ৱিকিপিডিয়া:অনুবাদ/আৰ্চেনাল ফুটবল ক্লাব

আৰ্চেলান
সম্পূৰ্ণ নাম আৰ্চেলান ফুটবল ক্লাব
উপনাম দ্য গানাৰ্স
প্ৰতিষ্ঠা ১৮৮৬ "দিয়াল স্কয়াৰ" নামে
খেলপথাৰ এমিৰেটস্‌ ষ্টেডিয়াম
হলোওয়ে
লণ্ডন
ইংল্যাণ্ড
(আসন: ৬০,৩৬১[1])
সভাপতি ইংলেণ্ড পিটাৰ হিল-উড
পৰিচালক ফ্ৰান্স আৰ্সেন ওয়েঙ্গাৰ
লীগ প্ৰিমিয়াৰ লীগ
২০১১-১২ প্ৰিমিয়াৰ লীগ, ৩য়
Red jersey with white trim on shoulders and sides, white shorts, white socks with red band
ঘৰুৱা খেলসমূহত
পোচাকৰ ৰং
Yellow jersey with redcurrant pinstripes, redcurrant shorts, yellow socks with redcurrant band and stripes
বাহিৰা খেলসমূহত
পোচাকৰ ৰং

আৰ্চেলান ফুটবল ক্লাব (আৰ্চেলান, গানাৰ্স নামে পৰিচিত) এটা ইংৰেজ পেশাদাৰ ফুটবল ক্লাব। ইংৰেজ ফুটবলেৰ ইতিহাসে অন্যতম সফল ক্লাব। আৰ্চেলান মোট তেৰ বাৰ প্ৰথম বিভাগ আৰু ইংলিশ প্ৰিমিয়াৰ লীগ শিৰোপা, দশ বাৰ এফএ কাপ আৰু ২০০৫-০৬ মৌসুমে লণ্ডনেৰ প্ৰথম ক্লাব হিসাবে উয়েফা চ্যাম্পিয়ন্‌স লীগেৰ ফাইনাল খেলাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰে। ইয়াৰ বাদেওও ইউৰোপীয় ফুটবলেৰ সেৰা ক্লাবদেৰ সংঘ জি-১৪-এৰ গুৰুত্বপুৰ্ণ সদস্য। আৰ্চেলানেৰ প্ৰতিষ্ঠা ১৮৮৬ চনত দক্ষিণ-পূৰ্ব লণ্ডনেৰ ওউলিচে১৯১৩ চনত হাইবাৰিতে স্থানান্তৰিত হয়। সেখানে স্থাপিত হয় আৰ্চেলান ষ্টেডিয়াম। এৰপৰ ২০০৬ চনতৰ মে মাসে লণ্ডনেৰ হলোওয়েতে, এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়াম তাদেৰ প্ৰধান কাৰ্যালয় হিসাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰে।

যদিও ক্লাবটিৰ প্ৰতিষ্ঠা ১৮৮৬ চনত, আৰ্চেলানেৰ সাফল্যেৰ সূচনা ১৯৩০ চনত প্ৰথমবাৰেৰ মতো লীগ চ্যাম্পিয়ন শিৰোপা জয়েৰ মধ্য দিয়ে। ১৯৭০- ৭১ মৌসুমে বিংশ শতাব্দীৰ প্ৰথম দল হিসাবে আৰ্চেলান যুগ্ম শিৰোপা জয় কৰে। শেষেৰ বিশটি বছৰ ছিল ক্লাবটিৰ স্বৰ্ণ যুগ। এসময় তাৰা দ্বিতীয়বাৰেৰ মতো আবাৰ ২০০৩- ০৪ মৌসুমে যুগ্ম শিৰোপা জয় কৰে। এই মৌসুমেই তাৰা অপৰাজিত পৰা লীগ শিৰোপা জয় কৰে। ২০০৫- ০৬ চনত তাৰা লণ্ডনেৰ প্ৰথম ক্লাব হিসাবে উয়েফা চ্যাম্পিয়ন্‌স লীগেৰ ফাইনালে উত্তীৰ্ণ হয়।

প্ৰথাগতভাবে আৰ্চেলানেৰ ৰঙ লাল, সাদা। তবে ইতিহাসে বেশ কয়েকবাৰ তাৰা তা পৰিবৰ্তন কৰেছে। একইসৈতে পৰিবৰ্তিত হৈছে ক্লাবটিৰ অবস্থান। বৰ্তমানে তাৰা আছে লণ্ডনেৰ হলোওয়েৰ এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়ামে

আৰ্চেলানেৰ ৰৈছে অসংখ্য ভক্ত-অনুৰাগী। তাদেৰ প্ৰধান প্ৰতিদ্বন্দ্বী টটেনহ্যাম হটস্পাৰ। ইংৰেজ ফুটবলে অন্যতম ধনী ক্লাব আৰ্চেলান(২০০৭ চনত ৬০০মিলিয়ন পাউণ্ড)। ক্লাবটিৰ মহিলা দল আৰ্চেলান এলএফসি ইংৰেজ মহিলা ফুটবল ইতিহাসে সবাতোকৈ সফল ক্লাব।

আৰ্চেলানেৰ প্ৰতিষ্ঠা ১৮৮৬ চনত ৰয়েল আৰ্চেলানে কৰ্মৰত কিছু শ্ৰমিকেৰ মাধ্যমে। আৰম্ভতে ক্লাবটিৰ নাম ছিল ডায়াল স্কয়াৰ। কিছুদিন পৰে নাম পৰিবৰ্তন কৰে ৰাখা হয় ৰয়েল আৰ্চেলান১৮৯১ চনত পেশাদাৰ দল হিসাবে আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ পৰ এৰ নাম ৰাখা হয় ওউলিচ আৰ্চেলান১৮৮৩ চনত প্ৰথমবাৰেৰ মত ফুটবল লীগে যোগ দেয় আৰু প্ৰায় ২১ বছৰ পৰ ১৯০৪ চনত প্ৰথম বিভাগ দলেৰ মৰ্যাদা লাভ কৰে। ভৌগোলিক কাৰণে আৰম্ভ পৰাই তাদেৰ দৰ্শক সংখ্যা ছিল অনেক কম। যাৰ কাৰণে ১৯১০ চনতৰ মাজতই তাৰা অৰ্থনৈতিকভাবে পঙ্গু হয়ে পড়ে।[2] ১৯১৩ চনত ৰেলিগেশনেৰ কাৰণে আৰ্চেলান দ্বিতীয় বিভাগে নেমে যায় আৰু ঠিক এই সময়ে তাৰা হাইবাৰিতে আৰ্চেলান ষ্টেডিয়াম প্ৰতিষ্ঠা কৰে সেখানে চলে আসে।[3] একই বছৰে দলটি তাদেৰ নাম পৰা ৰয়েল শব্দটি বাদ দিয়ে দেয়। ১৯১৯ চনত পঞ্চম স্থানে পৰা বছৰ শেষ কৰাৰ পৰ তাৰা টটেনহ্যাম হটস্পাৰেৰ পৰিবৰ্তে প্ৰথম বিভাগে ফিৰে আসে।

 
১৯৮৮ চনতৰ আৰ্চেলান দল

১৯২৫ চনত আৰ্চেলানেৰ ম্যানেজাৰ হিসাবে যোগ দেন হাৰ্বাৰ্ট চ্যাপম্যান। তাৰ হাত ধৰেই আৰ্চেলান প্ৰথমবাৰেৰ মতো ১৯২৩-২৪ আৰু ১৯২৪-২৫ চনত লীগ শিৰোপা জিতে। তেওঁ দলে টেনে আনেন অ্যালেক্স জেম্‌স আৰু ক্লিফ ব্যাষ্টিন সহ আৰো নামী দামী খেলোয়াড়। ১৯৩০-১৯৩৮ পৰ্যন্ত আৰ্চেলান পাঁচবাৰ প্ৰথম বিভাগে শিৰোপা, দুইবাৰ এফএ কাপ শিৰোপা জিতে নেয়। যদিও চ্যপম্যান দলেৰ এই স্বৰ্ণযুগ পুৰোটা উপভোগ কৰে যেতে পাৰেননি। ১৯৩৪ চনত এই কিংবদন্তি ম্যানেজাৰ নিউমোনিয়ায় আক্ৰান্ত হয়ে মৃত্যুবৰণ কৰে। চ্যপম্যান ১৯৩২ চনত লণ্ডনেৰ এটা স্থানীয় পাতাল ষ্টেশনেৰ নাম "গিলেস্পি ৰোড" পৰিবৰ্তন কৰে "আৰ্চেলান" ৰাখাৰ বাবে অগ্ৰণী ভূমিকা পালন কৰে। কোন ফুটবল ক্লাবেৰ নামে ৰাস্তাৰ নাম ৰাখাৰ ইতিহাস সেখান পৰাই আৰম্ভ।[4]

পৰৱৰ্তীতে নতুন ম্যানেজাৰ টম হুইটেকাৰেৰ সময়ে আৰ্চেলান ১৯৪৭-৪৮১৯৫২-৫৩ চনত লীগ শিৰোপা আৰু ১৯৪৯-৫০ চনত এফএ কাপ শিৰোপা জিতে। এই সময় ক্লাবটি তাৰকাশূন্য হতে আৰম্ভ কৰে। সৈতে সৈতে তাৰা নতুন প্ৰতিভাবান খেলোয়াড় দলে টেনে আনতে ব্যৰ্থ হয়। যাৰ ফলে ১৯৫০-১৯৬০ সাল পৰ্যন্ত ক্লাবটি গুৰুত্বপূৰ্ণ শিৰোপা ঘৰে তুলতে পানেনি। স্বয়ং ইংল্যাণ্ড জাতীয় দলেৰ অধিনায়ক বিলি ৰাইট আৰ্চেলানেৰ ম্যানেজাৰেৰ (১৯৬২-১৯৬৬) দায়িত্ব পালনেৰ সময়ও আৰ্চেলান গুৰুত্বপুৰ্ণ কোন সাফল্য পায়নি।

