন্নাহ’ শীৰ্ষক ধৰ্ম মতৰ ওপৰত কিতাপ লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]

কোৰআনত যি আছে

সম্পাদনা কৰক

কোৰআনত "ছুন্নাহ" শব্দটো কেইবাবাৰো পোৱা গৈছে, কিন্তু ৰাছুল বা নবী (ছুন্নাত আল-ৰাছুল, ছুন্নাত আল-নবী বা ছুন্নাহ আল-নবৱিয়াহ)ৰ ছুন্নাহৰ কোনো বিশেষ উল্লেখ নাই, অৰ্থাৎ তাৰ পথ/অভ্যাস মুহাম্মদ (মুছলমানসকলক মুহাম্মদৰ আজ্ঞা পালন কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা কেইবাটাও আয়াত আছে—তলত চাওক)। চাৰিটা আয়াত (৮.৩৮, ১৫.১৩, ১৮.৫৫)ত “ছুন্নত আল-আৱলিন” অভিব্যক্তি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে, যাৰ অৰ্থ "প্ৰাচীনসকলৰ পথ বা আচাৰ-ব্যৱহাৰ" বুলি ভবা হয়। ইয়াক "যিটো অতীত হৈ গৈছে" বা অবিশ্বাসীসকলঈশ্বৰক গ্ৰহণ কৰাত বাধা দিয়া বস্তু হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। “ছুন্নাত আল্লাহ” ("ঈশ্বৰৰ পথ") পাঁচটা আয়াতত আঠবাৰ আবিৰ্ভাৱ হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও ১৭.৭৭ আয়াতত আন, পূৰ্বৰ মুছলমান ৰাছুল (ইব্ৰাহিম, মুছা আদি)ৰ পথ আৰু "আমাৰ পথ" অৰ্থাৎ ঈশ্বৰৰ পথ দুয়োটাৰে কথা কোৱা হৈছে।

[এইটোৱেই] আপোনাৰ আগত যিসকলক আমি [দূত হিচাপে] পঠিয়াইছিলো, তেওঁলোকৰ পথ (ছুন্নাহ), আৰু আপুনি আমাৰ পথত (ছুন্নাহতুনা) কোনো পৰিৱৰ্তন নাপাব।[30][31]

ইয়াৰ পৰা কিছুমান পণ্ডিতক (যেনে জাভেদ আহমদ গামিদী) ইংগিত পোৱা যায় যে ছুন্নাহ কোৰআন আৰু মুহাম্মদ দুয়োটাৰে পূৰ্বৰ, আৰু প্ৰকৃততে ই ঈশ্বৰৰ নবীসকলৰ পৰম্পৰা, বিশেষকৈ ইব্ৰাহিমৰ পৰম্পৰা, খ্ৰীষ্টান, ইহুদী আৰু ইছমাইলৰ আৰব বংশধৰ, আৰবীকৃত আৰব বা ইছমাইলী, যেতিয়া মুহাম্মদে এই প্ৰথাক ইছলামৰ অবিচ্ছেদ্য অংগ হিচাপে পুনৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।