আৰ্চেলানেৰ দ্বিতীয় সাফল্যেৰ অধ্যায় আৰম্ভ হয় যখন ক্লাব কৰ্তৃপক্ষ ১৯৬৬ চনত বাৰটাই মিকে ম্যানেজাৰেৰ দায়িত্ব দেয়। ১৯৭০ চনত তাৰা প্ৰথমবাৰেৰ মত ইউৰোপীয় শিৰোপা জয় কৰে। ১৯৭০-৭১ চনত তাৰা একই সৈতে জিতে নেয় লীগ আৰু এফএ কাপ শিৰোপা। কিন্তু এই সময় অনেক খেলোয়াড় দল ত্যাগ কৰে। যাৰ কাৰণে আৰ্চেলান ১৯৭২-৭৩ চনত লীগে ৰানাৰ আপ হয়। (১৯৭২-৭৩), (১৯৭৭-৭৮), (১৯৭৯-৮০) চনত এফএ কাপ ফাইনালে হেৰে যায়। এই সময়টাতে ক্লাবটিৰ একমাত্ৰ সাফল্য ছিল ১৯৭৭-৭৮ চনত ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেডকে ৩-২ গোল ব্যবধানে পৰাজিত কৰে এফএ কাপ জেতা।

ক্লাবটিৰ তৃতীয় সাফল্যেৰ অধ্যায় আৰম্ভ হয় যখন ১৯৮৬ চনত ক্লাবটি সাবেক খেলোয়াড় জৰ্জ গ্ৰাহাম ক্লাবেৰ দায়িত্ব নেন। তেখেতৰ ক্যাৰিয়াৰেৰ প্ৰথম বছৰেই আৰ্চেলান লীগ কাপ শিৰোপা জিতে নেয়। সৈতে সৈতে ১৯৮৮-৮৯ চনত শেষ মিনিটেৰ গোলে লিভাৰপুলকে পৰাজিত কৰে লীগ শিৰোপা, ১৯৯০-৯১ চনত লীগ শিৰোপা, ১৯৯২-৯৩ চনত একত্ৰে লীগ ও এফএ কাপ শিৰোপা ও দ্বিতীয় ইউৰোপীয় শিৰোপা জিতে নেয়।[5] ১৯৯৩-৯৪ চনত এজন খেলোয়াড়কে দলে নেয়াৰ বাবে তেওঁ এজন দালালেৰ কাছ পৰা টাকা আদায় কৰে যা পৰৱৰ্তীতে ক্লাব কৰ্তৃপক্ষেৰ কাষত প্ৰকাশ হয়ে পড়ে। ১৯৯৫ চনত তেওঁ চাকুৰিচ্যুত হন। তাৰ বদলী হিসাবে আসেন ব্ৰুস ৰায়চ।[6] ক্লাব কৰ্তৃপক্ষেৰ সৈতে মন কষাকষিৰ কাৰণে এক মৌসুম পৰেই তেওঁ আৰ্চেলান ত্যাগ কৰে।

 
২০০৪ চনত লীগ শিৰোপা পাবাৰ পৰ আৰ্চেলান ক্লাব ও সমৰ্থকদেৰ বাস প্যাৰেড

এৰপৰ ১৯৯৬ চনত আৰ্চেলানেৰ দায়িত্ব নেন ফৰাসি আৰ্সেন উইঙ্গাৰ। উইঙ্গাৰ এসেই দলেৰ কৌশল আৰু প্ৰশিক্ষণে ব্যাপক পৰিবৰ্তন আনেন। সৈতে সৈতে তেওঁ দলে আনেন বিশ্বেৰ বিভিন্ন দেশেৰ খেলোয়াড় যাৰা দলেৰ আন্যান্য ইংৰেজ খেলোয়াড়দেৰ সৈতে পাল্লা দিতে সমৰ্থ হয়। আৰ্চেলান ১৯৯৭-৯৮২০০১-০২ চনত আবাৰো যুগল শিৰোপা ঘৰে তুলে আনে। ১৯৯৯-০০ চনত তাৰা উয়েফা কাপেৰ ফাইনালে পৰাজিত হয়। আৰু সেই প্ৰতিক্ষীত শিৰোপা তাৰা অৰ্জন কৰে ২০০২-০৩ চনত। ২০০৩-০৪ চনত তাৰা অপৰাজিত পৰা লীগ শিৰোপা অৰ্জন কৰে। এই কাৰণে ক্লাবটিৰ নতুন ডাক নাম হয় দ্য ইনভিন্সিব্‌ল।[7] টানা ৪৯ ম্যাচে অপৰাজিত পৰা ক্লাবটি জাতীয় ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে।

উইঙ্গাৰেৰ দশ বছৰে আৰ্চেলান আটটি লীগ শেষ কৰে প্ৰথম অথবা দ্বিতীয় হয়ে। ১৯৯৩ চনত প্ৰিমিয়াৰ লীগ আৰম্ভ হবাৰ পৰ শিৰোপা জয়ী ৪টি দলেৰ মাজত আৰ্চেলান এটা। বাকি দলসমূহৰ হল (চেলসি, ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেড, ব্ল্যাকবাৰ্ন ৰোভাৰ্স)[8]২০০৫-০৬ চনত আৰ্চেলান লণ্ডনেৰ প্ৰথম ক্লাব হিসাবে চ্যাম্পিয়ন্‌স লীগেৰ ফাইনালেৰ উঠে। যদিও বাৰ্সেলোনাৰ কাষত ৩-২ এ পৰাজিত হয়।[9]

সাঁচ:Football kit box আৰ্চেলানেৰ পোশাক ইতিহাসেৰ বেছিৰ ভাগ সময় ধৰেই সাদা হাতা যুক্ত লাল শাৰ্ট আৰু সাদা হাফপ্যাণ্ট ছিল। যদিও আৰম্ভটা ছিলো অন্যৰকম। আৰ্চেলানেৰ সৈতে লাল ৰং যুক্ত হৈছে নটিংহ্যাম ফৰেষ্ট ফুটবল ক্লাবেৰ অনুদানেৰ কাৰণে। আৰ্চেলানেৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ কিছুদিন পৰ অৰ্থাৎ ১৮৮৬ চনত নটিংহ্যাম ফৰেষ্ট ফুটবল ক্লাবেৰ দুই খেলোয়াড় (ফ্ৰেড ব্ৰেডসলি আৰু মৰিস ব্যাতেস) কৰ্মক্ষেত্ৰ পৰিবৰ্তনেৰ কাৰণে ওউলিচে আসেন। ফুটবলকে ভালোবাসাৰ কাৰণে এখানে এসে তাৰা যোগ দেন সদ্য প্ৰতিষ্ঠিত আৰ্চেলান ফুটবল ক্লাবে। সেই সময় আৰ্চেলানেৰ নিজস্ব কোন পোশাক না থাকায় তাৰা আগেৰ জায়গায় এক সেট পোশাকেৰ বাবে চিঠি লিখে পাঠান। আৰ্চেলানেৰ বাবে তখন চলে আসে এক সেট পোশাক আৰু এটা বল। পোশাকেৰ ৰং ছিল ঐ ক্লাবেৰ মতো লাল ৰঙেৰ।[10]

১৯৩৩ চনত হাৰবাৰ্ট চ্যপম্যান ভাবলেন ক্লাবেৰ পোশাকটিতে পৰিবৰ্তন আনা দৰকাৰ। সেই উদ্দেশ্যে তেওঁ লাল ৰংটা আৰো গাঢ় কৰে পোশাকেৰ সৈতে সাদা হাতা যুক্ত কৰে দিলেন। এই সাদা হাতা যুক্ত কৰাৰ পিছনে মোটামুটি দুটি কাহিনী প্ৰচলিত আছে। প্ৰথমটি হল একবাৰ হাৰ্বাৰ্ট চ্যাপম্যান আৰ্চেলানেৰ এজন সমৰ্থককে দেখেআছিল সাদা ফুলহাতা শাৰ্টেৰ সৈতে লাল ৰঙেৰ সোয়েটাৰ পৰা অবস্থায়। তখনই তাৰ মাথায় এসেছিলো মূল পোশাকেৰ সৈতে সাদা হাতা যুক্ত কৰে দেবাৰ বিষয়টি। আবাৰ কেউ বলে থাকেন, না, তেওঁ এই পোশাক পৰা অবস্থায় এজন কে দেখেআছিল তবে সে কোন সমৰ্থক নয় বৰঞ্চ তাৰ বিখ্যাত বন্ধু কাৰ্টুনিষ্ট টম ওয়েবষ্টাৰ[11]

কাহিনী যাই হোক না কেন এই লাল সাদা পোশাক আৰ্চেলানেৰ সমৰ্থক এখন। মাঝখানে দুইবাৰ তাৰা সাদা হাতা বাদ দিয়েছিল। প্ৰথমবাৰ ১৯৬৬-৬৭ মৌসুমে।[10] যদিও জনপ্ৰিয়তাৰ অভাবে পৰেৰ বছৰেই আগেৰ পোশাকে ফিৰে আসে তাৰা। দ্বিতীয়বাৰ ২০০৫-০৬ যখন তাৰা ১৯১৩ সাল পৰা তাদেৰ জায়গা হাইবাৰিতে তাদেৰ সৰ্বশেষ মৌসুমটি খেলে। পুৰনো পোশাকেৰ মত পোশাক পৰে তাৰা শেষ কৰে তাদেৰ হাইবাৰি ইতিহাস। পৰেৰ বছৰ পৰাই তাৰা আগেৰ পোশাকে ফিৰে আসে। আৰ্চেলানেৰ অ্যাওয়ে পোষাকেৰ ৰং বেছিৰ ভাগ সময় হলুদ। মাঝে মাঝে নীল।

আৰ্চেলান তাদেৰ পোশাকেৰ বাবে প্ৰথম স্পন্সৰশিপ পায় ১৯৮২ চনত। জেভিসিৰ সৈতে তাদেৰ চুক্তি বহাল থাকে ১৯৯৯ সাল পৰ্যন্ত। তাৰপৰ ১৯৯৯-০২ সাল পৰ্যন্ত সেগা ড্ৰিমক্যাষ্ট আৰু ২০০২-০৬ পৰ্যন্ত বৰ্তমান স্পন্সৰ এমিৰেট্‌স এয়াৰলাইন। এমিৰেট্‌স এৰ সৈতে আৰ্চেলানেৰ চুক্তি ২০১৪ সাল পৰ্যন্ত। ১৯৯৪ সাল পৰা আৰ্চেলানেৰ পোশাক প্ৰস্তুত কৰে আসছে নাইকি। তাৰ আগে ১৮৮৬-৯৪ পৰ্যন্ত আডিডাস আৰু ১৯৮৬ চনতৰ আগ পৰ্যন্ত আমব্ৰো

শাৰ্টেৰ স্পন্সৰ আৰু প্ৰস্তুতকাৰী
মেয়াদ পোশাক প্ৰস্তুতকাৰী শাৰ্ট স্পন্সৰ
১৯৩০-৭০ বুকটা নেই
১৯৭৫-৮২ আমব্ৰো
১৯৮২-৮৬ জেভিসি
১৯৮৬-৯৪ আডিডাস
১৯৯৪-৯৯ নাইকি
১৯৯৯-২০০২ সেগা ড্ৰিমক্যাষ্ট/সেগা
২০০২-০৬ ও২
২০০৬– ফ্লাই এমিৰেট্‌স

১৮৮৮ চনত ৰয়েল আৰ্চেলান প্ৰথমবাৰেৰ মতো তাদেৰ ক্ৰেষ্ট উন্মোচন কৰে। ক্ৰেষ্টটি উপৰ পৰা দেখলে তিনটি উত্তৰমুখী কামান চোখে পড়ে। কামানসমূহৰকে কখনো কখনো চিমনি বলে ভুল হতে পাৰে। কিন্তু সিংহেৰ ভাস্কৰ্য কামানেৰ নিশ্চয়তা প্ৰদান কৰে।[12] ১৯১৩ চনত হাইবাৰিতে চলে আসাৰ পৰ ক্লাবটি এই ক্ৰেষ্ট বাদ দিয়ে দেয়। ১৯২২ চনত তাৰা প্ৰথমবাৰেৰ মতো এটা কামান সমৃদ্ধ ক্ৰেষ্ট গ্ৰহণ কৰে। পূৰ্বমুখী এই কামানেৰ নিচে লেখা ছিল ক্লাবটিৰ ডাক নাম দ্য গানাৰ্স। ১৯২৫ চনতই এটিকে পৰিবৰ্তন কৰা হয়। তখন কামানেৰ দিক পশ্চিমমুখী কৰে কামানেৰ নলটিকে নিচেৰ দিকে তাক কৰা হয়।[12] ১৯৪৯ চনত কামানেৰ আগেৰ ভঙ্গিমা অপৰিবৰ্তিত ৰেখে ক্ৰেষ্টটিৰ আধুনিকায়ন কৰা হয়। সৈতে যুক্ত হয় উপৰেৰ দিকে কালো হৰফে লেখা ক্লাবেৰ নাম আৰু কয়েকদিন আগে গৃহীত লাতিন মূলমন্ত্ৰ Victoria Concordia Crescit (অৰ্থ: অনূভুতি পৰাই জয় আসে)[12] আৰু এবাৰেই প্ৰথমবাৰেৰ মতো ক্ৰেষ্টে বিভিন্ন ৰঙ ব্যবহাৰ কৰা হয়।

ক্ৰেষ্টেৰ অসংখ্য পৰিবৰ্তনেৰ কাৰণে ফুটবল ক্লাবটি তাদেৰ ক্ৰেষ্টেৰ স্বত্ব ধৰে ৰাখতে ব্যৰ্থ হয়। যদিও তাৰা পাশ্ববৰ্তী এটা ব্যবসা প্ৰতিষ্ঠানেৰ সৈতে দীৰ্ঘ আইনী লড়াইয়ে পৰ ক্ৰেষ্টটিকে ট্ৰেডমাৰ্ক হিসাবে ব্যবহাৰেৰ অনুমতি পায়।[13] ২০০২ চনত ক্লাবটি সৰল ভঙ্গিমায় আৰও আধুনিক কৰে নতুন এটা ক্ৰেষ্ট গ্ৰহণ কৰে যাৰ স্বত্ব ধৰে ৰাখতে তাৰা সমৰ্থ হয়।[14] আগেৰ মতো এবাৰেও কামান পূৰ্বদিকে তাক কৰা আৰু ক্লাবেৰ নাম কামানেৰ উপৰ লেখা। নতুন ক্ৰেষ্টটি সমৰ্থকদেৰ কাষত সমালোচিত হয়। তাৰা দাবি জানায় অতি আধুনিক এই ক্ৰেষ্টটিতে ক্লাবটিৰ ইতিহাস সঠিকভাবে ফুটে উঠেনি।

ষ্টেডিয়াম সম্পাদনা কৰক

 
আৰ্চেলান ষ্টেডিয়াম, হাইবাৰি
 
এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়াম

দক্ষিণ-পূৰ্ব লণ্ডনে ৩ বছৰ বাদে আৰ্চেলানেৰ বাকি সময় কেটেছে ম্যানৰ গ্ৰাউণ্ডে। ৩ বছৰ তাৰা ছিল ইনভিক্টা গ্ৰাউণ্ডেম্যানৰ গ্ৰাউণ্ড আৰম্ভতে ছিল এটা সাধাৰণ খেলাৰ মাঠ। পৰৱৰ্তীতে ১৮৯৩-এৰ ছেপ্টেম্বৰে নিজেৰ প্ৰথম লীগ ম্যাচ খেলাৰ আগে কৰ্তৃপক্ষ মাঠে দৰ্শক-গ্যালাৰি স্থাপন কৰে। এই মাঠেই কাটে তাদেৰ পৰৱৰ্তী ২০ বছৰ। তাৰপৰ ১৯১৩ চনত তাৰা দক্ষিণ লণ্ডনে নতুন আস্তানা গড়ে।

এৰপৰ ১৯১৩ সাল পৰা মে, ২০০৬ সাল পৰ্যন্ত ক্লাবটি ছিলআৰ্চেলান ষ্টেডিয়ামে যা সাধাৰণত হাইবাৰি নামে পৰিচিত। ষ্টেডিয়ামটিৰ নকশা কৰিছে তৎকালীন বিখ্যাত ফুটবল স্থপতি আৰ্কিবাল্ড লেইচ। নকশা ছিল সেই সময়কাৰ ইংল্যাণ্ডেৰ অন্য সকল মাঠেৰ অনুৰূপ। তিনদিকে খোলা গ্যালাৰি আৰু একদিকে আশ্ৰয় শিবিৰ। ১৯৩০ চনত মাঠে বিশাল আকাৰেৰ পৰিবৰ্তন আনা হয়। পূৰ্ব আৰু পশ্চিম দিকে নতুন আৰ্ট ডেকো, নৰ্থ ব্যাংক আৰু ক্লক এণ্ড গ্যালাৰিৰ ছাদ তৈৰি কৰা হয়। তখন মাঠটি ৬০,০০০ দৰ্শক ধাৰণ ক্ষমতা সম্পন্ন ছিল। ১৯৯০ সাল পৰ্যন্ত মাঠটিতে সৰ্বোচ্চ ৫৭,০০০ দৰ্শক খেলা দেখতে পাৰত। পৰে টেইলৰ ৰিপোৰ্ট আৰু প্ৰিমিয়াৰ লীগেৰ নিয়ম অনুসাৰে কৰ্তৃপক্ষ সম্পূৰ্ণ গ্যালাৰিতে আসন স্থাপন কৰতে বাধ্য হয়। ধাৰণ ক্ষমতা তখন নেমে আসে ৩৮,৪১৯ জনে।[15] ধাৰণ ক্ষমতা আৰও কমে যায় যখন চ্যাম্পিয়ন্‌‌স লীগেৰ ম্যাচ আয়োজন কৰাৰ বাবে অতিৰিক্ত বিজ্ঞাপন মঞ্চ তৈৰি কৰা হয়। ১৯৯৮-১৯৯৯, ১৯৯৯-২০০০ এই দুই মৰশুমে আৰ্চেলান চ্যাম্পিয়ন্‌স লীগেৰ ম্যাচসমূহৰৰ বাবে ৭০,০০০ ধাৰণ ক্ষমতাসম্পন্ন ওয়েম্বলি ষ্টেডিয়াম ব্যবহাৰ কৰেছিল। হাইবাৰি ষ্টেডিয়ামেৰ সম্প্ৰসাৰণ এৰ আশেপাশেৰ জায়গাৰ মালিকদেৰ বিৰোধিতাৰ ফলে সম্ভব ছিলনা যা ছিল ক্লাবটিৰ সৰ্বোচ্চ ৰাজস্ব আদায়েৰ পথে এটা বিৰাট বাধা। এতসব সীমাবদ্ধতাৰ কথা চিন্তা কৰে আৰ্চেলান ১৯৯৯ চনত ৬০,০০০ আসন সংখ্যাবিশিষ্ট অ্যাশবুৰ্টন (পৰৱৰ্তীতে এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়াম) তৈৰি কৰাৰ পৰিকল্পনা হাতে নেয়। আৰ্থিক কাৰণে আৰম্ভতে নিৰ্মাণ কাজ ধীৰ গতিতে এগোলেও ২০০৬ চনত ষ্টেডিয়ামটিৰ নিৰ্মাণ কাজ শেষ হয়। ষ্টেডিয়ামটিৰ নামকৰণ কৰা হয় তাদেৰ স্পন্সৰ এমিৰেট্‌সেৰ নামে যাদেৰ সৈতে ক্লাবটি ইংৰেজ ক্লাব ফুটবল ইতিহাসেৰ ৰেকৰ্ড ১০০ মিলিয়ন পাউণ্ডেৰ চুক্তি কৰে।[16] এই চুক্তিৰ ফলে ২০১২ সাল পৰ্যন্ত অফিসিয়ালি ষ্টেডিয়ামটিৰ নাম থাকবে এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়াম আৰু ২০১৩-১৪ ফুটবল মৌসুম পৰ্যন্ত ক্লাবটিৰ শাৰ্টে লেখা থাকবে ফ্লাই এমিৰেট্‌স।[16]