লগতে চাওক

সম্পাদনা কৰক
  1. Qazi, M.A.; El-Dabbas, Mohammed Saʿid (1979). A Concise Dictionary of Islamic Terms. প্ৰকাশক Lahore, Pakistan: Kazi Publications. পৃষ্ঠা. 65. 
  2. 2.0 2.1 Brown, Rethinking tradition in modern Islamic thought, 1996: p.7
  3. 3.0 3.1 Abou El Fadl, Khaled (22 March 2011). "What is Shari'a?". ABC Religion and Ethics. http://www.abc.net.au/religion/articles/2011/03/22/3170810.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 June 2015. 
  4. "What is the Difference Between Quran and Sunnah?". Ask a Question to Us. http://askaquestionto.us/question-answer/revealedbook/what-is-the-difference-between-quran-and-sunnah। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 June 2015. 
  5. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; OISO নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  6. Islahi, Amin Ahsan (1989). "Difference between Hadith and Sunnah" (ur ভাষাত). Mabadi Tadabbur i Hadith. প্ৰকাশক Lahore: Al-Mawrid. http://www.monthly-renaissance.com/DownloadContainer.aspx?id=71। আহৰণ কৰা হৈছে: 1 June 2011. 
  7. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; BCPWAG-2018 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  8. সাঁচ:Qref
  9. সাঁচ:Qref
  10. Brown, Rethinking tradition in modern Islamic thought, 1996: p.1
  11. 11.0 11.1 11.2 Juynboll, G.H.A. (1997). "Sunna". In P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs. Encyclopaedia of Islam. 9 (2nd ed.). Brill. pp. 878–879. 
  12. Hameed, Shahul (24 November 2014). "Why Hadith is Important". onislam.net. Archived from the original on 7 September 2015. https://web.archive.org/web/20150907041513/http://www.onislam.net/english/shariah/hadith/hadith-studies/441273-prophet-hadith-sunnah-quran-importance-traditions.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 September 2015. 
  13. Brown, Rethinking tradition in modern Islamic thought, 1996: p.10-12
  14. Brown, Rethinking tradition in modern Islamic thought, 1996: 10-12, p.14
  15. Goldziher, Ignác (1981). Introduction to Islamic Theology and Law. প্ৰকাশক Princeton, NJ: Princeton UP. পৃষ্ঠা. 231. ISBN 978-0691072579. https://archive.org/details/introductiontois0000gold. 
  16. Nasr, Seyyed H. "Sunnah and Hadith". World Spirituality: An Encyclopedia History of the Religious Quest. 19 vols. New York: Crossroad Swag. 97–109.
  17. Hameed, Shahul (24 November 2014). "Why Hadith is Important". OnIslam. Archived from the original on 7 September 2015. https://web.archive.org/web/20150907041513/http://www.onislam.net/english/shariah/hadith/hadith-studies/441273-prophet-hadith-sunnah-quran-importance-traditions.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 June 2015. 
  18. Sunnah Archived 5 December 2010 at the Wayback Machine
  19. 19.0 19.1 Wehr, Hans. "A Dictionary of Modern Written Arabic". Hans Wehr Searchable PDF. পৃষ্ঠা: 369. https://giftsofknowledge.files.wordpress.com/2016/01/hans-wehr-searchable-pdf.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 June 2020. 
  20. 20.0 20.1 "Sunnah". Oxford Islamic Studies Online. http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t243/e332। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 June 2020. 
  21. 21.0 21.1 উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; el-Dabbas-1979-652 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  22. Schacht, Joseph (1959). The Origins of Muhammadan Jurisprudence. Oxford University Press. পৃষ্ঠা. 58. 
  23. "Sunnah. Islam". Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/Sunnah। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 June 2020. 
  24. "The Sunnah of the Prophet: Definitions". Islamweb.net. 12 September 2018. https://www.islamweb.net/en/article/174849/the-sunnah-of-the-prophet-definitions। আহৰণ কৰা হৈছে: 15 June 2020. 
  25. Chibi Mallat, Introduction to Middle Eastern Law (Oxford University Press, 2007), pp. 22–32.
  26. Nasr, S. (1967). Islamic Studies. প্ৰকাশক Beirut: Seyyed Hossein Nasr. 
  27. Nasr, Seyyed Hossein (1991). Islamic Spirituality: Foundations. Routledge. পৃষ্ঠা. 97. ISBN 9781134538959. https://books.google.com/books?id=Ncz9AQAAQBAJ&q=difference+between+hadith+and+sunnah+seyyed+nasr&pg=PA97। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 June 2020. 
  28. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; AQTU2 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  29. Lisān al-ʿArab by Ibn Manzur
  30. সাঁচ:Qref
  31. "The Meaning of "Sunna" in the Qur'an". Qur’anic Studies. 29 May 2011. http://www.quranicstudies.com/prophet-muhammad/the-meaning-of-sunna-in-the-quran/। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 May 2018.