২০০০ সাল পৰা আৰ্চেলানেৰ প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ হাৰ্টফোৰ্ডশায়াৰেৰ সেনলিতে। এৰ আগে ব্যবহৃত হত ইউনিভাৰ্সিটি কলেজ লণ্ডনেৰ ছাত্ৰ ইউনিয়নেৰ প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ। তাৰও আগে ১৯৬১ সাল পৰ্যন্ত হাইবাৰি[17] আণ্ডাৰহিল নামেৰ সেই ষ্টেডিয়ামটি এখনও আৰ্চেলান ফুটবল ক্লাবেৰ অতিৰিক্ত খেলোয়াড়দেৰ ম্যাচ খেলাৰ বাবে ব্যবহাৰ কৰা হয়। বৰ্তমানে ষ্টেডিয়ামটি বাৰ্নেট ফুটবল ক্লাবেৰ মালিকানাধীন।

আৰ্চেলানেৰ ৰৈছে অসংখ্য অনুৰাগী ভক্ত। ২০০৬-০৭ চনত নিজেদেৰ মাঠে গড় উপস্থিত দৰ্শক সংখ্যা প্ৰতি খেলায় প্ৰায় ৬০,০৪৫ জন, ষ্টেডিয়ামেৰ ধাৰণক্ষমতাৰ ৯৯.৮%। ওই সময়ে অন্যান্য সকল ইংৰেজ ক্লাবেৰ মাজত যা দ্বিতীয়[18] আৰু সবসময়েৰ বাবে চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ।[19] আৰ্চেলানেৰ সমৰ্থকৰা নিজেদেৰ গুনাৰ্স নামে ডাকে যা এসেছে ক্লাবটিৰ ডাকনাম দ্য গানাৰ্স পৰা। আৰ্চেলানেৰ বড় বিশেষত্ব হৈছে ক্লাবটিৰ এলাকা। যাৰ কাছাকাছি ৰৈছে ধনী এলাকা ক্যানোনবাৰি, বাৰ্ন্সবাৰি, মিশ্ৰ এলাকা হলোওয়ে, হাইবাৰি, ইলিংটন, সাধাৰণ কৰ্মজীবি লোকেৰ এলাকা ফিন্সবাৰি পাৰ্ক। এৰ ফলে সকল শ্ৰেণীৰ মানুহেৰ ভালোবাসা পাইছে দলটি। ইয়াৰ বাদেওও ২০০২ চনতৰ এক প্ৰতিবেদনেৰ তথ্য অনুসাৰে, ক্লাবটিৰ ৰৈছে সৰ্বোচ্চ অ-শ্বেতাঙ্গ সমৰ্থক যা শতকৰা প্ৰায় ৭.৭ ভাগ।[20]

অন্যান্য সকল ইংৰেজ ফুটবল ক্লাবেৰ মতো আৰ্চেলানেৰ ৰৈছে বিভিন্ন ঘৰোয়া সমৰ্থক ক্লাব। এৰ মাজত উল্লেখযোগ্য হৈছে "অফিসিয়াল আৰ্চেলান সাপোৰ্টাস ক্লাব। " ইয়াৰ বাদেওও ৰৈছে "আৰ্চেলান ইণ্ডিপেণ্ডেণ্ট সাপোৰ্টাৰ্স অআসোসিয়েশন" যা স্বাধীনভাবে নিজেদেৰ কাৰ্যক্ৰম পৰিচালনা কৰে থাকে। ইয়াৰ বাদেওও সমৰ্থকৰা নিয়মিত দ্য গুনাৰ্স, হাইবাৰি হাই, গানফ্ল্যাশ নামক ফ্যানজাইন প্ৰকাশ কৰে থাকে। ইংৰেজ ফুটবল প্ৰথা অনুযায়ী আৰ্চেলান সমৰ্থকৰা ওয়ান-নিল টু আৰ্চেলান গানটি বিখ্যাত গো ওয়েষ্ট গানেৰ সুৰে আৰু বোৰিং, বোৰিং আৰ্চেলান" গেয়ে থাকে। বোৰিং, বোৰিং আৰ্চেলান গানটি আসলে বিপক্ষ শিবিৰেৰ গান। কিন্তু যখন আৰ্চেলান ভালো খেলতে থাকে তখন সমৰ্থকৰা যান্ত্ৰিক সুৰে এই গানটি গায়।[21]

বৰ্তমানকালে ফুটবল ক্লাবসমূহৰৰ জনপ্ৰিয়তা আৰ ভৌগোলিক সীমাৰ মাজত আটকে নেই। স্যাটেলাইট চ্যানেলসমূহৰতে খেলা সৰাসৰি সম্প্ৰচাৰিত হবাৰ সুবাদে পৃথিৱী জুড়ে বেড়েছে ভক্তেৰ সংখ্যা। ২০০৫ চনত গ্ৰানাডা ভেনচাৰে প্ৰকাশিত এক প্ৰতিবেদনে উল্লেখ কৰা হয় আৰ্চেলানেৰ সাৰা বিশ্বে ভক্তেৰ সংখ্যা প্ৰায় ২৭ মিলিয়ন যা তৃতীয় সৰ্বোচ্চ।[22] অবশ্য সে সময় গ্ৰানাডা ভেনচাৰ ক্লাবেৰ ৯.৯% শেয়াৰেৰ অংশীদাৰ ছিল।

আৰ্চেলানেৰ দীৰ্ঘ আৰু গভীৰতম প্ৰতিপক্ষ প্ৰতিবেছি দল টটেনহাম হটস্পাৰ। ক্লাব দুটিৰ মধ্যকাৰ খেলা তাই অভিহিত হয় দক্ষিণ লণ্ডন ডাৰ্বি নামে। ইয়াৰ বাদেওও চেলসি আৰু ওয়েষ্ট হ্যাম ইউনাইটেডেৰ মধ্যকাৰ খেলাও ডাৰ্বি ম্যাচ। কিন্তু আৰ্চেলানেৰ ডাৰ্বি ম্যাচেৰ প্ৰচণ্ড উত্তেজনাৰ সৈতে আৰ কিছুৰই তুলনা হয় না। ১৯৮০ সাল পৰা আৰ্চেলানেৰ আৰেক প্ৰতিপক্ষ হিচাপে উঠে আসে ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেড। দুই দলেৰ লীগ শিৰোপা পাবাৰ কঠিন প্ৰতিযোগিতাই এৰ কাৰণ।[23]

মালিকানা আৰু আৰ্থিক অবস্থা সম্পাদনা কৰক

মালিকানাৰ দিক পৰা অন্যান্য ক্লাব পৰা আৰ্চেলান অনেকটা আলাদা। কোন ব্যক্তি মালিকানায় না পৰা এটি আৰ্চেলান হোল্ডিংস পাবলিক লিমিটেড নামে এৰ কাৰ্যক্ৰম পৰিচালিত কৰে। এ পৰ্যন্ত তাদেৰ ৬২,২১৭ টি শেয়াৰ বাজাৰে বিতৰণ কৰা হৈছে। সৰাসৰি এফটিওএসই অথবা অল্টাৰনেটিভ ইনভেষ্টমেণ্ট মাৰ্কেটেৰ মতো পাবলিক শেয়াৰ বাজাৰেৰ পৰিবৰ্তে আৰ্চেলান তাদেৰ শেয়াৰ ছাড়াৰ বাবে ব্যবহাৰ কৰে প্লাস (PLUS) নামক বিশেষ শেয়াৰ বাজাৰ। সৰ্বশেষ ডিসেম্বৰ ৬, ২০০৭ তাৰিখেৰ হিসাব আনুসাৰে আৰ্চেলানেৰ বৰ্তমান বাজাৰ মুনাফা ৫৩২ মিলিয়ন পাউণ্ড[24] আৰু ২০০৭ অৰ্থ বছৰে ক্লাবটি (খেলোয়াড় বদলি ছাড়া) ৫১.২ মিলিয়ন পাউণ্ড মুনাফা লাভ কৰে। ২০০৭ এৰ মাৰ্চে ব্যবসা বিষয়ক পত্ৰিকা ফোৰ্বস আৰ্চেলানকে পৃথিৱীৰ তৃতীয় মূল্যবান ক্লাব হিসাবে ঘোষণা কৰে। প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় স্থান দখল কৰে যথাক্ৰমে ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেড ফুটবল ক্লাব আৰু ৰিয়াল মাদ্ৰিদ ফুটবল ক্লাব[25] একই বছৰ বিখ্যাত বাণিজ্যিক প্ৰতিষ্ঠান ডেলোইট ৰাজস্বেৰ উপৰ ভিত্তি কৰে ফুটবল ক্লাবসমূহৰৰ নতুন আৰেকটি ক্ৰমস্থান প্ৰকাশ কৰে। ২০০৫ মৌসুমে ১৩৩মিলিয়ন পাউণ্ড ৰাজস্বেৰ বাবে আৰ্চেলান এই ক্ৰমস্থানে নবম স্থান অধিকাৰ কৰে।[26]

আৰ্চেলানেৰ মোট শেয়াৰেৰ ৪৫% পৰিচালনা পৰিষদেৰ হাতে। ক্লাবটিৰ সবাতোকৈ বড় শেয়াৰ হোল্ডাৰ লণ্ডনেৰ হীৰা ব্যবসায়ী ড্যানি ফিজম্যান আৰু প্ৰাক্তন সভাপতি স্যাৰ ব্ৰেসওয়েল স্মিথেৰ দৌহিত্ৰেৰ স্ত্ৰী নিনা ব্ৰেসওয়েল স্মিথ যথাক্ৰমে ২৪.১% আৰু ১৫.৯%।[27] ইয়াৰ বাদেওও ফেলো পৰিচালক ৰিচাৰ্ড কাৰ ৪.৪% আৰু ক্লাবটিৰ বৰ্তমান সভাপতি ০.৮% শেয়াৰেৰ মালিক।[27]

চলতি বছৰসমূহৰতে চেলসি ফুটবল ক্লাব, লিভাৰপুল ফুটবল ক্লাব, আৰু ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেড ফুটবল ক্লাবসমূহৰৰ মত আৰ্চেলানও বিদেশী বিনিয়োগকাৰীদেৰ নজৰে আসে। বৰ্তমানে আমেৰিকাৰ ক্ৰীড়া শিল্পপতি ষ্টান ক্ৰোয়েনকে ক্লাবটিৰ ১২.২% শেয়াৰেৰ মালিক। পৰিচালনা পৰিষদেৰ সদস্য ব্যতিত আৰ্চেলানেৰ সবাতোকৈ বড় শেয়াৰ হোল্ডাৰ ৰেড অ্যাণ্ড হোয়াইট সিকিউৰিটি যাৰ মালিক ৰুশ বিলিয়নিয়াৰ আলিসাৰ উসমানভ আৰু লণ্ডনেৰ ফৰহাদ মসিৰি। প্ৰতিষ্ঠানটি ২০০৭ চনত প্ৰাক্তন আৰ্চেলান সভাপতি ডেভিড ডেইনেৰ কাছ পৰা ১৪.৬% শেয়াৰ কিনে নেয়। ডেভিড ডেইন বৰ্তমানে ৰেড হোয়াইট সিকিউৰিটিৰ সভাপতিৰ দায়িত্ব পালন কৰছেন।[28] বৰ্তমানে প্ৰতিষ্ঠানটি আৰ্চেলানেৰ প্ৰায় ২৩% শেয়াৰেৰ মালিক।[29]

জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিতে আৰ্চেলান সম্পাদনা কৰক

দেশেৰ অন্যতম সফল ফুটবল ক্লাব হওয়াৰ কাৰণে ব্ৰিটিছ সংস্কৃতিতে যখনই ফুটবল প্ৰসঙ্গ উত্থাপিত হৈছে তখনই আনৰ্সেনালেৰ নাম এসেছে। প্ৰথম সাৰিৰ বেশ কিছু মিডিয়াভিত্তিক অনুষ্ঠানে আৰ্চেলানেৰ উপস্থিতি লক্ষ্য কৰা যায়। ১৯২৭ চনতৰ ২২ জানুৱাৰী শেফিল্ড ইউনাইটেড ফুটবল ক্লাবেৰ বিপক্ষে তাদেৰ ম্যাচটি বেতাৰে সৰাসৰি সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়। এটিই ছিল আৰ্চেলানেৰ কোন খেলাৰ প্ৰথম সৰাসৰি সম্প্ৰচাৰ।[30] এৰ এক দশক পৰে ১৯৩৭ চনতৰ ১৬ ছেপ্টেম্বৰ আৰ্চেলানেৰ মূল দল আৰু অতিৰিক্ত খেলোয়াড়দেৰ নিয়ে গঠিত দলেৰ মাজত এটা প্ৰদৰ্শনী ম্যাচ হয়। এটিই ছিল ব্ৰিটেনেৰ ইতিহাসে প্ৰথম ফুটবল ম্যাচ যা টেলিভিশনে সৰাসৰি সম্প্ৰচাৰ কৰা হয়।[31] ইয়াৰ বাদেও বিবিসি'ৰ "ম্যাচ অফ দ্য ডে" নামক অনুষ্ঠানে আৰ্চেলানকে বিশেষভাবে দেখানো হৈছে। এতে ১৯৬৪ চনতৰ ২২ আগষ্ট অ্যানফিল্ডে লিভাৰপুলেৰ বিপক্ষে আৰ্চেলানেৰ খেলাটিৰ হাইলাইট্‌স দেখানো হৈছে।[32]

উপৰন্তু ইতিহাসেৰ অন্যতম প্ৰাচীন ফুটবল বিষয়ক চলচ্চিত্ৰ দ্য আৰ্চেলান ষ্টেডিয়াম মিষ্টাৰি (১৯৩৯) নিৰ্মিত হয়েছিল আৰ্চেলানকে কেন্দ্ৰ কৰেই।[33] চলচ্চিত্ৰটিতে আৰ্চেলানেৰ সৈতে এটা শৌখিন ফুটবল দলেৰ ম্যাচ দেখানো হৈছে। খেলাৰ সময় শৌখিন দলেৰ এটা খেলোয়াড় বিষক্ৰিয়ায় আক্ৰান্ত হয়। এতে আৰ্চেলানেৰ অনেক খেলোয়াড়ই সৰাসৰি উপস্থিত ছিল, কিন্তু এটা বক্তৃতা দেয়াৰ মাধ্যমে চলচ্চিত্ৰেৰ কথোপকথনে অংশ নিয়েআছিল একমাত্ৰ ম্যানেজাৰ "জৰ্জ অ্যালিসন। "

সাম্প্ৰতিকঁকালে আৰ্চেলানেৰ প্ৰাক্তন খেলোয়াড় নিক হৰ্নবাই "ফিভাৰ পিচ" নামক এটা গ্ৰন্থটি লিখেছেন। এতে তাৰ আত্মজীৱনী আৰু আৰ্চেলানেৰ সৈতে তাৰ সম্পৰ্কেৰ বিষয়সমূহৰ উঠে এসেছে। ১৯৯২ চনত প্ৰকাশিত এই গ্ৰন্থটি ব্ৰিটিছ সমাজে ফুটবলেৰ পুনৰ্জাগৰণ আৰু পুনৰ্বাসনে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা ৰেখেছে। ১৯৯০-এৰ দশক জুড়ে এই পুনৰ্জাগৰণ পৰিলক্ষিত হয়। এই গ্ৰন্থয়েৰ উপৰ ভিত্তি কৰে পৰৱৰ্তীতে চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মিত হয় যাৰ প্ৰধান চৰিত্ৰে অভিনয় কৰিছে কলিন ফাৰ্থ। ক্লাবটিৰ ১৯৮৮-১৯৮৯ মৌসুমেৰ বিজয়েৰ কাহিনী নিয়েই এই চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মিত হয়েছিল। এই গ্ৰন্থটি দ্বাৰা উৎসাহিত হয়েই আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰে "ফিভাৰ পিচ" নামে এটা চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মিত হয়। এৰ বিষয় অবশ্য ছিল বোষ্টন ৰেড সক্স-এৰ "মেজৰ লীগ বেসবলেৰ" এক ফ্যানকে নিয়ে।

১৯৭০ আৰু ১৯৮০-এৰ দশকে বেশ কিছু কমেডিধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ ও অনুষ্ঠানে আৰ্চেলানকে প্ৰতিৰক্ষামূলক আৰু বিৰক্তিকৰ প্ৰতিপক্ষ হিচাপে দেখানো হৈছে। দলেৰ এই বিষয়সমূহৰ নিয়ে বেশ কিছু কমেডি অভিনেতা ব্যাঙ্গ কৰিছে যাদেৰ মাজত আছেন এৰিক মোৰক্যাম্ব। এই একই বিষয় ১৯৯৭ চনতৰ চলচ্চিত্ৰ "দ্য ফুল মণ্টি"-তে উঠে এসেছে। চলচ্চিত্ৰটিৰ এটা দৃশ্যে প্ৰধান অভিনেতাৰা সাৰিবদ্ধ হয়ে যেতে থাকে আৰু তাদেৰ হাত তুলে দেখুৱায়। আৰ্চেলানেৰ প্ৰতিৰক্ষা কৌশলেৰ অফসাইড ফাঁদকে ব্যাঙ্গাত্মকভাবে এখানে নকল কৰা হৈছে। চলচ্চিত্ৰে অবশ্য অন্য এটা ফুটবল নয়, অন্য এটা দৃশ্যেৰ বাবে এমনটি কৰা হৈছে।[34] ক্লাবেৰ প্ৰতিৰক্ষাকে ভিত্তি কৰে নিৰ্মিত আৰেকটি চলচ্চিত্ৰেৰ নাম "প্লাংকেট অ্যাণ্ড ম্যাকলিন। " এতে ডিক্সন আৰু উইণ্টাৰবাৰ্ন নামে দুটি চৰিত্ৰ ৰৈছে যাদেৰ নাম ৰাখা হৈছে বহুকাল আৰ্চেলানেৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যূহ নিৰ্মাণকাৰী খেলোয়াড় লি ডিক্সন আৰু নাইজেল উইণ্টাৰবাৰ্নেৰ নাম অনুসাৰে। ডিক্সন থাকতো প্ৰতিৰক্ষা ব্যূহেৰ ডানদিকে আৰ উইণ্টাৰবাৰ্ন বামদিকে।[34]

"মণ্টি পাইথন্‌স ফ্লাইং সাৰ্কাস" নামে প্ৰকাশিত স্কেচ চিত্ৰ আৰু ডগলাস অ্যাডাম্‌স ৰচিত "দ্য হিচহাইকাৰ্‌স গাইড টু দ্য গ্যালাক্সি"-তে আৰ্চেলানেৰ নাম বাৰবাৰ ব্যবহৃত হৈছে। ডগলাস অ্যাডাম্‌সেৰ কাহিনীতে এজন বাৰম্যান উল্লেখ কৰে যে, পৃথিৱীৰ আসন্ন সমাপ্তিতেই আৰ্চেলানেৰ "সৌভাগ্যমূলক পলায়ন" নিশ্চিত হবে। ইয়াৰ বাদেও ২০০৪ চনত নিৰ্মিত ওসিয়ান্‌স ইলেভেনেৰ প্ৰধান চৰিত্ৰসমূহৰ এক পৰ্যায়ে ইউৰোপে বড় ধৰণেৰ এটা চুৰি শেষে পালানোৰ সুবিধাৰ বাবে ছদ্মবেশ হিচাপে আৰ্চেলানেৰ ট্ৰ্যাকসুট পৰিধান কৰে।

জনপ্ৰিয় সংগীতেও আৰ্চেলানেৰ উল্লেখ ৰৈছে। জো ষ্ট্ৰামাৰ "টনি অ্যাডাম্‌স" নামে এটা গান লিখেন যা আৰ্চেলানেৰ তৎকালীন অধিনায়ককে উৎসৰ্গ কৰেই ৰচিত হয়েছিল। এই গানটি ১৯৯৯ চনত প্ৰকাশিত তাৰ "ৰক আৰ্ট অ্যাণ্ড দ্য এক্স-ৰে ষ্টাইল" নামক অ্যলবামে স্থান পায়। নিজে চেলসিৰ ফ্যান হওয়া সত্ত্বেও ষ্ট্ৰামাৰকে গিগেৰ সময় আৰ্চেলানেৰ স্কাৰ্ফ পৰতে দেখা গেছে। দ্য পোগ্‌স ব্যাণ্ড দলেৰ দ্বিতীয় অ্যালবাম "ৰাম, সোডোমি অ্যাণ্ড দ্য ল্যাশ"-এ "বিলি বোন্‌স" নামে এটা গান ৰৈছে যাতে আৰ্চেলান আৰু তাদেৰ চিৰশত্ৰু টটনাম হটস্পাৰেৰ নাম ৰৈছে।

আৰ্চেলান মহিলা দল সম্পাদনা কৰক

আৰ্চেলান এলএফসি প্ৰতিষ্ঠিত হয় ১৯৮৭ চনত। ২০০২ চনত ক্লাবটি সেমি-পেশাদাৰ দলে পৰিণত হয়। ক্লাবেৰ ম্যানেজাৰ ভিক আকাৰ্স যিনি একই সৈতে মূল ক্লাবেৰ পোশাক ম্যানেজাৰ। ইংল্যাণ্ড মহিলা ফুটবল ইতিহাসেৰ সবাতোকৈ সফল ক্লাব আৰ্চেলান এলএফসি। ক্লাবটি বৰ্তমানে এফএ ওমেন্‌স প্ৰিমিয়াৰ লীগ, উয়েফা ওমেন্‌স কাপ শিৰোপাধাৰী। অফিসিয়ালি মূল ক্লাবেৰ পৰা মহিলা ক্লাব আলাদা হলেও মূল ক্লাবেৰ বৰ্তমান পৰিচালক একই সৈতে মহিলা ক্লাবটিও পৰিচালনাৰ দায়িত্ব পালন কৰছেন। আৰ্চেলান এলএফসি বছৰে একদিন এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়ামে খেলাৰ সুযোগ পায়। বছৰেৰ বাকি সময়ে তাৰা নিজেদেৰ খেলাৰ বাবে বোৰহ্যাম উড ফুটবল ক্লাবেৰ মাঠ ব্যবহাৰ কৰে থাকে।

পৰিসংখ্যান আৰু ৰেকৰ্ড সম্পাদনা কৰক

সৰ্বোচ্চ উপস্থিতি
ডেভিড ও'লিয়াৰি প্ৰথম একাদশেৰ হয়ে ১৯৭৫ পৰা ১৯৭৩ সাল পৰ্যন্ত মোট ৭২২টি খেলায় অংশ নিয়েছেন যা ক্লাব সৰ্বোচ্চ। দ্বিতীয় স্থানে আছেন সাবেক অধিনায়ক টনি অ্যডামস। তাৰ উপস্থিতিৰ সংখ্যা ৬৬৯। যেকোন গোলৰক্ষকেৰ মাজত সৰ্বোচ্চ উপস্থিতিৰ ৰেকৰ্ড ৫৬৩ টি ম্যাচ খেলা ডেভিড সিম্যানেৰ[35]
গোল সংখ্যা
১৯৯৯ সাল পৰা ২০০৭ সাল পৰ্যন্ত ২২৬টি গোল কৰে থিয়েৰি অঁৰি আৰ্চেলানেৰ সৰ্বোচ্চ গোলেৰ ৰেকৰ্ডধাৰী। তেওঁ ২০০৫-এৰ অক্টোবৰে পূৰ্ববৰ্তী ৰেকৰ্ডধাৰী ইয়ান ৰাইট্‌স (১৮৫টি গোল)-কে অতিক্ৰম কৰে।[36] ৰাইট্‌সেৰ আগ পৰ্যন্ত এই ৰেকৰ্ডেৰ মালিক আছিল ক্লিফ ব্যাষ্টিন (১৭৮টি গোল)। ১৯৯৭-এৰ ছেপ্টেম্বৰে তেওঁ ক্লিফ ব্যাষ্টিনেৰ ১৯৩৯ পৰা ধৰে ৰাখা ৰেৰ্কড ভাঙতে সমৰ্থ হন।[37] ইয়াৰ বাদেও শুধুমাত্ৰ প্ৰিমিয়াৰ লীগে সৰ্বোচ্চ গোলেৰ মালিক থিয়েৰি অঁৰি- ১৭৪টি গোল। ২০০৬ চনতৰ ফেব্ৰুয়াৰি পৰ্যন্ত এই ৰেকৰ্ডেৰ মালিক আছিল ক্লিফ ব্যাষ্টিন
দৰ্শক উপস্থিতি
নিজেদেৰ মাঠে আৰ্চেলানেৰ সৰ্বোচ্চ দৰ্শক উপস্থিতিৰ ৰেকৰ্ড ২৫ নৱেম্বৰ , ১৯৯৮ চনত ওয়েম্বলি ষ্টেডিয়ামে। আৰসি লেন্সেৰ বিপক্ষে চ্যাম্পিয়নস লীগেৰ এ খেলায় মোট ৭৩,৭০৭জন দৰ্শক উপস্থিত ছিল। উল্লেখ্য, সেই সময় হাইবাৰিতে আসন স্বল্পতাৰ কাৰণে আৰ্চেলান চ্যাম্পিয়ন্‌স লীগেৰ খেলাসমূহৰৰ বাবে ওয়েম্বলি ষ্টেডিয়ামটি ব্যবহাৰ কৰত। ইয়াৰ বাদেও হাইবাৰিতে সৰ্বোচ্চ উপস্থিতি সাণ্ডাৰল্যাণ্ডেৰ বিপক্ষে ৯ মাৰ্চ, ১৯৩৫ চনত। (০-০) গোলেৰ এই খেলায় মোট দৰ্শক সংখ্যা ছিল ৭৩,২৯৫ জন। ইয়াৰ বাদেও বৰ্তমান এমিৰেট্‌স ষ্টেডিয়ামেৰ ৰেকৰ্ড ৬০,১৬১ জন, ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেডেৰ বিপক্ষে ৩ নৱেম্বৰ , ২০০৭ চনত।[38]
অপৰাজিত
২০০৩ চনতৰ মে মাস পৰা ২০০৪ চনতৰ অক্টোবৰ পৰ্যন্ত মোট ৪৯ বাৰ অপৰাজিত থাকাৰ ৰেৰ্কড; যা প্ৰিমিয়াৰ লীগেৰ সৰ্বোচ্চ। ৪৯ টি খেলাৰ মাজত ছিল ২০০৩-০৪ চনতৰ লীগেৰ ৩৮টি খেলা। অপৰাজিত পৰা প্ৰিমিয়াৰ লীগ শিৰোপা জেতাৰ এই ৰেকৰ্ডেৰ আৰেক অংশীদাৰ প্ৰেষ্টন নৰ্থ এণ্ড এফসি। যদিও ১৯৮৮-৮৯ চনত তাৰা মাত্ৰ ২২ টি খেলাৰ মাধ্যমে এই ৰেকৰ্ড কৰে। ইয়াৰ বাদেওও ২০০৫-০৬ মৌসুমে চ্যাম্পিয়নস লীগে মোট ১০ ম্যাচ গোল না খেয়ে আৰ্চেলান আৰেকটি ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে। প্ৰতিযোগিতায় আৰ্চেলান মোট ৯৯৫ মিনিট প্ৰতিপক্ষকে গোল কৰা পৰা বিৰত ৰাখতে পেৰেছিল। এই ৰেকৰ্ডেৰ সমাপ্তি ঘটে বাৰ্সেলোনাৰ সৈতে ফাইনালে ৭৬তম মিনিটে ইতোৰ কৰা সমতাসূচক গোলেৰ মাধ্যমে।[9]

সন্মানসমূহ সম্পাদনা কৰক

জয়ী (১৩): ১৯৩০-৩১, ১৯৩২-৩৩, ১৯৩৩-৩৪, ১৯৩৪-৩৫, ১৯৩৭-৩৮, ১৯৪৭-৪৮, ১৯৫২-৫৩, ১৯৭০-৭১, ১৯৮৮-৮৯, ১৯৯০-৯১, ১৯৯৭-৯৮, ২০০১-০২, ২০০৩-০৪
ৰানাৰ্স-আপ (৮): " ১৯২৫-২৬, ১৯৩১-৩২, ১৯৭২-৭৩, ১৯৯৮-৯৯, ১৯৯৯-২০০০, ২০০০-০১, ২০০২-০৩
ৰানাৰ্স-আপ (১): ১৯০৩-০৪
জয়ী (১০): ১৯৩৫-৩৬, ১৯৪৯-৫০, ১৯৭০-৭১, ১৯৭৮-৭৯, ১৯৯২-৯৩, ১৯৯৭-৯৮, ২০০১-০২, ২০০২-০৩, ২০০৪-০৫
ৰানাৰ্স-আপ (৭): ১৯২৬-২৭, ১৯৩১-৩২, ১৯৫১-৫২, ১৯৭১-৭২, ১৯৭৭-৭৮, ১৯৭৯-৮০, ২০০০-০১
জয়ী (২): ১৯৮৬-৮৭, ১৯৯২-৯৩
ৰানাৰ্স-আপ (৪): ১৯৬৭-৬৮, ১৯৬৮-৬৯, ১৯৮৭-৮৮, ২০০৬-০৭
জয়ী (১২): ১৯৩০-৩১, ১৯৩৩-৩৪, ১৯৩৪-৩৫, ১৯৩৮-৩৯, ১৯৪৮-৪৯, ১৯৫৩-৫৪, ১৯৯১-৯২, ১৯৯৮-৯৯, ১৯৯৯-০০, ২০০২-০৩, ২০০৪-০৫
ৰানাৰ্স-আপ (৭): ১৯৩৫-৩৬, ১৯৩৬-৩৭, ১৯৭৯-৮০, ১৯৮৯-৯০, ১৯৯৩-৯৪, ২০০৩-০৪, ২০০৫-০৬
ৰানাৰ্স-আপ (১): ২০০৫-০৬
জয়ী (১): ১৯৯৩-৯৪
ৰানাৰ্স-আপ (২): ১৯৭৯-৮০, ১৯৯৪-৯৫
জয়ী (১): ১৯৬৯-৭০
ৰানাৰ্স-আপ (১): ১৯৯৯-০০
ৰানাৰ্স-আপ (১): ১৯৯৪
  • ইংৰেজ লীগে আৰ্চেলান সৰ্বোমোট ১৩বাৰ চ্যাম্পিয়ন হবাৰ গৌৰব অৰ্জন কৰেছে; যা ইতিহাসে সৰ্বোচ্চ। তাদেৰ পৰে আছে লিভাৰপুল আৰু ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেড[41]
  • লণ্ডনেৰ প্ৰথম ক্লাব যাৰা উয়েফা চ্যাম্পিয়ন্‌স লীগেৰ ফাইনালে খেলেছে।[42] তাদেৰ দশবাৰ এফএ কাপ বিজয় দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ। তাদেৰ আগে আছে ম্যানচেষ্টাৰ ইউনাইটেড[43]
  • ১৯৯৩-এ এফএ কাপ আৰু লীগ কাপ জয়। এই দ্বৈত সাফল্যেৰ হাত ধৰা প্ৰথম ক্লাব আৰ্চেলান।[44]
  • ইতিহাসেৰ অন্যতম ধাৰাবাহিক দল আৰ্চেলান। চৌদ্দতম স্থানেৰ বাইৰে পৰা তাৰা লীগ শেষ কৰেছে মাত্ৰ ৭বাৰ। ১৯৯০-১৯৯৯ পৰ্যন্ত গড়ে তাদেৰ স্থান ছিল ৮.৫। যা ওই সময়ে সৰ্বোচ্চ।[45] ইতিহাসে তাৰাই একমাত্ৰ দল যাৰা পৰপৰ দুইবাৰ এফএ কাপ শিৰোপা অৰ্জন কৰেছে।[46]

খেলোয়াড় সম্পাদনা কৰক

বৰ্তমান দল সম্পাদনা কৰক

সৰ্বশেষ ডিসেম্বৰ ২৯, ২০০৭.[47]

সাঁচ:ফুটবল-আৰম্ভ সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড়

|- class="vcard agent" | style="text-align: right;" | ৩ | style="text-align: right;" |  | style="text-align: center;" | ডিফেণ্ডাৰ |বেকাৰি স্যানিয়া সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-মাঝ সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-শেষ

ধাৰে অন্য দলে সম্পাদনা কৰক

সাঁচ:ফুটবল-আৰম্ভ সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-খেলোয়াড় সাঁচ:ফুটবল-শেষ

স্মৰণীয় খেলোয়াড় সম্পাদনা কৰক

ম্যানেজাৰ সম্পাদনা কৰক

 
আৰ্সেন ওয়েঙ্গাৰ, ১৯৯৬ পৰা আৰ্চেলানেৰ ম্যানেজাৰ

৩১ মাৰ্চ ২০০৭ পৰ্যন্ত শুধুমাত্ৰ প্ৰতিযোগিতামূলক খেলাসমূহৰ ধৰা হৈছে

নাম দেশ পৰা কাৰ্যদিবস আৰম্ভৰ তাৰিখ ৰেকৰ্ড
খে ড্ৰ হা এফ
সেম হলিস   আগষ্ট ১৮৯৪ জুলাই ১৮৯৭ ৯৫ ৪৩ ১৪ ৩৮ ২১৩ ১৮১
টমাস মিশেল   আগষ্ট ১৮৯৭ মাৰ্চ ১৮৯৮ ২৬ ১৪ ৬৬ ৪৬
জৰ্জ এলকট   মাৰ্চ ১৮৯৮ মে ১৮৯৯ ৪৩ ২৩ ১৪ ৯২ ৫৫
হ্যাৰি ব্ৰ্যাডশ   আগষ্ট ১৮৯৯ মে ১৯০৪ ১৮৯ ৯৬ ৩৯ ৫৪ ৩২৯ ১৭৩
ফিল কেলসো   জুলাই ১৯০৪ ফেব্ৰুয়াৰি ১৯০৮ ১৫১ ৬৩ ৩১ ৫৭ ২২৫ ২২৮
জৰ্জ মোৰেল   ফেব্ৰুয়াৰি ১৯০৮ মে ১৯১৫ ২৯৪ ১০৪ ৭৩ ১১৭ ৩৬৫ ৪১২
লেজলি নাইটন   মে ১৯১৯ জুন ১৯২৫ ২৬৭ ৯২ ৬২ ১১৪ ৩৩০ ৩৮০
হাৰ্বাৰ্ট চ্যাপম্যান   জুন ১৯২৫ ৬ জানুৱাৰী ১৯৩৪ ৪০৩ ২০১ ৯৭ ১০৫ ৮৬৪ ৫৯৮
জো শ*[48]   ৬ জানুৱাৰী ১৯৩৪ জুন ১৯৩৪ ২৩ ১৪ ৪৪ ২৯
জৰ্জ অ্যালিসন   জুন ১৯৩৪ জুন ১৯৪৭ ২৮৩ ১৩১ ৭৫ ৭৭ ৫৪৩ ৩৩৩
টম হুইটেকাৰ   জুন ১৯৪৭ ২৪ অক্টোবৰ ১৯৫৬ ৪২৮ ২০২ ১০৬ ১২০ ৭৯৭ ৫৬৬
জ্যাক ক্ৰেষ্টন   ২৪ অক্টোবৰ ১৯৫৬ মে ১৯৫৬ ৭৭ ৩৩ ১৬ ২৮ ১৪২ ১৪২
জৰ্জ সুইনডিন   ২১ জুন ১৯৫৮ মে ১৯৬২ ১৭৯ ৭০ ৪৩ ৬৬ ৩২০ ৩২০
বিলি ৰাইট   মে ১৯৬২ জুন ১৯৬৬ ১৮২ ৭০ ৪৩ ৬৯ ৩৩৬ ৩৩০
বাৰ্টি মি   জুন ১৯৬৬ ৪ মে ১৯৭৬ ৫৩৯ ২৪১ ১৪৮ ১৫০ ৭৩৯ ৫৪২
টেৰি নিল   ৯ জুলাই ১৯৭৬ ১৬ ডিসেম্বৰ ১৯৮৩ ৪১৪ ১৮৭ ১১৭ ১১২ ৬০১ ৪৪৬
ডন হাউয়ে   ১৬ ডিসেম্বৰ ১৯৮৩ ২২ মাৰ্চ ১৯৮৬ ১১৬ ৫৬ ৩২ ৩১ ১৮৭ ১৪২
ষ্টিভ বাৰ্টেন'শ*[48]   ২৩ মাৰ্চ ১৯৮৬ ১৪ মে ১৯৮৬ ১১ ১৫
জৰ্জ গ্ৰাহাম   ১৪ মে ১৯৮৬ ২১ ফেব্ৰুয়াৰি ১৯৯৫ ৪৬০ ২২৫ ১৩৩ ১০২ ৭১১ ৪০৩
ষ্টুয়াৰ্ট হষ্টন*[48]   ২১ ফেব্ৰুয়াৰি ১৯৯৫ ১৫ জুন ১৯৯৫ ১৯ ২৯ ২৫
ব্ৰুস ৰায়োক   ১৫ জুন ১৯৯৫ ১২ আগষ্ট ১৯৯৬ ৪৭ ২২ ১৫ ১০ ৩৭
ষ্টুয়াৰ্ট হষ্টন*[48]   ১২ আগষ্ট ১৯৯৬ ১৫ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৯৬ ১১ ১০
পেট ৰাইস*[48]   ১৬ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৯৬ ৩০ ছেপ্টেম্বৰ ১৯৯৬ ১০
আৰ্সেন ওয়েঙ্গাৰ   ১ অক্টোবৰ ১৯৯৬[49] বৰ্তমান ৬৪৫ ৩৭২ ১৬০ ১১৩ ১১৬৬ ৫৮১

(*) চিহ্নিতৰা খণ্ডকালীন ম্যানেজাৰেৰ দায়িত্ব পালন কৰিছে।

প্ৰাসঙ্গিক অধ্যয়ন সম্পাদনা কৰক

  • নিক হৰ্নবাই (১৯৯২). ফিভাৰ পিচ. ইণ্ডিগো. আইএসবিএন ১-৮৪০১৮-৯০০-২. 
  • জেম মেইডমেণ্ট (২০০৬). দ্য অফিসিয়াল আৰ্চেলান এনসাইক্লোপিডিয়া. হ্যামলিন. আইএসবিএন ০-৬০০-৬১৫৪৯-১. 
  • ফিল সোৰ আৰু মাৰ্টিন টাইলাৰ (২০০০). দ্য অফিসিয়াল ইলাষ্ট্ৰেটেড হিষ্টৰি অফ আৰ্চেলান. হ্যামলিন. আইএসবিএন ০-৬০০-৬০১৭৫-৭. 
  • জন স্পাউৰলিং (২০০৪). ৰিবেল্‌স ফৰ দ্য কজ: দ্য অল্টাৰনেটিভ হিষ্টৰি অফ আৰ্চেলান ফুটবল ক্লাব. মেইনষ্ট্ৰিম. আইএসবিএন ০-৫৭৫-৪০০১৫-৩. 

তথ্য সংগ্ৰহ আৰু পাদটীকা সম্পাদনা কৰক

  1. "UEFA Champions League Press Release (2011–12)" (PDF). Union of European Football Associations. Retrieved 27 February 2012
  2. Soar, Phil & Tyler, Martin (2005). The Official Illustrated History of Arsenal. Hamlyn. পৃষ্ঠা. pp.32–33. আইএসবিএন 0-600-61344-5. 
  3. Soar & Tyler (2005). The Official Illustrated History of Arsenal. পৃষ্ঠা. p.40. 
  4. "London Underground and Arsenal present The Final Salute to Highbury". Transport for London. 2006-01-12. http://www.tfl.gov.uk/corporate/media/newscentre/3709.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-04-08. 
  5. Graham was banned for a year by the Football Association for his involvement in the scandal after he admitted he had received an "unsolicited gift" from Hauge. Reference: Collins, Roy (2000-03-18). "Rune Hauge, international man of mystery". The Guardian. http://football.guardian.co.uk/News_Story/0,,148114,00.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08.  The case is given a detailed treatment in Bower, Tom (2003). Broken Dreams. Simon & Schuster. আইএসবিএন 0-7434-4033-1. 
  6. "Arsenal - summary of the 1995/96 season". Arseweb. http://www.arseweb.com/history/faq/faq96.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-01-30. 
  7. Hughes, Ian (2004-05-15). "Arsenal the Invincibles". BBC Sport. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/arsenal/3713537.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  8. "FA Premier League Champions 1993-2007". RSSSF. http://www.rsssf.com/tablese/engchamp.html#c1993। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-09-21. 
  9. 9.0 9.1 "Ronaldinho delivers for Barça". UEFA.com. http://www.uefa.com/competitions/ucl/history/season=2005/intro.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-01-30. 
  10. 10.0 10.1 "Squad Photos Gallery". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=The+Club&article=375812&Title=Squad+photos+gallery। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  11. "Arsenal Kit Design". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=The+Club&article=344300&Title=Kit+Design। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  12. 12.0 12.1 12.2 [http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav The+Club&article=344298&Title=Arsenal+Crest "The Crest"]. Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav The+Club&article=344298&Title=Arsenal+Crest। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-02-13. 
  13. Free, Dominic (2003). [http://www.simkins.co.uk/ebulletins/ DAFArsenalReed.aspx "Arsenal v. Reed in the Court of Appeal"]. Michael Simkins LLP. http://www.simkins.co.uk/ebulletins/ DAFArsenalReed.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  14. [http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams /a/arsenal/1795444.stm "Arsenal go for a makeover"]. BBC Sport. 2004-02-01. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams /a/arsenal/1795444.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-09. 
  15. "Highbury". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=The+Club&article=344883&Title=Highbury। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-09. 
  16. 16.0 16.1 "Arsenal name new ground". BBC Sport. 2004-10-05. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/arsenal/3715678.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  17. "The Training Centre". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=the+club&article=344346&lid=ClubNews&Title=Training+Centre। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-01. 
  18. Kempster, Tony (2007). "Premiership 2006–07 Attendances". http://www.tonykempster.co.uk/archive06-07/prematt.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-06-18. 
  19. "All Time League Attendance Records". Nufc.com. http://www.nufc.com/html/attendance-all-time.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-02-02.  Please note that some pre-war attendance figures used by this source were estimates and may not be entirely accurate.
  20. "Soccer violence declining say fans". BBC News. 2002-02-27. http://news.bbc.co.uk/1/hi/sport/football/1844962.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  21. Noble, Kate (2002-09-22). "Boring, Boring Arsenal". Time. http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,353528,00.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-01-30. 
  22. "Arsenal FC - the Premiership’s fastest growing football brand". Granada Ventures. 2005-08-05. http://www.granadaventures.co.uk/newsdocs/doc28.doc। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-04-08. 
  23. Lappin, Tom (2004-10-23). "Red-hot rivalry, but United and Arsenal won't rely on brute force". The Scotsman. http://thescotsman.scotsman.com/sport.cfm?id=1229662004। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-10-31. 
  24. "Arsenal Holdings plc". PLUS Markets Group. http://www.plusmarketsgroup.com/overview.shtml?ISIN=GB0030895238%2FGBP%2FPLUS-exn। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-06. 
  25. "Soccer Team Valuations - #3 Arsenal". Forbes. 2007-03-29. http://www.forbes.com/lists/2007/34/biz_07soccer_Arsenal_340006.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-06-18. 
  26. "Real Madrid stays at the top". Deloitte & Touche LLP. 2007-02-08. http://www.deloitte.com/dtt/cda/doc/content/UK_PressRelease_DeloitteFML07(1).pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-06-18. 
  27. 27.0 27.1 "Statement of Accounts and Annual Report 2006/2007". Arsenal Holdings plc. May 2007. http://www.arsenal.com/userIncludes/docs/Arsenal_Annual_Report_May_2007_FINAL.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-19. 
  28. "Russian buys Dein's Arsenal stake". BBC News. 2007-08-30. http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6971124.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-08-30. 
  29. "Usmanov buys more Arsenal shares". BBC News. 2007-09-28. http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/7017710.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-08-28. 
  30. "It Happened at Highbury: First live radio broadcast". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav&article=353983। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  31. "Happened on this day - 16 September". BBC Sport. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/funny_old_game/2260280.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  32. "History of Match of the Day". BBC Sport. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/tv_and_radio/match_of_the_day/879960.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-01-16. 
  33. "The Arsenal Stadium Mystery". IMDb. http://www.imdb.com/title/tt0031055/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-02-02. 
  34. 34.0 34.1 "Arsenal at the movies". Arseweb. http://www.arseweb.com/other/movies.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-02-02. 
  35. "Club Records". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=The+Club&article=344296&Title=Club+Records। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-01-30. 
  36. "Squad profiles: Thierry Henry". BBC Sport. http://news.bbc.co.uk/sport1/shared/bsp/hi/football/statistics/players/h/henry_22698.stm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-07-04. 
  37. "Arsenal vs Bolton. 13/09/97". Arseweb. http://www.arseweb.com/97-98/reports/130997.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-09-24. 
  38. "Man Utd game attracts record attendance". Arsenal.com. 2007-11-05. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=news&article=483924&lid=fixture_323045&Title=Man+Utd+game+attracts+record+attendance। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-24. 
  39. 39.0 39.1 ১৯৯২-এৰ আগ পৰ্যন্ত ইংৰেজ ফুটবলেৰ সৰ্বোচ্চ ধাপ ছিল ফুটবল লীগ ফাৰ্ষ্ট ডিভিশন; এৰপৰ পৰা এৰ নামকৰণ কৰা হয় প্ৰিমিয়াৰ লীগ। একইভাবে-১৯৯২ এৰ আগ পৰ্যন্ত দ্বিতীয় ধাপ ছিল সেকেণ্ড ডিভিশন বৰ্তমানে যা দ্য চ্যাম্পিয়নশিপ নামে পৰিচিত।
  40. The trophy was known as the Charity Shield until 2002, and as the Community Shield since then.
  41. "England - List of Champions". RSSSF. http://www.rsssf.com/tablese/engchamp.html#sall। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-27. 
  42. "Arsenal Facts". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=the+club&article=357268&lid=History&Title=Arsenal+Facts। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-27. 
  43. "England FA Challenge Cup Finals". RSSSF. http://www.rsssf.com/tablese/engcuphist.html#sall। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-27. 
  44. "Football : Multiple Trophy Winners". KryssTal. http://www.krysstal.com/multiple.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-12-27. 
  45. Hodgson, Guy (January 2000). "Arsenal: Team of the Century 1900–1999". The Independent.  Archive copy available at: "Arsenal: Team of the Century 1900–1999". Arseweb. http://arseweb.com/99-00/century.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 
  46. "English FA Cup Trivia". phespirit.info. http://www.phespirit.info/football/english_fa_cup_trivia.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2008-01-01. 
  47. "Arsenal Squad 2006/07". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/squad.asp?thisNav=First+Team। আহৰণ কৰা হৈছে: 2007-03-06. 
  48. 48.0 48.1 48.2 48.3 48.4 Served as caretaker manager.
  49. Although Wenger's appointment was announced before Arsenal's match against Sunderland on September 28 1996, Pat Rice remained in charge of the first team for that game and Wenger did not officially take over until October 1. Reference: Clarke, Richard (2006). "Wenger 1996 to 2006: the French evolutionary". Arsenal.com. http://www.arsenal.com/article.asp?thisNav=News&article=418750&lid=NewsHeadline&Title=Wenger+1996+to+2006%3A+the+French+evolutionary। আহৰণ কৰা হৈছে: 2006-12-08. 

বাহ্যিক সংযোগ সম্পাদনা কৰক

অফিসিয়াল ৱেবছাইট
ফ্যানদেৰ সাইট
সংবাদ সাইট

সাঁচ:BBC football info

ফ্যানজাইন